Τι σηματοδοτεί η εκλογή Λαγκάρντ

---

Σηματοδοτεί πολλούς συμβολισμούς και καλλιεργεί όμως ακόμα περισσότερες προσδοκίες

Του Θάνου Δημάδη


Η χθεσινή εκλογή της Κριστίν Λαγκάρντ στο τιμόνι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σηματοδοτεί πολλούς συμβολισμούς και καλλιεργεί όμως ακόμα περισσότερες προσδοκίες για την επόμενη μέρα τόσο για την επίλυση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους όσο και την σταδιακή αναμόρφωση του οργανισμού σε ένα πιο ανοιχτού και ευέλικτου μοντέλου λειτουργίας με ικανότητα να προλαμβάνει κρίσεις σαν τη σημερινή.

Ξεκινώντας κανείς από τα βασικά, πρέπει να ξεκαθαρίσει κάτι πολύ σημαντικό. Ότι το ΔΝΤ δεν έρχεται να δανείσει απλά χρήματα σε χώρες που το έχουν ανάγκη. Εκτός αυτού, η σημαντικότερη δουλειά που κάνει είναι να αξιολογεί οικονομικά συστήματα και τις οικονομικές πολιτικές των χωρών αυτών, να κάνει συστάσεις ή ακόμα και να διαμορφώνει αυτές τις πολιτικές και, σε έναν ευρύτερο βαθμό, να καλείται να παίξει έναν κατ' ουσίαν ρόλο εποπτείας του διεθνούς οικονομικού συστήματος έχοντας ως απαραίτητη προϋπόθεση να καταθέτει σωστές, αξιόπιστες και ορθολογικές εκτιμήσεις της παγκόσμιας οικονομικής και δημοσιονομικής κατάστασης. Το Ταμείο διαθέτει αναμφίβολα ένα πολύ καλά καταρτισμένο τεχνικό προσωπικό οικονομολόγων και αναλυτών, που επεξεργάζεται καθημερινά έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας.


Πέραν όμως όλων αυτών, το ΔΝΤ, όπως κάθε διεθνής οργανισμός που επηρεάζει όχι μόνο τις οικονομίες αλλά κυρίως τις πολιτικές των χωρών, έχει ανάγκη μίας πολιτικής διεύθυνσης, την οποία αναλαμβάνει πλέον η πρώην Γαλλίδα Υπουργών Οικονομικών. Η παρουσία της είναι πολύ σημαντική για δύο βασικούς λόγους: Κατά πρώτον διότι ο Γενικός Διευθυντής του Ταμείου πρέπει να έχει ένα ειδικό πολιτικό βάρος στις περιπτώσεις που το ΔΝΤ δε διστάζει να κάνει ακόμα και υποδείξεις σε μεγάλες οικονομικές υπερδυνάμεις. Καλές οι αναλύσεις και μελέτες των εμπειρογνωμόνων αλλά αυτές μόνον δεν αρκούν όταν τα όσα καταγράφουν για οικονομίες όπως των ΗΠΑ και της Κίνα ή οι υποδείξεις τις οποίες κάνουν είναι πολλές φορές ηχούν δυσάρεστα στα αυτιά τους. Κατά δεύτερον διότι η κα Λαγκάρντ γνωρίζει πολύ καλά όλες τις παραμέτρους της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη και πολύ περισσότερο το ελληνικό πρόβλημα. Οι Ευρωπαίοι- και πρωτίστως ο γαλλογερμανικός άξονας- θα συνεχίσουν να έχουν έναν δικό τους άνθρωπο στη θέση αυτή με τον οποίο θα μπορούν να συνεννοηθούν. Ταυτοχρόνως, εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Γαλλίδα Υπουργός Οικονομικών έχει ζήσει από μέσα τα κακώς κείμενα της ευρωζώνης, όπως η πολυφωνία και απουσία ενιαίας γραμμής. Υπό την ηγεσία της, πρέπει να αναμένουμε ότι το ΔΝΤ όχι απλά θα συνεχίσει, για τα επόμενα 5 τουλάχιστον χρόνια όσο διαρκεί η θητεία της, να παίζει έναν ενεργό ρόλο στα τεκταινόμενα εντός της ευρωζώνης αλλά να αποτελεί πολύ περισσότερο έναν ισχυρό μοχλό πίεσης προς την πλευρά των Ευρωπαίων για καλύτερο συντονισμό και γρηγορότερες αποφάσεις από ΄δω και στο εξής.

