Μετά από Άλλα 38 Χρόνια…
Στην ανατολική Μεσόγειο υπάρχει μια ιστορική αντιπαλότητα ανάμεσα στον ελληνισμό και την Τουρκία. Και καθώς σήμερα συντελούνται «κοσμογονικές» ανατροπές με μοχλό εξελίξεων τον ενεργειακό πλούτο –που πριν μερικά χρόνια ήταν αδιανόητες–, αναπτύσσονται και συμμαχίες με στόχο την επικράτηση. Η «στέρεη» συμμαχία Τουρκίας-Ισραήλ δεν υφίσταται καθώς η ρήξη βαθαίνει. Το όφελος όμως από την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου είναι τεράστιο και ο «σεισμός» ανακατατάξεων οδηγεί το Ισραήλ σε αναζήτηση αξιόπιστων συμμάχων προς Κύπρο-Ελλάδα. Στο αθροιστικό αποτέλεσμα (όχι τελικό) της αντιπαλότητας, η Τουρκία χάνει διπλά. Χάνει τον σύμμαχο (Ισραήλ) και ο ελληνισμός έχει τη δυνατότητα να τον κερδίσει.
Για δεκαετίες, η Τουρκία ασκεί πολιτική πίεσης και εκφοβισμού που αποδίδει. Ο ελληνισμός, με επίκεντρο το ελλαδικό κράτος, προσαρμόζεται και η ηγεσία του «εφευρίσκει» λεχτικό για να αρνείται την χρεοκοπία της πολιτικής δεκαετιών. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα είναι το Καστελόριζο, νησί που ανήκει στην ελληνική επικράτεια και κατοικείται από μερικές χιλιάδες. Η γεωγραφική του θέση ρυθμίζει καθοριστικά την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) ανάμεσα σε Ελλάδα-Κύπρο-Αίγυπτο αλλά η ελλαδική Κυβέρνηση δεν προχωρά φοβούμενη το βάρος τουρκικών αντιδράσεων. Εντούτοις, η Τουρκία παραχώρησε πρόσφατα «άδειες» σε τουρκική εταιρεία για έρευνες στην θαλάσσια περιοχή υπερκεράζοντας το Καστελόριζο, ως εάν το νησί να ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Η πολιτική του δειλού που «προσαρμόζεται» για να αποφύγει τη σύγκρουση καταλήγει με βεβαιότητα στην επικράτηση του αντιπάλου (δηλ. της Τουρκίας) που γνωρίζει την φοβία του δειλού και την τροφοδοτεί για να τον οδηγήσει στο μηδέν. Αυτά επιβάλει ο ορθολογισμός της στρατηγικής αντιπαλότητας.
Στην ουσία, πραγματικός εχθρός δεν είναι η Τουρκία, είναι η μορφή της ηττοπάθειας που επέβαλε παράλυση χωρίς πρωτοβουλίες. Πρόκειται για μια πολιτική που «κερδίζει» υποτίθεται χρόνο, αλλά το τίμημα είναι ασύγκριτα πολλαπλάσιο και τεράστιο: μια χώρα με τεράστιο πλούτο που είναι χρεοκοπημένη. Χωρίς εθνική πολιτική, θα προκύψει με βεβαιότητα και η εδαφική συρρίκνωση . Στον πυρήνα των ανατροπών, είναι και η Κύπρος από τη στιγμή που ο ενεργειακός πλούτος έχει επιβεβαιωθεί. Και αφού η Τουρκία απέτυχε να ελέγξει την περιοχή με το Σχ. Ανάν, σήμερα ενεργεί ταυτοχρόνως διά μέσου δύο «μηχανισμών». Είτε μέσω ενός δούρειου ίππου συγκαλυμμένης δήθεν λύσης, είτε μέσω της γνωστής πολιτικής εκφοβισμού. Επομένως, παραμένοντας εκτός ενεργειακού παιγνιδιού, δεν αγοράζουμε ούτε καν την προσωρινή μας ησυχία. Είτε η Κύπρος το θέλει είτε όχι, η Τουρκία θα επιδιώξει την υποταγή της περιοχής στο άρμα της γιατί ο πλούτος είναι μεγάλος. Μόνο η πλήρης μεγιστοποίηση της δράσης μας επενεργεί απωθητικά στην Τουρκία. Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ μπορούμε να βρεθούμε στον ίδιο άξονα. Αυτό που όντως φοβάται η Τουρκία.
