Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Η εφέστια Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, η οποία ευρισκόταν στο ομώνυμο παρεκκλήσιο και πριν λίγα χρόνια  (όταν διαπιστώθηκαν οι μεγάλες φθορές της) είχε μεταφερθεί στον καθεδρικό ναό του Αυλώνα, εν τέλει συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε.

Ως γνωστόν η εικόνα είχε βρεθεί  στη θέση που είναι σήμερα το αντίστοιχο παρεκκλήσιο το οποίο κτίσθηκε το 1827.

Το εξειδικευμένο εργαστήριο της κας Κλαίρης Παπασταματίου στην Αθήνα ανέλαβε τη συντήρηση του μεγάλων διαστάσεων (109cm χ 86cm) Ιερού Εικονίσματος, το οποίο έφερε τους προηγούμενους αιώνες, τεράστιες φθορές από υγρασία, φωτιά και σαράκι. Τις φθορές επιδείνωσε μεταγενέστερη επιζωγράφιση του εικονίσματος με λαδομπογιά και ακατάλληλο εποξικό βερνίκι σε αλεπάλληλα στρώματα.
Στο κάτω μέρος της Εικόνας οι φθορές ήσαν μεγαλύτερες ιδίως από φωτιά και σαράκι που είχε επιφέρει τεράστιες βλάβες στην ξύλινη βάση της και στην αγιογράφηση ενώ η υγρασία είχε δημιουργήσει αποκολλήσεις και υποχώρηση του στρώματος της αγιογραφίας σε όλη σχεδόν την επιφάνεια.

Η Εικόνα όπως ήταν την ημέρα που δόθηκε για συντήρηση

Η έμπειρη συντηρήτρια εργαζόμενη για διάστημα 6 μηνών συνεχώς και με τεράστιο κόπο, αφαίρεσε την άτεχνη και ακατάλληλη επιζωγράφιση και βερνίκια αναδεικνύοντας την κρυμμένη πρωτότυπη αγιογράφηση της Ιερής Εικόνας, στερέωσε τις αποκολλήσεις, γέμισε τα κενά που είχαν δημιουργηθεί από το σαράκι και αποκατάστησε το εικονογραφικό θέμα στην αρχική του μορφή παραδίδοντάς το προσκυνηματικό Εικόνισμα στις μελλοντικές γενιές προσκυνητών.

Η διαπίστωση των τεράστιων φθορών στην πρώτη φάση καθαρισμού

Καθώς προχωρά ο καθαρισμός αρχίζουν να φαίνονται 

οι αυθαίρετες επιζωγραφίσεις με λαδομπογιά

Ξύλινο μεταγενέστερο πλαίσιο γύρω απο την Εικόνα 

στερεωμένο επάνω της με σκουριασμένα πλέον καρφιά

Άτεχνες επιζωγραφίσεις με λαδομπογιά

Κατά τη συντήρηση αρχίζουν να εμφανίζονται 

οι θαυμάσιες  πρωτότυπες ζωγραφικές λεπτομέρειες

Οι διαφορές μεταξύ της άτεχνης επιζωγράφισης

και του πρωτότυπου έργου είναι φανερές

Καθώς αφαιρούνται οι επιζωγραφίσεις αποκαλύπτονται

 τα πρωτότυπα χρώματα του έργου

Τα αλεπάλληλα στρώματα του εποξικού βερνικιού  

Καθώς προχωρεί η συντήρηση αποκαλύπτονται οι μορφές των Αγίων
να δακρύζουν μπροστά στην Κοίμηση της Θεοτόκου

Στην τελευταία φάση της συντήρησης

Η αγιογραφία είναι ιστορημένη σε ύφασμα το οποίο έχει επικολληθεί επάνω σε στιβαρό ξύλο. Στο πίσω μέρος 2 κάθετα τεμάχια ξύλου επάνω και κάτω, τοποθετημένα σε ειδικά διαμορφωμένες εγκοπές της ξύλινης βάσης αποτρέπουν την στρέβλωση του ξύλου.  Στο πίσω κάτω μέρος διατηρήθηκε το στρώμα κεριού μέσα στο οποίο είχε βρεθεί η Εικόνα θαμμένη στο βράχο επάνω στον οποίο κτίσθηκε το Ιερό της εκκλησίας αργότερα.

