O ναυτικός αποκλεισμός σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη Β΄ΜΕΡΟΣ

O ναυτικός αποκλεισμός σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη

Β΄ΜΕΡΟΣ

Περί Αλός

Του Κωνσταντίνου Μαστοροδήμου

Ανθυποπλοίαρχου (Ν) Λ.Σ.

 

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ναυτική Επιθεώρηση»,

τ. 588, σελ. 96, ΜΑΡΤ – ΜΑΪ 2014. Αναδημοσίευση στο

Περί Αλός με την έγκριση της «Ναυτικής Επιθεωρήσεως»

 

...συνέχεια από το Α' ΜΕΡΟΣ

 

 

 

Το HMS Plymouth (F126) μετά από τον βομβαρδισμό του

από την αεροπορία της Αργεντινής κατά τον

πόλεμο των Φόκλαντ. ΦΩΤΟ:

John H. Luxton 2013 http://www.irishseashipping.com/

3. Η έννοια του ναυτικού αποκλεισμού

Ως ναυτικός αποκλεισμός ορίζεται ο αποκλεισμός της εχθρικής ακτογραμμής ή λιμανιών, έτσι ώστε να μην είναι δυνατή η είσοδος ή έξοδος πλοίων ή/ και αεροπλάνων[47].Σκοπός του αποκλεισμού είναι η παύση μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών προς και από την περιοχή που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του αντιπάλου.

Σε διεθνές επίπεδο, οι ρυθμίσεις περί ναυτικού αποκλεισμού δεν απετέλεσαν διαχρονικά αντικείμενο διεθνούς συνθήκης. Ως αποτέλεσμα, σημεία αναφοράς αποτελούν η Διακήρυξη σχετικά με το Δίκαιο του Πολέμου στη Θάλασσα του 1909[48] (εφεξής Διακήρυξη του Λονδίνου), η οποία θεωρείται ως κομμάτι του διεθνούς εθιμικού δικαίου[49], και το Εγχειρίδιο του Σαν Ρέμο σχετικά με το Διεθνές Δίκαιο που Ισχύει σε Ένοπλες Συρράξεις στη Θάλασσα (εφεξής Εγχειρίδιο του Σαν Ρέμο)[50].

Επικουρικά, σημαντικό ρόλο παίζουν τα εγχειρίδια των διαφόρων κρατών, τα οποία μπορούν να αποδείξουν αποφατικά ή καταφατικά τα στοιχεία του ναυτικού αποκλεισμού βάσει της Διακήρυξης του Λονδίνου και του Εγχειριδίου του Σαν Ρέμο.

Τα βασικά στοιχεία για τη νομιμότητα του ναυτικού αποκλεισμού φέρονται να είναι τα εξής:

Α) ο ναυτικός αποκλεισμός πρέπει να κηρυχθεί και να γνωστοποιηθεί σε όλα τα εχθρικά και ουδέτερα κράτη[51].Η κήρυξη πρέπει να περιλαμβάνει το χρονικό σημείο έναρξης, τη διάρκεια, την τοποθεσία, το εύρος και τη χρονική περίοδο μέσα στην οποία τα ουδέτερα πλοία μπορούν να εγκαταλείψουν την εχθρική ακτογραμμή[52].Η λήξη, προσωρινή άρση, επανέναρξη, παράταση ή άλλη

τροποποίηση του αποκλεισμού πρέπει να κηρυχθούν και να γνωστοποιηθούν ομοίως[53].

Β) Ο αποκλεισμός πρέπει να είναι αποτελεσματικός[54]. Η αποτελεσματικότητα είναι ένα πραγματικό ζήτημα και καταρχήν μετριέται από την παύση μεταφορών στην ξηρά από τη θάλασσα[55]. Αν και δεν είναι σαφές ότι πρέπει να υπάρχουν παρούσες ναυτικές δυνάμεις, καταρχήν αυτός είναι ο κανόνας[56], χωρίς να είναι απαραίτητο να σταθμεύουν οι εν λόγω δυνάμεις στην περιοχή οπού ξεκινά ο αποκλεισμός - μπορούν να είναι παρούσες σε κάποια απόσταση για λόγους στρατιωτικής αναγκαιότητας[57]. Η τυχόν απόσυρση των παρόντων ναυτικών δυνάμεων λόγω κακοκαιρίας δε συνεπάγεται την άρση του ναυτικού αποκλεισμού[58].