Με βάση τα πιο πάνω, κυρίαρχη στρατηγική μας έπρεπε να ήταν η ενδυνάμωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με πλήρη αξιοποίηση Ε.Ε. και φυσικού αερίου μέσα από συμμαχίες στην περιοχή και εμπλοκή άλλων μεγάλων και με ταυτόχρονη εναλλακτική στρατηγική επιδίωξη για λύση στις διαπραγματεύσεις. Πέρασαν 38 χρόνια κατοχής. Η Κυπριακή ηγεσία επιμένει στη μοναδική επιλογή των διαπραγματεύσεων, με τρόπο που με τους χειρισμούς της αποενοχοποιείται η επιδρομική Τουρκία και αλλοιώνεται η ουσία του προβλήματος με χαντάκωμα των πάγιων θέσεων μας. Φυσικά, μακάρι να υπήρχε στρατηγική ενδυνάμωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και ας μην το «διαφήμιζε» κανένας. Οι πράξεις όμως δείχνουν πολιτική αποδόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αναφέρω ενδεικτικά την πολιτική προς τους Τ/κ (π.χ. διέρχονται στις ελεύθερες περιοχές με «ταυτότητες» του κατοχικού καθεστώτος), τους έποικους, την «Επιτροπή» αποζημιώσεων κ.ά. Πέρασαν 38 χρόνια κατοχής. Η επικρατούσα σχολή σκέψης που διαχειρίζεται το Κυπριακό (εντός Προεδρικού και εκτός καθώς αυτοαξιολογήθηκε ικανός για Πρόεδρος) έχουν τα ίδια μυαλά. Σε άλλα 38 χρόνια από σήμερα, τα πολιτικά γονίδια τους θα αναμασούν τα ίδια αν υπάρχει ως τότε Κυπριακός Ελληνισμός. Τι πρέπει να γίνει ώστε να αναζητηθεί άλλη στρατηγική;
Κώστας Μαυρίδης mavrides@ucy.ac.cy
Στην ανατολική Μεσόγειο υπάρχει μια ιστορική αντιπαλότητα ανάμεσα στον ελληνισμό και την Τουρκία. Και καθώς σήμερα συντελούνται «κοσμογονικές» ανατροπές με μοχλό εξελίξεων τον ενεργειακό πλούτο –που πριν μερικά χρόνια ήταν αδιανόητες–, αναπτύσσονται και συμμαχίες με στόχο την επικράτηση. Η «στέρεη» συμμαχία Τουρκίας-Ισραήλ δεν υφίσταται καθώς η ρήξη βαθαίνει. Το όφελος όμως από την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου είναι τεράστιο και ο «σεισμός» ανακατατάξεων οδηγεί το Ισραήλ σε αναζήτηση αξιόπιστων συμμάχων προς Κύπρο-Ελλάδα. Στο αθροιστικό αποτέλεσμα (όχι τελικό) της αντιπαλότητας, η Τουρκία χάνει διπλά. Χάνει τον σύμμαχο (Ισραήλ) και ο ελληνισμός έχει τη δυνατότητα να τον κερδίσει.
Για δεκαετίες, η Τουρκία ασκεί πολιτική πίεσης και εκφοβισμού που αποδίδει. Ο ελληνισμός, με επίκεντρο το ελλαδικό κράτος, προσαρμόζεται και η ηγεσία του «εφευρίσκει» λεχτικό για να αρνείται την χρεοκοπία της πολιτικής δεκαετιών. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα είναι το Καστελόριζο, νησί που ανήκει στην ελληνική επικράτεια και κατοικείται από μερικές χιλιάδες. Η γεωγραφική του θέση ρυθμίζει καθοριστικά την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) ανάμεσα σε Ελλάδα-Κύπρο-Αίγυπτο αλλά η ελλαδική Κυβέρνηση δεν προχωρά φοβούμενη το βάρος τουρκικών αντιδράσεων. Εντούτοις, η Τουρκία παραχώρησε πρόσφατα «άδειες» σε τουρκική εταιρεία για έρευνες στην θαλάσσια περιοχή υπερκεράζοντας το Καστελόριζο, ως εάν το νησί να ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Η πολιτική του δειλού που «προσαρμόζεται» για να αποφύγει τη σύγκρουση καταλήγει με βεβαιότητα στην επικράτηση του αντιπάλου (δηλ. της Τουρκίας) που γνωρίζει την φοβία του δειλού και την τροφοδοτεί για να τον οδηγήσει στο μηδέν. Αυτά επιβάλει ο ορθολογισμός της στρατηγικής αντιπαλότητας.
