Οι γιατροί στα πολεμικά πλοία κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Περί Αλός

Του Μιχαήλ Μπουρούνη

Ομιλία κατά την Ημερίδα Ιστορίας Ναυτικής

Ιατρικής, στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος,

(22 Δεκεμβρίου 2014). Δημοσιεύθηκε στο περ.

«ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ της Ναυτικής Ιστορίας», σ. 39,

τ. 89, Οκτ. – Δεκ. 2014, εκδ. ΝΜΕ. Αναρτήθηκε

στο Περί Αλός με την έγκριση του ΝΜΕ.

 

Κύριε πρόεδρε

Κυρία πρόεδρε του Ναυτικού Μουσείου

Κυρίες και κύριοι



Νικόλαος Μόσχος.

Ανθυποπλοίαρχος - Ιατρός

(1938-1945).

ΦΩΤΟ: ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ

Κατ΄ αρχήν, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Οργανωτική επιτροπή για την τιμητική πρόσκληση που μου έκανε, να με καλέσει στην ημερίδα αυτή και να περιγράψουμε το ρόλο και την προσφορά των γιατρών των πολεμικών πλοίων, κατά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον πόλεμο που για την Ελλάδα, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.

Οι Ιταλικές προκλήσεις είχαν αρχίσει ήδη, από τον Ιούνιο του 1940, με τον αεροπορικό βομβαρδισμό του βοηθητικού του Στόλου «ΩΡΙΩΝ» στη Γραμβούσα και του Α/Τ «ΥΔΡΑ», που προσέτρεξε εκεί για βοήθεια, το βομβαρδισμό στη Ναύπακτο των Α/Τ «Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ» και «Β. ΟΛΓΑ, των οποίων επέβαιναν οι Ανθυποπλοίαρχοι Ιατροί Ι. Νικολαΐδης και Ν. Μόσχος αντίστοιχα, το βομβαρδισμό δύο Υποβρυχίων σε παρακείμενη θέση, και τέλος το θρασύ βομβαρδισμό εντός του Σαρωνικού.

Αποκορύφωμα όμως των προκλήσεων, υπήρξε ο τορπιλισμός και βύθιση του καταδρομικού «ΕΛΛΗ», ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο του έτους αυτού, στην Τήνο.

Ο πόλεμος για το Ναυτικό μας επομένως, έστω και ακήρυκτος, είχε αρχίσει και μάλιστα με απώλειες, από τις 15 Αυγούστου. Ο συνολικός αριθμός των νεκρών ήταν 9 και των ταυματιών 60. Κατά τον ναύαρχο Χ. ΛΕΒΑΝΤΙΝΟ, που τότε υπηρετούσε σαν Ανθυποπλοίαρχος στην» ΕΛΛΗ», οι απώλειες του πλοίου ήσαν 8 νεκροί και 28 τραυματίες.
Στις απώλειες βέβαια, θα πρέπει να συμπεριληφθεί και το πλοίο αυτό καθεαυτό. Ιατρός του, ήταν ο Ανθυποπλοίαρχος Ν. Μόσχος, ο οποίος αφού έδωσε τις πρώτες βοήθειες, περιέθαλψε τους τραυματίες μέχρι το μεσημέρι της επομένης οπότε, μεταξύ των άλλων, κατάπλευσαν στην Τήνο το επίτακτο επιβατηγό «ΕΣΠΕΡΟΣ» (που χρησιμοποιήθηκε τότε σαν Πλωτό Νοσοκομείο), όπου επέβησαν οι ελαφρά τραυματισμένοι και όσοι μπορούσαν να περπατήσουν και το επίσης Πλωτό Νοσοκομείο «ΑΡΤΕΝΑ», στο οποίο επέβαινε ομάδα ιατρών του Ναυσταύθμου, με επικεφαλής τον Πλωτάρχη Ιατρό και μετέπειτα καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Β. Μαλαμίτση και το οποίοπαρέλαβε τους βαρειά τραυματισμένους για να τους διακομίσει στο Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιώς, απ’ όπου και η φωτογραφία που βλέπουμε από εφημερίδα της εποχής, όταν τους επεσκέφθη ο τότε πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς.