Εμπορικά πλοία τα οποία θεωρούνται εύλογα ότι διασπούν τον αποκλεισμό μπορούν να τεθούν σε αιχμαλωσία (capture). Στην περίπτωση που μετά από προειδοποίηση αντιστέκονται στην αιχμαλωσία, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο επίθεσης[59].

Γ) Ο αποκλεισμός δεν πρέπει να εμποδίζει την πρόσβαση σε λιμάνια και την ακτογραμμή ουδετέρων κρατών[60].

Δ) Ο αποκλεισμός πρέπει να επιβληθεί αμερόληπτα στα πλοία όλων των κρατών[61]. Ο κανόνας της αμεροληψίας συμπεριλαμβάνει και τα πλοία της σημαίας του κράτους που κήρυξε τον ναυτικό αποκλεισμό[62]. Εξαιρέσεις στον κανόνα αποτελούν τα πλοία που βρίσκονται σε κίνδυνο (distress) και τα πολεμικά πλοία ουδέτερων κρατών, μετά από έγκριση[63], αλλά και τα πλοία με εφόδια ανθρωπιστικού χαρακτήρα.

Ε) Η κήρυξη ή σύσταση ναυτικού αποκλεισμού απαγορεύεται εφόσον[64] έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη λιμοκτονία του άμαχου πληθυσμού ή την άρνηση παροχής των στοιχειωδών για την επιβίωση αντικειμένων[65] ή η ζημιά στον άμαχο πληθυσμό είναι ή προσδοκάται ότι θα είναι εκτεταμένη σε σχέση με το αναμενόμενο, συγκεκριμένο και άμεσο στρατιωτικό πλεονέκτημα που προσφέρει ο αποκλεισμός[66].

ΣΤ) Εφόσον ο άμαχος πληθυσμός δεν τροφοδοτείται επαρκώς με τροφή και άλλα στοιχειώδη για την επιβίωση του αντικείμενα, το κράτος που έχει επιβάλλει τον αποκλεισμό πρέπει να επιτρέψει την ελεύθερη κυκλοφορία τους[67], υπό την προϋπόθεση του δικαιώματος τεχνικών διευθετήσεων συμπεριλαμβανομένης και της έρευνας[68], και τη διανομή των αγαθών που προορίζονται για τον άμαχο πληθυσμό υπό την επίβλεψη κάποιας προστάτιδος δύναμης ή αμερόληπτου ανθρωπιστικού οργανισμού[69]. Τα αντίστοιχα ισχύουν και σε σχέση με ιατρικά εφόδια για τον άμαχο πληθυσμό ή τους τραυματίες και ασθενείς των αντιμαχόμενων μερών[70].

Ζ) Τέλος ο αποκλεισμός δεν πρέπει να παραβιάζει άλλους κανόνες τους διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και ιδιαίτερα την απαγόρευση ομαδικών τιμωριών[71].

Τα παραπάνω αποτελούν συστατικά της έννοιας και προϋποθέσεις για την νομιμότητα των ναυτικών αποκλεισμών[72]. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ναυτικός αποκλεισμός δημιουργήθηκε και λειτούργησε στα πλαίσια διακρατικών πολέμων, τίθεται πλέον το βασικό ερώτημα κατά πόσο είναι δυνατή η χρήση αυτής της μεθόδου σε μια μη διεθνή ένοπλη σύρραξη.

4. Ναυτικός αποκλεισμός σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη: παράνομη πράξη ή επιτρεπτή πολεμική μέθοδος;

Το γεγονός ότι ο ναυτικός αποκλεισμός αποτελεί μέρος των διεθνών ένοπλων συρράξεων αποδεικνύεται καταρχήν από τις προαναφερθείσες πηγές.