Αυτή τη στιγμή το πρώτο μέλημα της νέας Γενικής Διευθύντριας του Ταμείου είναι προφανώς να μην αφήσει να εκραγεί η βόμβα μίας ελληνικής χρεοκοπίας. Για να γίνει όμως αυτό σημαίνει ότι η κα Λαγκάρντ θα πρέπει άμεσα να έρθει αντιμέτωπη με δύο πολύ σημαντικά ζητήματα. Το πρώτο είναι ο επαναπροσδιορισμός της διαχείρισης της ελληνικής κρίσης χρέους με ορθολογικότερα και προπαντός πιο ρεαλιστικά κριτήρια, από αυτά που ζητάει η Γερμανία. Είναι προφανές ότι τα χρονοδιαγράμματα τόσο της μείωσης του ελλείμματος όσο και των ελληνικών ιδιωτικοποιήσεων δεν βγαίνουν. Και στο σημείο αυτό πρέπει να βρεθεί μία συμβιβαστική φόρμουλα. Εδώ μένει να δούμε αν και με ποιον τρόπο το ΔΝΤ θα από κοινού κυρίως με τη Γερμανία και τη Γαλλία θα βρουν λύση στην πραγματικότητα που θα προκύψει ακόμα και μετά τη ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος στην Ελλάδα, όπου θα ικανοποιήσει τις απαιτήσεις τις Τρόικα αλλά είναι κοινό μυστικό ότι δύσκολα θα προκύψουν από αυτό τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Αν κάτι πάντως πρέπει να θεωρείται δεδομένο, αυτό είναι η ευλαβική τήρηση των όσων προβλέπει το Καταστατικό του Ταμείου για τη χρηματοδότηση χωρών, όπως της Ελλάδας. Για το ΔΝΤ το Καταστατικό θεωρείται "Ευαγγέλιο" και η έλευση Λαγκάρντ δεν έπρεπε να πιστέψουμε ότι αλλάζει στο ελάχιστο τους όρους και τις τεχνικές παραμέτρους χρηματοδότησης της Ελλάδας από το Ταμείο. Το άλλο μεγάλο ζήτημα, τέλος, έχει να κάνει με το θέμα της αναδιάρθρωσης. Το πακέτο που προκρίνει η Γαλλία σε συνεργασία με τις γαλλικές τράπεζες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν αρκεί. Πρέπει να βρεθεί μία λύση, πιθανότητα με την ίδια την Ευρώπη να εγγυάται ένα μέρος του χρέους της Ελλάδας. Πάντως ενώ τα στελέχη του Ταμείου αρχίζουν να πείθονται ότι η αναδιάρθρωση ίσως είναι τελικά αναπόφευκτη επιλογή, ας κρατήσουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας το γεγονός ότι η κ. Λαγκάρντ στο παρελθόν είχε ταχθεί ενάντια με κάθετο τρόπο σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Μένει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η τελική στάση του ΔΝΤ και φυσικά της ίδια της νέας επικεφαλής του πάνω σε αυτό το ζήτημα.

Πέρα από όλα τα άλλα ανοιχτά μέτωπα που καλείται να διευθετήσει στο εσωτερικό του Ταμείου η κα Λαγκάρντ, και τα οποία αφορούν την οικοδόμηση ισχυρότερων σχέσεων εμπιστοσύνης με τις αναπτυσσόμενες χώρες συμπεριλαμβανομένης της αναλογικότερης αντιπροσώπευσής τους, το ελληνικό πρόβλημα δε θα της αφήσει πολύ χρόνο για να ασχοληθεί προς στιγμήν με ο,οτιδήποτε άλλο. Άλλωστε το έδειξαν αυτό και οι πρώτες δηλώσεις της, μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, που κάλεσε τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα να επιδείξουν κάτι που σε άλλες περιπτώσεις θα ήταν αυτονόητο και σίγουρα όχι ζητούμενο: συναίνεση.

* Ο Θάνος Δημάδης είναι ανταποκριτής του ΣΚΑΪ από την Ουάσινκγτον.