Υγειονομική Υπηρεσία του Στόλου (5-3-1941)

Για να δούμε τώρα, ποια ήταν η σύνθεση της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Στόλου κατά τον πόλεμο ’40-’41 (εδώ στις 5-3-41), που στο βασικό της κορμό, παρέμενε η ίδια, με κάποιες μεταβολές, που υπηρεσιακές ανάγκες επέβαλαν.

Αρχίατρος: Αντιπλοίαρχος (Ι) Ν. Βεργής (παράλληλα καθήκοντα Διευθυντού του Πλωτού Νοσοκομείου «ΑΡΗΣ»)

Επιτελείο:Υποπλοίαρχος (Ι) Κ. Αγγελίδης

Επικ. Ανθυποπλοίαρχος (Ι) Γ. Φωκάς

Επικ. Σημαιοφόρος (ΟΔ) Δ. Δουσταμπάνης

Στην Ανωτέρα Διοίκηση Αντιτορπιλικών και κατά Αντιτορπιλικό, υπηρετούσαν οι γιατροί:

«Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ»: Ανθυποπλοίαρχος (Ι) Τ. Νικολαΐδης

«Β. ΟΛΓΑ»: Ανθυποπλοίαρχος (Ι) Ν. Μόσχος

«ΣΠΕΤΣΑΙ»: Σημαιοφόρος (Ι) Γ. Βαρούχας

«ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ»: Ανθυποπλοίαρχος (Ι) Σ. Κασελίδης

«ΨΑΡΑ»: Υποπλοίαρχος (Ι) Θ. Σταυριανόπουλος

«ΥΔΡΑ»: Ανθυποπλοίαρχος (Ι) Στ. Μανιαρίζης

«ΙΕΡΑΞ»: Υποπλοίαρχος (Ι) Αλ. Αναστασιάδης

«ΛΕΩΝ»: Σημαιοφόρος (Ι) Δ. Τσάλτας

«ΠΑΝΘΗΡ»: Έφ. Σημαιοφόρος (Ι) Γ. Μάνδρας

«ΑΕΤΟΣ»: Έφ. Σημαιοφόρος (Ι) Λ. Ευγενικός

Στην Ανωτέρα Διοίηση Υποβρυχίων, υπηρετούσαν οι ιατροί:

Αντιπλοίαρχος (Ι) Ν. Ηλιόπουλος και

Υποπλοίαρχος (Ι) Κ. Παπαθανασίου (με παράλληλη τοποθέτηση και στο Πλωτό Συνεργείο «ΗΦΑΙΣΤΟΣ»)

Στο Στολίσκο τέλος των δεκατριών Τορπιλοβόλων, υπηρετούσαν οι ιατροί:

Έφ. Σημαιοφόρος (Ι) Ι. Μπουντούρης (που επέβαινε στο «ΝΙΚΗ») και Έφ. Σημαιοφόρος (Ι) Γ. Βληνάκης (που επέβαινε στο «ΚΥΖΙΚΟΣ»).

 

Η θέση και ο ρόλος των γιατρών στα πολεμικά πλοία κατά τον πόλεμο
Οι γιατροί, οι επιβαίνοντες στα πολεμικά πλοία, άρχισαν να παίρνουν μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις όπως, καταδρομές, νηοπομπές, μεταφορές στρατευμάτων και πολεμικού υλικού, αλλά και σε διάφορες άλλες αποστολές, συμμετέχοντας στην επιχειρησιακή δραστηριότητα και ακολουθώντας την τύχη των λοιπών επιβαινόντων.

Ανθχος Σ. Μανιαρίζης.

