Περιγραφή
Στην δυτική Πάρνηθα στο εύφορο οροπέδιο των Σκούρτων και μεταξύ των χωριών Πάνακτο και Πράσινο, υψώνεται η κορυφή με το όνομα Παλαιόκαστρο.
Με υψόμετρο 711 μ. ελέγχει το οροπέδιο των Σκούρτων στα Β ενώ στα Ν η θέα εκτείνεται ως το Θριάσιο Πεδίο και τον κόλπο της Ελευσίνας.
Σε αυτήν την κορυφή βρίσκονται τα ερείπια του άλλοτε ισχυρού Αθηναϊκού φρουρίου Πάνακτου.
Δυστυχώς η σημερινή κατάσταση του χώρου με δυσκολία μπορεί να αποκαλύψει την έκταση και το μεγαλείο του.
Από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα και τα τείχη χρονολογείτε στον 6ο αι. π.Χ.
Από τον Θουκυδίδη γνωρίζουμε πως κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και στη φάση του Αρχιδάμειου πολέμου, καταλήφθηκε από τους Σπαρτιάτες και τους Βοιωτούς. Πέρασε όμως ξανά στην κυριαρχία των Αθηναίων το 421 π.Χ. ως βασικός όρος της Ειρήνη του Νικία.
Όμως οι Θηβαίοι πριν το παραδώσουν στα χέρια των Αθηναίων το κατεδάφισαν.
Η ακριβής θέση του φρουρίου ήταν αιτία διαμάχης μεταξύ των ιστορικών.
Η μία άποψη τοποθετούσε το Πάνακτο στην θέση που βρίσκεται το καλοδιατηρημένο φρούριο των Ελευθερών (Γυφτόκαστρο).
Η άποψη πως η σημερινή θέση είναι και η σωστή επιβεβαιώθηκε σε ανασκαφές που έγιναν το 1980 κοντά στο χωριό Πράσινο. Εκεί ανεβρέθηκε επιγραφή που ταυτίζει το φρούριο με την παρούσα θέση, δίνοντας τέλος στην διαμάχη.
Για να ανεβούμε ως το φρούριο θα μπούμε στο χωριό Πράσινο, από την κατεύθυνση του χωριού Στεφάνη και θα συναντήσουμε την χαρακτηριστική καφέ πινακίδα που θα μας οδηγήσει προς τα αριστερά. Αμέσως μπροστά μας θα συναντήσουμε μια μικρή πλατεία . Ακολουθούμε τον αριστερό δρόμο στην διχάλα και 50 μ. μετά θα δούμε άλλη μία καφέ πινακίδα, που θα μας οδηγήσει δεξιά. Από εκεί σε περίπου 1 χλμ. καλού χωματόδρομου θα φτάσουμε σε ένα μεγάλο πλάτωμα όπου τελειώνει ο δρόμος. Στα δεξιά μας βλέπουμε έναν λόφο και με λίγη προσοχή θα διακρίνουμε λείψανα του Ν τείχους.
Η πύλη βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα του λόφου. Με λίγη προσοχή θα βρούμε το αχνό μονοπάτι απ' όπου θα εισέλθουμε στο φρούριο.
Το σχήμα του φρουρίου δεν μπόρεσα να το προσδιορίσω επαρκώς. Δείχνει ακανόνιστο ελλειπτικό ακολουθώντας το φυσικό ανάγλυφο της κορυφής.
Κατά τον Ι. Σαρρή το μήκος του φρουρίου υπολογίζεται σε 280 μ. και το πλάτος 70 μ.
Πιθανόν να είχε κι άλλες πύλες όμως σήμερα μόνο η μία είναι διακριτή. Τα υπολείμματα των τειχών που σώζονται σποραδικά είναι πολυγωνικά με χαμηλό ύψος. Ακόμα Θα διακρίνουμε τα θεμέλια κατασκευών, ενώ δύο κατασκευές η μία μονόχωρη και η δεύτερη με δύο δωμάτια, σώζονται σε χαμηλό ύψος.
Η δεύτερη κατασκευή πρέπει να είναι τα υπολείμματα μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής.
Στην κορυφή θα δούμε τα ερείπια ενός τετράγωνου πύργου των μεσαιωνικών χρόνων,* κατασκευασμένος με το αρχαίο υλικό του φρουρίου. Επάνω του υπάρχει και ένα τσιμεντένιο κολονάκι της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού.
Δεν είναι γνωστό το πως ακριβώς το φρούριο βρέθηκε στην σημερινή του κατάσταση. Εξαιρώντας την καταστροφή από τους Θηβαίους, αφού όταν περιήλθε στα χέρια των Αθηναίων θα πρέπει να επισκευάστηκε Σίγουρα φυσικές αιτίες, διάβρωση και σεισμοί, σε συνδυασμό με τον ανθρώπινο παράγοντα – πχ χρήση του χώρου ως έτοιμο λατομείο – έκαναν το άλλοτε φημισμένο φρούριο μια δυσδιάκριτη σκιά του ένδοξου παρελθόντος του.
Γεώργιος Αθανασόπουλος
* Τα στοιχεία που βρήκα λένε πως ο πύργος στην κορυφή είναι του 4ου αι. π.Χ. Τείνω ν' αμφιβάλω με αυτήν την χρονολόγηση λόγω της πρόχειρης κατασκευής και την χρήση συνδετικού κονιάματος και κεραμικού υλικού, που συνάδει με τα μεσαιωνικά χρόνια και όχι με τον 4ο αι π.Χ.
Το άρθρο τροποποιήθηκε στις 17-10-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη!
Τα μόνα σχόλια που σβήνω είναι οι ύβρεις.