Το ζωγραφικό θέμα της Κοίμησης είναι λεπτότατα δουλεμένο αφού ο αγιογράφος της Εικόνας έχει αποδώσει με θαυμαστές λεπτομέρειες τις μορφές και τα θέματά της, τηρώντας παράλληλα κατά γράμμα την Ορθόδοξη ανατολική παράδοση, την οποία γνωρίζει με ακρίβεια. Από το γεγονός αυτό ίσως στο μέλλον προέλθουν περισσότερες πληροφορίες για τον αγιογράφο που δημιούργησε το έργο. Οι μορφές και τα θέματα έχουν ζωγραφιστεί επάνω σε φύλλα χρυσού και ασημιού που αποτελούν  ΄΄τον κάμπο’’ (το φόντο) της σύνθεσης.

Από το ύψος της κλίνης της Θεοτόκου και κάτω ‘’ο κάμπος’’ της εικόνας είναι επενδυμένος με φύλλα ασημιού επάνω στα οποία ο αγιογράφος ζωγράφισε τα θέματα του. Από την νεκρική κλίνη και πάνω ‘’ο κάμπος’’ είναι επενδυμένος με φύλλα χρυσού επάνω στα οποία ο αγιογράφος έχει ζωγραφίσει τα υπόλοιπα θέματά του.

Κεντρικό θέμα της εικόνας είναι η Παναγία Κεκοιμημένη στην νεκρική της κλίνη. Τα χέρια της είναι σταυρωμένα στα ύψος του στήθους ενώ τα ιμάτιά της ιστορούνται με μπλέ και κόκκινο σκούρο χρώμα και λίγο πράσινο.

Γύρω από την Παναγία παραστέκουν Απόστολοι και Ιεράρχες που πρόστρεξαν στην Κοίμηση της Θεοτόκου από τα πέρατα του κόσμου (Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε, αναφέρει ο σχετικός Ύμνος). Οι Απόστολοι και Ιεράρχες περίλυποι και με τις ρυτίδες της λύπης ζωγραφισμένες στα πρόσωπά τους, κύπτουν προς το σκήνωμα της Παναγίας κλαίγοντας ή σκουπίζοντας τα μάτια τους με σουδάρια (μαντήλια). Στην βάση της κλίνης της Παναγίας εστρωμένης με βαρύτιμο ύφασμα που έχει αποδοθεί με εξαιρετικές λεπτομέρειες σε ασημένιο φόντο και ανάμεσα σε 2 λαμπάδες που υψώνονται εκατέρωθεν, κείτεται ο Ιεφωνίας του οποίου τα κομμένα χέρια βρίσκονται κολλημένα επάνω στη νεκρική κλίνη (σύμφωνα με την παράδοση ο Ιεφωνίας κατά την εκφορά του σκηνώματος της Παναγίας έσπρωξε την κλίνη της και πάραυτα Άγγελος Κυρίου έκοψε τα χέρια του).

Στη μέση της σύνθεσης και πάνω από την νεκρική κλίνη κεντρική φιγούρα στέκεται ο Δεσπότης Χριστός τον οποίο περιβάλλει ‘’η Δόξα’’ (τονισμένη με χρυσές ακτίνες), 4 Άγγελοι οι οποίοι κρατούν αναμμένες λαμπάδες ντυμένοι με ανοιχτόχρωμα ιμάτια και πίσω ένα Σεραφείμ. Η απεικόνιση του Χριστού φέρει λεπτά κενά μέσα από τα οποία λάμπουν οι χρυσοκοντυλιές από τον χρυσό κάμπο της Εικόνας που βρίσκεται από κάτω, ενώ επιπλέον τα ιμάτια του φέρουν και χρυσοκοντυλιές ζωγραφισμένες επάνω από αυτά. Ο Χριστός ο οποίος δακρύζει συγκρατημένα, στέκει με ελαφρά κλίση προς τα δεξιά και ευλογεί  με τη Δεξιά του το σκήνωμα της Μητέρας του ενώ κρατά στο αριστερό του χέρι της ψυχή της Παναγίας που εικονίζεται ως σπαργανωμένο βρέφος ντυμένο με λευκά χρώματα. Πίσω από τους Αποστόλους διακρίνονται περίλυπες οι κεφαλές ανδρών και γυναικών που ήλθαν στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Την όλη σύνθεση πλαισιώνουν ψηλότερα αριστερά και δεξιά δύο αρχαιοπρεπή κτίρια ένα εκ των οποίων σύμφωνα με την παράδοση ήταν ο Οίκος της Παναγίας. Το αριστερό κτίριο, όπως κοιτάζουμε την Εικόνα, έχει πιο σκούρες αποχρώσεις απ΄ότι το δεξιό. Γενικά όλη η Εικόνα είναι περισσότερη φωτεινή στη δεξιά της πλευρά (όπως την κοιτάζουμε) απ΄ότι η αριστερή της. Ο αγιογράφος προφανώς τονίζει στην δεξιά πλευρά της Εικόνας την ανατολή του Ηλίου, αφού η Θεοτόκος σύμφωνα με την παράδοση κοιμήθηκε στις 9 το πρωϊ.