ΦΩΤΟ: ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ

Η παρουσία τους, είναι γεγονός αναμφισβήτητο, εμψύχωνε τους μαχητές, αφού όλοι εγνώριζαν ότι, σε περίπτωση ασθένειας ή τραυματισμού, θα ετύγχαναν της άμεσης βοήθειας και ιατρικής περίθαλψης, όπως και της γρήγορης και ασφαλούς διακομιδής τους, στα πλησιέστερα Νοσοκομεία.

Όσοι από τους υγειονομικούς αξιωματικούς, είχαν το προνόμιο και την τιμή, να επιβαίνουν σε πολεμικά πλοία και να μετέχουν σε ναυτικές επιχειρήσεις, είχαν πλήρη συναίσθηση του ότι, όλοι πάνω στο πλοίο προσέβλεπαν σε αυτούς με εμπιστοσύνη και σεβασμό.

Ο γιατρός του πλοίου, περιερχόταν το κατάστρωμα (πολλές φορές πεδίο βροχής βολίδων, οβίδων και θραυσμάτων βομβών), απροκάλυπτος, συνοδευόμενος μόνο από κάποιους Νοσοκόμους, αρωγός και σωτήρας των τραυματιών.

Επιπρόσθετα, το καθήκον του γιατρού πάνω στο πλοίο, δεν ετελείωνε με τη λήξη της μάχης. Ακόμη και τότε που όλοι αναπαύοντο, μόνος στο θεραπευτήριο νοσήλευε και παρακολουθούσε τους τραυματίες, αγρυπνώντας και επιτηρώντας, προστρέχοντας άμεσα εκεί που η φωνή του καθήκοντος τον καλούσε. Ένα καθήκον που επιτελείτο κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες, που δημιουργούσαν ο άσχημος καιρός, οι ανηλεείς βοβαρδισμοί και η νυχτερινή συσκότιση.

Ο ναύαρχος Καββαδίας, αρχηγός του Στόλου κατά το 1940, αναφερόμενος στους Υγειονομικούς Αξιωματικούς, σημειώνει ότι:

«Οι Ιατροί μας ως πάντοτε, ανεδείχθησαν πλήρως εις το ύψος της θέσεώς, των επί τε των πλοίων και των εν τη ξηρά Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων.»

Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι, ο γιατρός στο πλοίο, ασκούσε μεγάλη ηθική επιρροή στο πλήρωμα, σαν γιατρός και σαν εμψυχωτής, στον οποίο προσέβλεπαν όλοι, από τον τελευταίο ναύτη μέχρι τον κυβερνήτη.

 

Πολεμικές επιχειρήσεις πλοίων του Στόλου, με συμμετοχή γιατρών

Στους πίνακες 1 και 2, φαίνονται οι κυριώτερες πολεμικές επιχειρήσεις των πλοίων του Στόλου, στα οποία επέβαιναν γιατροί κατά τα έτη 1940 και 1941 αντίστοιχα.

Δε θα επιθυμούσα να επεκταθώ σε ότι διαδραματίσθηκε κατά τις επιχειρήσεις αυτές, λόγω ελλείψεως χρόνου· στο ιστορικό τους άλλωστε αναφέρθηκε ήδη ο Ναύαρχος κος Παλούμπης σε προηγούμενη συνεδρία. Θα μου επιτρέψετε όμως να αναφερθώ για λίγο, στα από ιατρικής πλευράς διαδραματισθέντα, στις δύο τελευταίες από αυτές.

