Μέχρι που φτάνει η νομιμότητα της Κύπρου;

Τις προάλλες (9 Απρ 2012), δηλώσεις από την εκπρόσωπο του ΥΠΕΞ της Ρωσίας χαροποίησαν την Κυπριακή κυβέρνηση και κόμματα. Η Ρωσία απορρίπτει κατηγορηματικά τις αιτιάσεις της Τουρκίας για δήθεν δικαιώματα στην ΑΟΖ της Κύπρου και αναφέρεται με σαφήνεια σε κατοχή κυπριακού εδάφους, χαρακτηρίζοντας το ψευδοκράτος «παράνομο κρατικό σχηματισμό» και την λεγόμενη ΤΔΒΚ «κυπριακό έδαφος υπό τουρκική κατοχή». Ειδική αναφορά γίνεται στις Ε/κ περιουσίες όπου «η αγορά ενός ακινήτου στην κατεχόμενη Κύπρο είναι παράνομη» επειδή «ανήκουν νόμιμα στους Έλληνες Κύπριους που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους μετά την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής το 1974». Η εκπρόσωπος ήταν πλήρως ενημερωμένη και εξήγησε μάλιστα ότι, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα της Κύπρου για την ιδιοκτησία, οποιαδήποτε ενέργεια καταπάτησης περιουσίας χωρίς τη συγκατάθεση του (νόμιμου) ιδιοκτήτη, συνιστά απάτη και τιμωρείται με φυλάκιση επτά ετών, ενώ διευκρίνισε με σαφήνεια, ότι «τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε όλη την επικράτειά της είναι δεδομένα και δεν αμφισβητούνται».



Επανερχόμαστε σε ένα καθοριστικό ζήτημα προσδοκώντας κάποιος αρμόδιος αξιωματούχος του Κυπριακού Κράτους (και όχι της Ρωσίας) να πάρει ανάλογα σαφή και κατηγορηματική θέση επί της ουσίας. Εφόσον, λοιπόν, ισχύει η πιο πάνω νομιμότητα -που η Ρωσία σέβεται ώστε να χαίρεται η Κυπριακή Κυβέρνηση-, γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία ανέχεται την λειτουργία μιας «Επιτροπής» στο έδαφος της κυπριακής επικράτειας και δεν την χαρακτηρίζει ευθέως παράνομη; Κάποιοι θα υποδείξουν ότι η πλειοψηφία της πολιτικής ηγεσίας καλεί τους πρόσφυγες και ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης, να μην προσφεύγουν στην «Επιτροπή» ή να ζητάνε μόνο αποζημίωση για την απώλεια χρήσης χωρίς να ξεπουλάνε τις περιουσίες. Μόνο που μια τέτοια στάση, δεν θεωρεί την «Επιτροπή» παράνομη, αλλά νόμιμη, στην οποίαν προσφεύγει το θύμα για θεραπεία! Αυτά προβάλλονται από κρατικούς αξιωματούχους και πολιτικούς (μερικοί θεωρούν τους εαυτούς τους ικανούς για να γίνουν Πρόεδροι Δημοκρατίας). Κάποιοι (από άγνοια ή σκόπιμα), θα προβάλουν ότι, η «Επιτροπή» αναγνωρίστηκε από το ΕΔΑΔ (απόφαση «Δημόπουλος») ως ένδικο μέσο της Τουρκίας και δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε την απόφαση του ΕΔΑΔ περί νομιμότητας. Και πάλι, κατανοούμε να έχουν τέτοια άποψη όσοι εμπλέκονται για ευτελή κίνητρα στην υπόθεση, αλλά την άποψη αυτή υιοθέτησαν πολιτικοί και κρατικοί αξιωματούχοι που οφείλουν να υπερασπίζονται την νομιμότητα και κυριαρχία του κράτους σε ΟΛΗ την επικράτεια του. Όταν το σύνταγμα λέει ΟΛΗ, σημαίνει όλη, με τα κατεχόμενα φυσικά. Γίνεται να υπερασπίζεται αυτό η Ρωσία και όχι η Κυπριακή Δημοκρατία;

Η πραγματικότητα λοιπόν έχει ως εξής. Το ΕΔΑΔ στην απόφαση «Δημόπουλος» δεν υπέδειξε ότι η «Επιτροπή» είναι νόμιμη και δεν υπάρχει τέτοιο λεκτικό. Το ΕΔΑΔ υπέδειξε ότι, στο παρόν στάδιο, αφού η Τουρκία έκανε παραδεχτή ως δική της την «Επιτροπή», όσοι Ε/κ αιτητές θέλουν αποζημίωση πρέπει πρώτα να απευθυνθούν για θεραπεία στην «Επιτροπή» ως ένδικο μέσο. Αντίθετα όμως με το ΕΔΑΔ, υπάρχουν άλλες τεράστιες νομικές υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Δικαστήριο της Ε.Ε. (πρώην ΔΕΚ) που λειτουργεί για την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών, αποφάσισε (υπόθεση «Αποστολίδης») ότι σε ΟΛΗ την επικράτεια της Κύπρου (περιλαμβανομένων των κατεχομένων) ισχύει ΜΟΝΟ η νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οτιδήποτε άλλο είναι παράνομο. Συγκεκριμένα, εκδικάζοντας βάσει του ΣΥΝΟΛΟΥ του Κοινοτικού Δικαίου (παραβιάσεις παντός είδους) αποφάσισε ότι η ανέγερση κατοικίας στα κατεχόμενα χωρίς την άδεια του Ε/κ ιδιοκτήτη συνιστά παρανομία. Είναι δυνατόν η λειτουργία μιας «Επιτροπής» (και μάλιστα υπό μορφήν δικαστηρίου της Τουρκίας!) στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας να είναι νόμιμη; Το γεγονός ότι η Τουρκία ασκεί έλεγχο στα κατεχόμενα, δεν νομιμοποιεί το όργανό της, την «Επιτροπή».

Τέλος, θέτουμε ένα προβληματισμό. Όσοι εξέφρασαν άποψη, ΟΥΔΕΠΟΤΕ εξήγησαν γιατί η απόφαση του ΕΔΑΔ («Δημόπουλος») επικρατεί της απόφασης «Αποστολίδης» του Δικαστηρίου της Ε.Ε. (πρώην ΔΕΚ). Δεν το κάνουν γιατί δεν μπορούν να το στηρίξουν. Και προφανώς, ούτε μελέτησαν αν άλλα κράτη-μέλη αρνήθηκαν να εφαρμόσουν κάποια απόφαση του ΕΔΑΔ και με ποιο αιτιολογικό. Προς τούτο, υπάρχει δεύτερη ευκαιρία για να επανορθώσουν προτού οι επιπτώσεις αυτής της στάσης καταστούν καταστροφικές.

Κώστας Μαυρίδης mavrides@ucy.ac.cy