Η Διακήρυξη του Λονδίνου αποτελεί προϊόν μιας εποχής που η μη διεθνής ένοπλης σύρραξη δεν υπήρχε καν στο λεξιλόγιο του διεθνούς δικαίου και η μόνη πιθανότητα για τις ένοπλες ομάδες να υπόκεινται στο διεθνές δίκαιο ήταν να αναγνωριστεί το εμπόλεμο από το αντίπαλό τους (ή τρίτο) κράτος. Σε αυτήν την περίπτωση, η σύρραξη μετατρεπόταν σε διεθνή πόλεμο και οι αντίπαλοι (το κράτος και η αναγνωρισμένη ομάδα) είχαν τη δυνατότητα να κηρύξουν νομότυπα τον ναυτικό αποκλεισμό του αντιπάλου. Μάλιστα η κήρυξη ναυτικού αποκλεισμού των επαναστατών, ιδιαίτερα εκ μέρους του αντιπάλου κράτους, θεωρούνταν ως η πλέον κλασσική απόδειξη για την αναγνώριση του εμπόλεμου και ο Αμερικανικός εμφύλιος πόλεμος θεωρείται ως ένα τέτοιο παράδειγμα. Η αναγνώριση του εμπολέμου συνεχίζει να υπάρχει στην θεωρία και αποτελεί καταρχήν το πρώτο παράδειγμα που ο ναυτικός αποκλεισμός σε μια (πρώην) μη διεθνή ένοπλη σύρραξη είναι επιτρεπτός, ακριβώς διότι η σύρραξη έχει λάβει διεθνή χαρακτήρα. 

Πέραν της Διακήρυξης, το στρατιωτικό εγχειρίδιο του Καναδά περιέχει ξεχωριστές διατάξεις για τη μη διεθνή ένοπλη σύρραξη στις οποίες ο ναυτικός αποκλεισμός απλώς δεν υφίσταται. Ως επίρρωση των παραπάνω, αναφέρονται επίσης και διάφορες απόψεις από τον ακαδημαϊκό και μη χώρο[73].

Το Εγχειρίδιο του Σαν Ρέμο έχει ως πεδίο εφαρμογής του τον διεθνή πόλεμο, αλλά, όπως αναφέρεται στον σχολιασμό του[74], κατ’ επιλογή στην παράγραφο 1 δεν αναφέρθηκε αυτό έτσι ώστε να μην αποτραπεί η εφαρμογή του σε μη διεθνείς συρράξεις που περιλαμβάνουν ναυτικές επιχειρήσεις[75]. Το δε εγχειρίδιο των ΗΠΑ[76] διατείνεται ότι η πολιτική του Υπουργείου Άμυνας είναι η εφαρμογή του σε όλους τους τύπους ένοπλων συρράξεων.

Ανεξαρτήτως της προέλευσης των κανόνων περί ναυτικού αποκλεισμού και της πιθανότητας αναγνώρισης του εμπολέμου, πρέπει να γίνει διαχωρισμός μεταξύ των θαλασσίων ζωνών όπου είναι δυνατό να επιτρέπεται ο αποκλεισμός. Η δικαιοδοσία ενός κράτους να απαγορέψει με μια εσωτερική νομοθετική πράξη στα χωρικά του ύδατα την κυκλοφορία πλοίων δεν είναι καταρχήν αμφισβητήσιμη. Έτσι θα μπορούσε να επιτευχθεί ένας ντε φάκτο αποκλεισμός της ακτογραμμής που βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο μιας οργανωμένης ένοπλης ομάδας. Βεβαίως θα πρέπει να γίνουν δεκτά τόσο το δικαίωμα της αβλαβούς διέλευσης, υπό τους όρους που το αφορούν[77],όσο και η εφαρμογή των κανόνων του ανθρωπιστικού δικαίου που αφορούν τόσο την απαγόρευση λιμοκτονίας όσο και τον εφοδιασμό με τρόφιμα και άλλα αγαθά όσων διαβιούν υπό τον έλεγχο της ένοπλης ομάδας. Ωστόσο, δεν είναι οι κανόνες περί νομιμότητας του ναυτικού αποκλεισμού που επιβάλλουν τις σχετικές υποχρεώσεις όσο οι γενικοί κανόνες του ανθρωπιστικού δικαίου πουισχύουν κατά τη διάρκεια μη διεθνών ενόπλων συρράξεων.