ΠΙΝΑΞ 1

Στοιχεία: Μιχαήλ Μπουρούνης ΕΠΕΞ: Περί Αλός

Στις 20 Απριλίου του 41, το Α/Τ «ΨΑΡΑ», με γιατρούς τους Υποπλοιάρχους Σταυριανόπουλο και Αγγελίδη, δέχεται αεροπορική επίθεση, με αποτέλεσμα 57 τραυματίες και τελικά την απώλεια του σκάφους. Οι γιατροί εφρόντισαν και περιέθαλψαν τους τραυματίες και μετά κοπιώδη, λόγω τις βυθίσεως του πλοίου, προσπάθεια, τους διεκόμισαν στο Νοσοκομείο των Μεγάρων. Εκεί προέβησαν στη διαλογή και τους διεκόμισαν σε Νοσοκομεία των Αθηνών. Τη διακομιδή ανέλαβε και διεκπεραίωσε ο Υποπλοίαρχος Αγγελίδης, πράγμα όμως που δεν του επέτρεψε την άμεση κάθοδό του στη Μέση Ανατολή και τον εξανάγκασε σε παραμονή για δύο χρόνια στη γερμανοκρατούμενη Ελλάδα, οπότε και μπόρεσε να φύγει και να φθάσει μετά πολλούς κινδύνους και περιπέτειες, στην Αλεξάνδρεια. Ο Υποπλοίαρχος Σταυριανόπουλος, μετά τη διακομιδή των τραυματιών, επεβιβάσθη μαζί με τους άλλους αξιωματικούς των «ΨΑΡΩΝ», σε ένα δανέζικο φορτηγό και κατέβηκαν για τη συνέχιση του αγώνα, στη ΜέσηΑνατολή.

Δύο μέρες αργότερα, το Α/Τ «ΥΔΡΑ», δέχεται την επίθεση 50 γερμανικών αεροσκαφών καθέτου εφορμήσεως, σε σχηματισμούς των τριών ή τεσσάρων. Λέγεται ότι, καμία από τις βόμβες που ρίφθηκαν δεν έπληξε το πλοίο, αλλά δύο από αυτές που έπεσαν κοντά, λόγω της ισχύος τους, του προξένησαν ευρύτατα ρήγματα, ενώ με τα θραύσματά τους ετραυμάτισαν ή εσκότωσαν τους άνδρες της ομοχειρίας των πυροβόλων και του αγήματος μάχης, που ευρίσκοντο στο κατάστρωμα.

Από σφαίρες πολυβόλου, τρυματίσθηκε θανάσιμα ο κυβερνήτης Πεζόπουλος, ενώ από θραύσματα βομβών σκοτώθηκαν μεταξύ των άλλων, ο ύπαρχος Βλαχάβας και ο Ανθυποπλοίαρχος Αρλιώτης.

Είναι η στιγμή που άλλο θραύσμα, αποκόπτει και εκσφενδονίζει στη θάλασσα, το κεφάλι του ιατρού του πλοίου, του ενθουσιώδους και πλήρους φιλοδοξιών Ανθυποπλοιάρχου (Ι) Στ. Μανιαρίζη, ο οποίος είχε προστρέξει στο κατάστρωμα, για τη χορήγηση των πρώτων βοηθειών στους τραυματίες.

Μετά την κατάρρευση του μετώπου και πριν ολοκληρωθεί η γερμανική κατοχή, ικανός αριθμός αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτών, με αρκετά από τα πολεμικά μας πλοία, κατώρθωσαν να φύγουν και να φθάσουν στην Αλεξάνδρεια, στο πλευρό των συμμάχων. Μεταξύ των στελεχών, σημαντικός ήταν ο αριθμός των υγειονομικών, που απετέλεσαν τον πυρήνα της δημιουργίας της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού στη Μέση Ανατολή. Αλλά ας αφήσουμε τον ναύαρχο Τούμπα, να περιγράψει την κάθοδο αυτή, όπως την περιλαμβάνει στο βιβλίο του «Εχθρός εν όψει»:

«…Η κάθοδος των πλοίων, …οφείλεται εις ολίγους… Πιστεύω ότι πρέπει να γραφούν τα ονόματα αυτών των λίγων, δια να γνωρίζουν οι πολλοί, τι τους οφείλουν...»