Στο άνω τμήμα της Εικόνας εικονίζεται η Μετάσταση της Θεοτόκου στους ουρανούς. Την ψυχή της Μεταστάσας Θεοτόκου κρατούν 2 Άγγελοι εν μέσω νεφελών. Οι λεπτομέρειες της σύνθεσης των 2 Αγγέλων είναι εξαιρετικές αφού ως και στα μαλλιά τους διακρίνονται λεπτότατες λευκές ταινίες με τις οποίες είναι αυτά δεμένα. Εν μέσω νεφέλης προς τα αριστερά εικονίζεται ο Απόστολος Θωμάς στον οποίο η Θεοτόκος χαρίζει την Τιμία της Ζώνη. Σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Θωμάς δεν εγνώριζε την Κοίμηση της Θεοτόκου και δεν ήταν παρών σε αυτήν, όταν δε την πληροφορήθηκε προσευχήθηκε στη Θεοτόκο και της ζήτησε να του δώσει κάτι  ως ενθύμιο οπότε και η Θεοτόκος του χάρισε την Τιμία Ζώνη της. Τέλος επάνω ψηλά σε μια κορδέλλα υπάρχει ιστορημένη η Βυζαντινή επιγραφή που μας πληροφορεί για το θέμα της Εικόνας « Η  ΚΟΙΜΗCIC  ΤΗC  ΘΚΟΥ».

Την όλη σύνθεση διατρέχει στις παρυφές της ταινία με φυλλοφόρα σύνθεση σε χρώματα ασημί και μαύρο που υποδηλώνει τον πένθιμο χαρακτήρα της Εικόνας της Κοίμησης.

Η θαυμαστή Εικόνα αποκαταστάθηκε από  το εργαστήριο της παραπάνω συντηρήτριας με τον πλέον επιστημονικά ενδεδειγμένο τρόπο, αναδεικνύοντας τις καταπληκτικές της λεπτομέρειες, τόσο λεπτά επεξεργασμένες και δοσμένες, που σε πολλά σημεία χρειάζεται πραγματικά μεγεθυντικός φακός για να γίνει ορατή η δεξιοτεχνία του μεγάλου όπως αποδεικνύεται Βυζαντινού αγιογράφου που έχει συλλάβει και αποδώσει το εξαιρετικό αυτό Εικόνισμα.

Η συντηρήτρια Κλαίρη Παπασταματίου 

Η εικόνα τοποθετήθηκε στο αρχικό χειροποίητο κάδρο της, το οποίο είχαν φτιάξει από ξύλο εξαιρετικής ποιότητας, πολύ παλιά με δαπάνες τους οι κάτοικοι του Αυλώνα και το οποίο αποτέλεσε την πρόσοψη ειδικού πλαισίου που διαμορφώθηκε για τον εγκιβωτισμό της Εικόνας η οποία ζυγίζει περίπου 35 κιλά.

Την δαπάνη συντήρησης κάλυψαν αποκλειστικά οι κάτοικοι του Αυλώνα με 2 εράνους που έγιναν, τον περασμένο Δεκέμβριο στον καθεδρικό Ναό των Αγίων Αντωνίου και Ανδρέου με πρωτοβουλία της τοπικής εκκλησίας, και τον Αύγουστο κατά την Εορτή της Κοίμησης με πρωτοβουλία του Συλλόγου μας.

Στις 25 Μαρτίου 2015, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η Εικόνα επέστρεψε στον καθεδρικό Ιερό Ναό των Αγίων Αντωνίου και Ανδρέου του Αυλώνα, όπου εγινε η υποδοχή της και τοποθετήθηκε κατάλληλα εις αιώνιο προσκύνημα πιστών.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΩΝ ''ΤΟ ΣΑΛΕΣΙ''
Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post