Στο παράδειγμα κήρυξης του ναυτικού αποκλεισμού, σύμφωνα με τους προαναφερθέντες όρους, εντός των χωρικών υδάτων δε φαίνεται καταρχήν να τίθεται κάποιο πρόβλημα[78]. Ωστόσο και ανεξάρτητα από τα πιθανά αποτελέσματά του στον άμαχο πληθυσμό, αποτελεί ένα ερωτηματικό αν το δικαίωμα του παράκτιου κράτους εκτείνεται πέρα από την έρευνα του φορτίου και την παρεμπόδιση κυκλοφορίας του πλοίου σημαίας ουδέτερου κράτους από και προς την αποκλεισμένη περιοχή και στην πιθανή επίθεση ή καταστροφή του πλοίου και του φορτίου του[79], όπως προβλέπεται από τους κανόνες περί ναυτικού αποκλεισμού.

Το ίδιο ερώτημα προβάλλει πιο έντονο κυρίως στην περίπτωση ολικού αποκλεισμού ή εφόσον το φορτίο είναι καθαρά ανθρωπιστικού χαρακτήρα.

Ο ίδιος προβληματισμός προκύπτει πιο έντονα στην πιθανότητα ναυτικού αποκλεισμού, ο οποίος εφαρμόζεται και στην ανοιχτή θάλασσα. Η στρατιωτική αναγκαιότητα μπορεί να επιτάσσει την εκεί εφαρμογή του, επειδή, για παράδειγμα, η δύναμη πυρός της ένοπλης ομάδας δημιουργεί πρόβλημα στην παραμονή των πλοίων του αντιπάλου κράτους σε μικρή απόσταση από την ακτογραμμή. Ωστόσο στην ανοιχτή θάλασσα καταρχήν δικαιοδοσία επί του πλοίου υπάρχει μόνο από το κράτος της σημαίας του. Επιπλέον η ελευθερία ναυσιπλοΐας στην ανοιχτή θάλασσα και στην αποκλειστική οικονομική ζώνη[80] είναι ένας εθιμικός κανόνας του διεθνούς δίκαιου ανεξαρτήτως της ύπαρξης ένοπλης σύρραξης ή όχι[81] και συνεπώς αποτελεί ακόμα μεγαλύτερο ερωτηματικό κατά πόσο μπορεί ένα κράτος να προβεί σε πράξεις που αποτελούν άσκηση δικαιοδοσίας επί ξένου εδάφους. Όμως, σωστά αναρωτιέται ο Kraska[82], γιατί ένα εμπορικό πλοίο αλλοδαπής σημαίας, το οποίο με τις πράξεις του μπορεί να υποδαυλίζει τη σύρραξη, δεν πρέπει να υπόκειται στον κανόνα της έρευνας του φορτίου του σε διεθνή ύδατα;

Σαφή απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δεν έχει υπάρξει, ακόμα. Ο αποκλεισμός της Γάζας, πάντως, σε συνδυασμό με τα γεγονότα στο πλοίο Mavi Marmara έδωσαν σημαντική τροφή στη σχετική συζήτηση. Για την Turkel Commission[83] είναι πιθανό ότι θα υπάρξει εκ μέρους δικαστηρίων και διεθνών οργάνων αναγνώριση ότι οι κανόνες για την εφαρμογή του ναυτικού αποκλεισμού θα εφαρμόζονται και σε μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις. Ως επιχείρημα αναφέρεται και ότι τα ουδέτερα κράτη δεν αμφισβήτησαν καταρχήν το δικαίωμα του Ισραήλ να αποκλείσει την Γάζα, αλλά μόνο τον τρόπο επιβολής του[84]. Ο Kraska[85] φαίνεται ακόμα πιο ένθερμος, θεωρώντας ότι η κρατική πρακτική και η πεποίθηση δικαίου (opinio juris) έχουν ήδη μεταφέρει τον ναυτικό αποκλεισμό από τον χώρο των διεθνών ένοπλων συρράξεων σε αυτό των μη διεθνών. Το επιχείρημά του είναι ότι δεν είναι δυνατό να αποκλείεται η χρήση αυτής της μεθόδου άνευ άλλου, όταν ο αντίπαλος δεν είναι κράτος αλλά, ωστόσο, είναι ισχυρός σαν κράτος. Θα μπορούσε βέβαια να υπάρξει ο αντίλογος ότι η αναγνώριση του εμπολέμου δίνει ακριβώς αυτό το δικαίωμα, πολύ περισσότερο που τα κριτήρια για την αναγνώριση συνέχονται σημαντικά με την προσομοίωση της ένοπλης ομάδας με μια κρατική οντότητα.