Και αφού αναφέρει τους μαχίμους και μηχανικούς, έρχεται στους γιατρούς:

«...Υποπλοίαρχοι: Σταυριανόπουλος Θ., Αναστασιάδης Α., Παπαθανασίου Κ.

Ανθυποπλοίαρχοι: Κατράκης Αν., Κασελίδης Στ.

Σημαιοφόροι: Μπουντούρης Ι., Βαρούχας Γ., Τσάλτας Δ., Γουργουρής Ε.

Έφεδροι Σημαιοφόροι: Μορφόπουλος Ι., Μάνδρας Γ., Αρβανίτης Ι.

Οδοντίατρος: Εφ. Σημαιοφόρος Δουσταμπάνης Δ. ...

Αρκετοί ήσαν επίσης αυτοί, που δεν μπόρεσαν να κατέβουν άμεσα στη Μέση Ανατολή, που το πέτυχαν όμως σε δεύτερο χρόνο, μετά πολλούς συνήθως κινδύνους και ταλαιπωρίες.

ΠΙΝΑΞ 2

Στοιχεία: Μιχαήλ Μπουρούνης ΕΠΕΞ: Περί Αλός

Δε θα επεκταθούμε στη δραστηριότητα των γιατρών του αποδημήσαντος και αγωνισθέντος τότε Στόλου – Δεν είναι άλλωστε της παρούσης. Θα μου επιτρέψετε όμως, να αναφερθώ μόνο σε τρείς περιπτώσεις, αποδεικτικών του πνεύματος αυτοθυσίας και αυταπάρνησης, που διέκρινε το Μανιαρίζη και που διακατείχε όλους τους γιατρούς του ΠΝ της περιόδου αυτής.

Πρόκειται για το γιατρό του Β. ΟΛΓΑ, Ανθυποπλοίαρχο τότε Γουργουρή. Τα όσα διαδραματίσθηκαν στις 26 Σεπτεμβρίου του '43 στο πλοίο, είναι σε γενικές γραμμές γνωστά. Ας δούμε όμως πώς περιγράφει στο περιοδικό «ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΣ», τη δράση του γιατρού, κατά τις τελευταίες στιγμές του πλοίου, ο Θ. Θεολογίδης στο άρθρο του:

«Στον υγρό τάφο του Β. ΟΛΓΑ»:

«...Κατά την άνισον αυτήν πάλην... ευρέθη από της πρώτης στιγμής του βομβαρδισμού εντός του Νοσοκομείου του πλοίου, ένθα η πολεμική θέσις του και παρέμεινεν εκεί αγωνισθείς υπερανθρώπως δια την περίθαλψην των τραυματιών του πλοίου, όπερ δεν εγκατέλειψεν ουδέ μετά τη διαταγήν εγκαταλείψεως του πλοίου, ειμή όταν το σκάφος εκόπη εις δύο, ...ανασυρθείς εις την επιφάνειαν μετά θανάσιμον αγωνίαν σχεδόν αναίσθητος...

 

Όταν το καράβι κόπηκε στα δύο, ο ιατρός επέδενε το βαρύ τραύμα του Υποπλοιάρχου Μπάτση...Οι λοιποί τραυματίες πήδηξαν στη θάλασσα...Οι δύο νοσοκόμοι δεν μπόρεσαν να κρατηθούν και ρίχτηκαν στη θάλασσα. Είχε μείνει πλέον μόνος υποβαστάζων τον υποπλοίαρχο Μπάτση και κατέβαλε απεγνωσμένη προσπάθεια για να βγεί ...μαζί με τον τραυματία. Για μια στιγμή η θάλασσα μπουκάρισε... στο θεραπευτήριο και τους κάλυψε. Ακατόρθωτη πλέον η σωτηρία του τραυματίου. Δύο ακόμη απόπειρες...απέτυχαν, γιατί πάντα προσέκρουε στα τοιχώματα του σκάφους.

