Φυσικό Αέριο και Σχέδιο Ανάν

Τις προάλλες έκλεισαν 8 χρόνια από το δημοψήφισμα. Όλοι οι πολιτικοί (στο 76% που το απέρριψε και στο 24% που αποδέχτηκε το Σχέδιο το 2004), προβάλλουν σήμερα πως το φυσικό αέριο αποτελεί ιστορική ευκαιρία για ανατροπή των πολιτικών δεδομένων εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ). Προϋπόθεση άρρηκτα συνδεδεμένη για αξιοποίηση του φυσικού μας αερίου αποτελεί η ρύθμιση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Κύπρου και γειτονικών κρατών. Είναι η ρύθμιση της ΑΟΖ που παρέχει την ιστορική ευκαιρία για ανατροπή της τουρκικής επικυριαρχίας. Χωρίς αυτό, η πρόσβαση στον ενεργειακό πλούτο θα ήταν αδύνατη.



Το Σχ. Ανάν περιείχε δυσνόητα σημεία στον απλό πολίτη που αισθανόταν ότι όφειλε να διαμορφώσει θέση ελεύθερα, αφού το μελετήσει και το κατανοήσει. Αν όσοι το απέρριψαν, όφειλαν αυτό μια φορά, εκείνοι που το αποδέχτηκαν όφειλαν να είναι εκατό φορές βέβαιοι ότι το κατανόησαν πλήρως αφού δεν υπήρχε ευκαιρία επανόρθωσης. Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες σύμφωνα με μια αγγλική ρήση. Κορυφαία ζητήματα συγκαλύφθηκαν με πανουργία και «εξαφανίστηκαν» παραμορφωμένα στις ... λεπτομέρειες. Στις συζητήσεις πριν το δημοψήφισμα, μαζί με καλόπιστες αναλύσεις, εμφανίζονταν απόψεις που στρέβλωναν την πραγματικότητα προκαλώντας σύγχυση. Αυτό οδήγησε μερίδα πολιτών, ευτυχώς μειοψηφία, να κρίνει με βάση την εμπιστοσύνη του προς πολιτικά πρόσωπα (π.χ. Γλ. Κληρίδη) ή την κομματική υπόδειξη (π.χ. του Ν. Αναστασιάδη που παθιασμένα στήριζε το Σχέδιο).

Αναμφισβήτητα λοιπόν, κάθε συνομωσία είναι επιμελώς συγκαλυμμένη. Όταν το 2004 πρωτοστατήσαμε στην αποκάλυψη της ανανικής συνομωσίας με στοιχεία για το φυσικό αέριο (ουδέποτε αποκαλύψαμε την πηγή), οι εγχώριοι διαμορφωτές γνώμης («opinion leaders») αντέδρασαν με ειρωνείες, χωρίς να διαψεύδουν ευθέως την συνομωσία επειδή προφανώς γνώριζαν. Για αποκάλυψη του … διαβόλου που κρύβεται στις λεπτομέρειες, απαιτείται ανάλογα λεπτομερής ανάλυση. Εδώ συνοπτικά αναφέρω δείγμα της συνωμοσίας που μέσω Σχ. Ανάν, Τουρκία και Αγγλία παρέμβαιναν στον ενεργειακό πλούτο της Κύπρου. Από το 2001 οι Άγγλοι προέβαλαν επίσημα το δήθεν κυριαρχικό δικαίωμα σε «χωρικά ύδατα» με εφαλτήριο τις δύο περιοχές των «κυρίαρχων βάσεων» τους (Λεμεσό και Δεκέλεια). Μάλιστα, προχώρησαν στην έκδοση χαρτών όπου χαρτογράφησαν τα κυρίαρχα αγγλικά «χωρικά ύδατα» στα τρία ναυτικά μίλια και δυνητικά στα δώδεκα. Την θάλασσα πέραν από τα αγγλικά «χωρικά ύδατα», την όρισαν «Διεθνή Ύδατα» (όλα στη σημερινή Κυπριακή ΑΟΖ) όπου η Αγγλία έβαζε χέρι. Ρύθμιση της ΑΟΖ πλέον εμποδιζόταν από την αγγλική παρέμβαση καθώς αποχτούσε καθοριστικό λόγο και η ΚΔ έχανε ΟΡΙΣΤΙΚΑ το αποκλειστικό δικαίωμα ρύθμισης της ΑΟΖ. Αυτά εμπεδώνονταν συγκαλυμμένα μέσω του Σχ. Ανάν με στόχο τα ενεργοφόρα θαλάσσια «οικόπεδα». Ανάλογη παρέμβαση διά των «λεπτομερειών» του Σχ. Ανάν, αποκτούσε και η Τουρκία μέσω του Νόμου για την υφαλοκρηπίδα, μέσω της λήψης αποφάσεων που εξαρτιόταν από τις τουρκικές επιθυμίες, μέσω ακύρωσης της συμφωνίας ΑΟΖ με την Αίγυπτο κ.ά. Η συνομωσία δεν ήταν φανερή στον καθένα. Άλλωστε, μια συνομωσία για τέτοιο τεράστιο ζήτημα, απαιτεί ανάλογα πανούργα συγκάλυψη.

Ορισμένοι θα θυμούνται ότι πρωτοστατήσαμε στην αποκάλυψη της συνομωσίας και δεχτήκαμε «επίθεση» από αρκετούς που σήμερα διαγκωνίζονται σε δημόσιες αναλύσεις για διαχείριση της ιστορικής ευκαιρίας. Δείγμα των αντιδράσεων στις αποκαλύψεις πριν το δημοψήφισμα, αναφέρω δύο χαρακτηριστικές

(α) ανανικός δημοσιογράφος επέμενε ότι οι αγγλικοί χάρτες έγιναν για να βοηθήσουν την ναυσιπλοΐα χωρίς σχέση με οτιδήποτε άλλο. Έκτοτε σιώπησε στο θέμα, το κείμενο δεν βρίσκεται στον προσωπικό διαδικτυακό του χώρο και τώρα ο ίδιος συνδέεται στενά με τον Ντάουνερ

(β) πολιτικοί και τεχνοκράτες που έζησαν από κοντά τις διαπραγματεύσεις του Σχ. Ανάν και γνώριζαν τις … «λεπτομέρειες», χαρακτήριζαν φαντασιώσεις τις αποκαλύψεις και επισημάνσεις μας. Σήμερα, πρωτοστατούν δημόσια σε υποδείξεις για να φωτίσουν τον δρόμο προς σωστή πολιτική διαχείριση του φυσικού αερίου και μεθοδεύουν πώς να γίνουν Πρόεδροι. Αυτά για όποιον ελεύθερα διαμορφώνει άποψη.

Κώστας Μαυρίδης mavrides@ucy.ac.cy