Σαν μια πρώτη παρατήρηση πρέπει να γίνει δεκτό ότι από τη στιγμή που οι κανόνες περί ναυτικού αποκλεισμού στο διεθνές δίκαιο είναι εθιμικοί, η «μετοίκησή» του στο χώρο των μη διεθνών ένοπλων συρράξεων πρέπει να βασιστεί σε αντίστοιχο έθιμο.

Το HMS Plymouth (F126) μετά από τον βομβαρδισμό

του από την αεροπορία της Αργεντινής κατά τον

πόλεμο των Φόκλαντ. ΦΩΤΟ:

John H. Luxton 2013 http://www.irishseashipping.com/

Μια προσεκτικότερη ματιά στη διεθνή πρακτική, δύσκολα μπορεί να δώσει βάση στη θέση ότι ήδη επιτρέπεται ο ναυτικός αποκλεισμός, ώστε να συνεπάγεται μέτρα επιβολής και στην ανοιχτή θάλασσα. Ο Αμερικανικός εμφύλιος πόλεμος θεωρείται ως μια κλασσική περίπτωση αναγνώρισης του εμπολέμου και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ως προηγούμενο παράδειγμα. Στην Αλγερία εφαρμόστηκε μια πολιτική νηοψιών από την Γαλλία σε πλοία ουδετέρων κρατών[86]. Ωστόσο σε αυτή τη σύγκρουση, αφενός η Αλγερία ισχυρίστηκε ότι αναγνωρίστηκε το εμπόλεμο της[87] –ισχυρισμός που απορρίφθηκε από τη Γαλλία[88]– και αφετέρου υπήρξε ισχυρή αντίδραση στη σχετική πρακτική. Ο πόλεμος μεταξύ Χεζμπολλάχ και Ισραήλ μάλλον δεν μπορεί να θεωρηθεί ως προηγούμενο, καθώς διίστανται οι απόψεις για τον χαρακτήρα του[89]. Η σύρραξη μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ είναι, κατά τη γνώμη μου, ακόμα πιο προβληματική ως επιχείρημα. Καταρχάς το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας την θεωρεί, μάλλον λανθασμένα, ως περίπτωση στρατιωτικής κατοχής και, συνεπώς, μέρος διεθνούς ένοπλης σύρραξης[90]. Κατά δεύτερο την ίδια θέση, αλλά για διαφορετικούς λόγους, έχει λάβει και το Ισραήλ[91]. Εν τέλει, οι θετικές φωνές περί νομιμότητας του εν λόγω αποκλεισμού δεν προσφέρουν κάποιο ιδιαίτερο επιχείρημα για την νομιμότητά του σε συνθήκες μη διεθνούς ένοπλης σύρραξης.

Μια ματιά σε λιγότερο γνωστά παραδείγματα δεν βοηθά ιδιαίτερα στην αποκρυπτογράφηση της πρακτικής των κρατών. Κάποιου είδους ναυτικοί αποκλεισμοί επιβλήθηκαν από την Παπούα – Νέα Γουινέα κατά της Bougainville, από τη Σρι Λάνκα κατά των ανταρτών Ταμίλ[92] και από τη Σαουδική Αραβία κατά ένοπλης ομάδας στην Υεμένη[93]. Ωστόσο στo πρώτο παράδειγμα ο «αποκλεισμός» εφαρμόστηκε αποκλειστικά εντός των 12 ναυτικών μιλίων, δε γίνεται αναφορά σε αποκλεισμό (αλλά σε νηοψίες) και κάποια από τα στοιχεία για την κήρυξη του αποκλεισμού (π.χ. χρονική περίοδο στην οποία τα ουδέτερα πλοία μπορούν να εγκαταλείψουν την εχθρική ακτογραμμή) δεν αναφέρθηκαν καθόλου[94]. Για τα υπόλοιπα παραδείγματα δεν είναι σαφής ο τρόπος, τόπος και σκοπός επιβολής τους καθώς και η αποτελεσματικότητά τους. Εν τέλει, τουλάχιστον όσον αφορά την ανοιχτή θάλασσα, ούτε η πρακτική ούτε η πεποίθηση δικαίου[95] είναι αρκετή ώστε να δημιουργήσει ή, έστω, να επιβεβαιώσει ότι υπάρχει σχετικός εθιμικός κανόνας[96].