 

Μια τελευταία προσπάθεια...και λίγα δευτερόλεπτα πριν ανατραπεί το πλοίο, επιτυγχάνει να βρεί διέξοδο ...και να σωθεί κολυμπώντας.»

Η δεύτερη περίπτωση αφορά το γιατρό του «ΑΔΡΙΑ», Ανθυποπλοίαρχο Καποδίστρια. Ας ακούσουμε πώς περιγράφει μερικά από τα ιατρικώς διαδραματισθέντα, την 22α Οκτωβρίου του '43, όταν το πλοίο έπεσε σε νάρκη, με αποτέλεσμα να αποσπασθεί και να βυθισθεί η πλώρη, ο Ναύαρχος Τούμπας, τότε κυβερνήτης του σκάφους, στο βιβλίο του «Εχθρός εν όψει»:

«...Είχε αρχίσει ήδη η διάσωση των τραυματιών. Το Νοσοκομείο είχε ανατιναχθεί και γι' αυτό τους μετέφεραν στο καρρέ των υπαξιωματικών...Ο ιατρός μας τους παρέχει τας βοηθείας του. Αλλά πονούν...σπασμένες σπονδυλικές στήλες και λεκάνες, δεν είναι μικρό πράγμα...πηγαίνω στο καρρέ, το οποίο ο Καποδίστριας είχε μετατρέψει σε ...χειρουργείο...έφθασα... τη στιγμή που... έκοβε μ' ένα κοινό ψαλίδι, το αριστερό χέρι, επάνω από τον αγκώνα, του διόπου... Παπαφρατζέσκου. Ούτε αναισθητικό ούτε ένεση είχε να κάνει... ακούραστος, ψύχραιμος,... περιέθαλπε τους πάντας άριστα. Ως ...αντισηπτικό είχε την κολώνια του ξυρίσματος.

 

Και όμως, δεν εμολύνθη κανένα τραύμα... χάρις στην ικανότητά του, διέσωσε από βέβαιο θάνατον, τουλάχιστο τέσσερες εκ των βαρέως τραυματισθέντων...»

Και πιο κάτω:

«Ο Καποδίστριας είχε ήδη εργασθεί 48 ώρες άϋπνος και εξηκολούθησεν περιποιούμενος τους 10 Βρεττανούς και τους 13 Έλληνες ναύτες τραυματίες... μέχρις ότου φθάσει το καΐκι στη Σμύρνη (σημειώνουμε εμείς: Άλλες 44 ώρες). Η εκεί ταχεία ανάρρωση των πληγωμένων, μαρτυρεί αρκετά περί της ικανότητος του Καποδίστρια...»

Τελευταία, αφήσαμε την εμφατική περίπτωση του Εφ. Σημαιοφόρου Οδοντιάτρου Β. Αναστασίου, ο οποίος εγεννήθη στην Αλεξάνδρεια το 1912, όπου και έλαβε τις εγκύκλειες σπουδές. Οδοντιατρική εσπούδασε στην Ελβετία. Μετά τη λήψη του πτυχίου του, εγκατεστάθη στην Αθήνα, όπου το μέλλον του διεγράφετο λαμπρό. Στις 28 Οκτωβρίου 1940 ο Β. Αναστασίου, κατατάσσεται με ενθουσιασμό στο Στρατό Ξηράς και βρίσκεται από τους πρώτους στα βουνά της Αλβανίας, συμμετέχοντας σε πληθώρα επικίνδυνων αποστολών. Μετά την κατάρευση του μετώπου, κατέρχεται στη Μέση Ανατολή όπου κατατάσσεται σαν έφεδρος σημαιοφόρος οδοντίατρος στο ΠΝ. Αφού υπηρέτησε στο «ΑΒΕΡΩΦ» και το Ναυτικό Νοσοκομείο Αλεξανδρείας, πνεύμα ανήσυχο και καρδιά γενναία, ζητά και κατατάσσεται στους commandos, απόπου μετά την εκπαίδευσή του τοποθετείται στο Στολίσκο Ημιολιών, όπου διεκρίθη για την τόλμη και γενναιότητά του. Η πολεμική αρετή και ορμητικότητα ήταν τέτοια, που ανέλαβε κυβερνήτης σε σκάφος του Στολίσκου. Σε ένα όμως από τα ταξίδια του, σε μικρή απόσταση από τα Αιγυπτιακά ύδατα, το πλοίο του δέχεται επίθεση γερμανικού αεροπλάνου το οποίο, με συνεχείς πολυβολισμούς, πολλούς από τους συντρόφους του ετραυμάτισε, τον ίδιο όμως εφόνευσε, την ώρα που ο ίδιος ανταπέδιδε τους πολυβολισμούς από το κατάστρωμα.