Στην ουσία, πραγματικός εχθρός δεν είναι η Τουρκία, είναι η μορφή της ηττοπάθειας που επέβαλε παράλυση χωρίς πρωτοβουλίες. Πρόκειται για μια πολιτική που «κερδίζει» υποτίθεται χρόνο, αλλά το τίμημα είναι ασύγκριτα πολλαπλάσιο και τεράστιο: μια χώρα με τεράστιο πλούτο που είναι χρεοκοπημένη. Χωρίς εθνική πολιτική, θα προκύψει με βεβαιότητα και η εδαφική συρρίκνωση . Στον πυρήνα των ανατροπών, είναι και η Κύπρος από τη στιγμή που ο ενεργειακός πλούτος έχει επιβεβαιωθεί. Και αφού η Τουρκία απέτυχε να ελέγξει την περιοχή με το Σχ. Ανάν, σήμερα ενεργεί ταυτοχρόνως διά μέσου δύο «μηχανισμών». Είτε μέσω ενός δούρειου ίππου συγκαλυμμένης δήθεν λύσης, είτε μέσω της γνωστής πολιτικής εκφοβισμού. Επομένως, παραμένοντας εκτός ενεργειακού παιγνιδιού, δεν αγοράζουμε ούτε καν την προσωρινή μας ησυχία. Είτε η Κύπρος το θέλει είτε όχι, η Τουρκία θα επιδιώξει την υποταγή της περιοχής στο άρμα της γιατί ο πλούτος είναι μεγάλος. Μόνο η πλήρης μεγιστοποίηση της δράσης μας επενεργεί απωθητικά στην Τουρκία. Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ μπορούμε να βρεθούμε στον ίδιο άξονα. Αυτό που όντως φοβάται η Τουρκία.
Με βάση τα πιο πάνω, κυρίαρχη στρατηγική μας έπρεπε να ήταν η ενδυνάμωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με πλήρη αξιοποίηση Ε.Ε. και φυσικού αερίου μέσα από συμμαχίες στην περιοχή και εμπλοκή άλλων μεγάλων και με ταυτόχρονη εναλλακτική στρατηγική επιδίωξη για λύση στις διαπραγματεύσεις. Πέρασαν 38 χρόνια κατοχής. Η Κυπριακή ηγεσία επιμένει στη μοναδική επιλογή των διαπραγματεύσεων, με τρόπο που με τους χειρισμούς της αποενοχοποιείται η επιδρομική Τουρκία και αλλοιώνεται η ουσία του προβλήματος με χαντάκωμα των πάγιων θέσεων μας. Φυσικά, μακάρι να υπήρχε στρατηγική ενδυνάμωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και ας μην το «διαφήμιζε» κανένας. Οι πράξεις όμως δείχνουν πολιτική αποδόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αναφέρω ενδεικτικά την πολιτική προς τους Τ/κ (π.χ. διέρχονται στις ελεύθερες περιοχές με «ταυτότητες» του κατοχικού καθεστώτος), τους έποικους, την «Επιτροπή» αποζημιώσεων κ.ά. Πέρασαν 38 χρόνια κατοχής. Η επικρατούσα σχολή σκέψης που διαχειρίζεται το Κυπριακό (εντός Προεδρικού και εκτός καθώς αυτοαξιολογήθηκε ικανός για Πρόεδρος) έχουν τα ίδια μυαλά. Σε άλλα 38 χρόνια από σήμερα, τα πολιτικά γονίδια τους θα αναμασούν τα ίδια αν υπάρχει ως τότε Κυπριακός Ελληνισμός. Τι πρέπει να γίνει ώστε να αναζητηθεί άλλη στρατηγική;
Κώστας Μαυρίδης mavrides@ucy.ac.cy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη!
Τα μόνα σχόλια που σβήνω είναι οι ύβρεις.