Θεωρώ ότι υπάρχουν δυο ακόμα παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη σχετική συζήτηση. Σε γενικές γραμμές, η σιωπή του διεθνούς δικαίου θεωρείται ως άδεια προς ενέργεια: Ό,τι δεν απαγορεύεται, επιτρέπεται. Ωστόσο στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο μπορεί να υπάρχει μια αντιστροφή αυτού του κανόνα. Η ρήτρα Μάρτενς, η οποία υπάρχει και στο Εγχειρίδιο του Σαν Ρέμο[97], προβλέπει ότι σε περίπτωση έλλειψης θετικού δικαίου, οι άμαχοι και οι εμπόλεμοι προστατεύονται από το έθιμο, τις αρχές της ανθρωπότητας και τις επιταγές της κοινής συνείδησης. Αν και προφανώς η ρήτρα είναι ιδιαιτέρως γενική, έχει ερμηνευθεί ως περιορίζουσα την ελευθερία του κράτους να πράττει εκεί που μια κατάσταση δε ρυθμίζεται από το διεθνές δίκαιο[98]. Είναι αυταπόδεικτο ότι οιοσδήποτε ναυτικός αποκλεισμός, ιδιαίτερα εφόσον είναι ολικός, θα έχει σοβαρές συνέπειες, έστω και παράπλευρες, επί του άμαχου πληθυσμού. Χωρίςνα προτείνεται ότι η ρήτρα Μάρτενς απαγορεύει την ύπαρξη ναυτικών αποκλεισμών σε μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις, πρέπει να αποτελέσει ένα παράγοντα επιμέτρησης αν όχι της νομιμότητάς τους, τουλάχιστον του τρόπου επιβολής τους.

Το δεύτερο σημείο προς διερεύνηση αποτελούν οι συνέπειες που μπορεί να έχει η κατάφαση ενός τέτοιου δικαιώματος. Ίσως να μη γίνεται κατανοητό από τις χώρες που βλέπουν θετικά την εν λόγω εξέλιξη, αλλά σε συμφωνία με τον βασικό κανόνα του ανθρωπιστικού δικαίου για ισότητα των αντιμαχόμενων μερών ενώπιον του νόμου, υπονοείται η νομιμότητα ναυτικού αποκλεισμού και από την ένοπλη ομάδα[99]. Καίτοι στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό αποτελεί φαντασιακή δυνατότητα, δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ των προτέρων.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποτελέσει ένα παράγοντα στάθμισης για τα μεμονωμένα κράτη και να πράξουν αναλόγως, είτε αποδεχόμενοι είτε εναντιωνόμενοι σε όποια πρακτική τείνει να δημιουργηθεί.

5. Συμπεράσματα

O αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας πυροδότησε μια συζήτηση σχετικά με τη δυνατότητα και τη νομιμότητα ναυτικών αποκλεισμών σε μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις, αν και η συνήθης θέση για τη συγκεκριμένη σύρραξη είναι η υπαγωγή της στις περιπτώσεις διεθνών ενόπλων συρράξεων. Από την παραπάνω ανάλυση διαφαίνεται ότι είναι τουλάχιστο πρόωρο να αναφερόμαστε σε νομιμότητα ναυτικών αποκλεισμών στο διεθνές δίκαιο, εφόσον η επιβολή τους λαμβάνει χώρα στην ανοιχτή θάλασσα και την αποκλειστική οικονομική ζώνη, ενώ όσον αφορά τα χωρικά ύδατα, η πλήρης εφαρμογή των σχετικών κανόνων (π.χ. σχετικά με την επίθεση επί εμπορικών πλοίων) φαντάζει, καταρχήν, δυσανάλογη. Σαφέστατα όμως υπάρχει μια εξέλιξη[100] προς αυτή τη κατεύθυνση της επέκτασης του πεδίου των ναυτικών αποκλεισμών και ημελλοντική πρακτική σε συνδυασμό με την, καταρχήν θετική, στάση των κρατών θα αποδείξει την πορεία που θα ακολουθήσει το διεθνές δίκαιο.

ΠΗΓΗ: Περί Αλός http://perialos.blogspot.gr/2015/04/o_19.html

 

Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post