Κύριε πρόεδρε

Κυρίες και κύριοι

Όταν ο Μαχάων, ο χειρουργός της Τρωϊκής Εκστρατείας, τον οποίο βλέπουμε να απεικονίζεται σ’ αυτόν τον Ετρουτσκικό σφραγιθόλιθο του 5ου π.Χ. αιώνος, έσπευσε να συμμετάσχει, σαν απλός μαχητής σε μία μάχη, έξω από τα τείχη της Τροίας και τραυματίστηκε στον ώμο από βέλος του Πάρη, ο βασιλιάς της Κρήτης Ιδομενέας που πρώτος αντελήφθη το γεγονός, κάλεσε το Βασιλιά της Πύλου Νέστωρα, να παραλάβει το Μαχάωνα και να τον μεταφέρει με ασφάλεια στο στρατόπεδο των Αχαιών, εξηγώντας του μάλιστα το λόγο:

“Ιητρός γάρ ανήρ, πολλών αντάξιος

άλλων” (Ομήρου Ιλιάδα Λ. 514).

Εξάλλου, ο ναύαρχος Θ. Σταυριανόπουλος στο βιβλίο του «Η ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ « σημειώνει: «Οι ιατροί μας κατά τον πόλεμον, εχειρίστηκαν με την ίδια δεξιότητα, την εχθροκτόνο του Άρη ρομφαία, με το φιλάνθρωπο οφιοφόρο του Ασκληπιού σκήπτρο».

Για να επαληθεύσουν (σημειώνουμε εμείς) την πιο πάνω Ομηρική ρήση.

Ευχαριστώ.

ΠΗΓΗ: Περί Αλός http://perialos.blogspot.gr/2015/05/blog-post_26.html

 

Βιβλιογραφία και πηγές για περαιτέρω μελέτη

1. Σταυριανόπουλος Θ. Η Υγειονομική Υπηρεσία του Π. Ναυτικού κατά τους Απελευθερωτικούς Αγώνες του Έθνους (1821-1965). Ιατρικές Εκδόσεις Λεοντιάδη, Αθήνα, 1978.

2. Τούμπας Ι. Εχθρός εν Όψει. Αναμνήσεις του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.Ναυτικόν Μουσείον της Ελλάδος, 2η Έκδοση, Πειραιάς, 2008.

3. Χατζής Κ. Στοιχεία από τη δράση της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ιατρ. Επιθ. Εν. Δυν. 22:65-93. 1988.

4. Διαμαντής Α, Δώδος Ι. Η Υγειονομική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο: Η συμβολή της Υγειονομικής Υπηρεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων στην εποποιία 1940-44, Επετειακό φωτογραφικό-ιστορικό λεύκωμα, Ειδική συλλεκτική έκδοση του 18ου Ιατρικού Συνεδρίου

Ενόπλων Δυνάμεων, Θεσσαλονίκη, 2000.

5. Ομήρου Ιλιάδα. (ed. D. B. Monro and T. W. Allen. Oxford, 1920), Μετάφραση Ν. Καζαντζάκη - Ι. Θ. Κακριδή,

http://www.phys.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/omhros/il.htm

Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post