Το παράδοξο του βασιλιά στο σκάκι

Ν. Λυγερός

Το παράδοξο του βασιλιά στο σκάκι προέρχεται από το γεγονός ότι είναι το κομμάτι που έχει τις ελάχιστες δυνατότητες, αφού είναι περιορισμένος από την απόσταση ενός τετραγώνου εκτός όταν εκτελεί το μεγάλο και το μικρό ροκέ, ενώ ταυτόχρονα είναι το κομμάτι που έχει τη μεγαλύτερη αξία, στην πληροφορική μάλιστα του δίνουμε χίλιες μονάδες. Ουσιαστικά είναι ένας χιλιάνθρωπος πάνω στη σκακιέρα. Και αυτό είναι το νοητικό πρόβλημα. Δηλαδή πώς είναι δυνατόν; Με αυτά τα δεδομένα και μόνο μπορεί όντως να μας προβληματίσει. Δεν πρέπει όμως να ξεχάσουμε ότι η αρχική ονομασία που είχαμε για το σκάκι είναι σαχ ματ, που σημαίνει κυριολεκτικά θάνατος του βασιλιά.
Πιο συγκεκριμένα, αυτή η έκφραση υπονοεί θάνατος του αντίπαλου βασιλιά. Με άλλα λόγια, όλο το σκάκι βασίζεται πάνω σ’ ένα νοητικό σχήμα, όπου ο βασιλιάς παίζει τον κυρίαρχο ρόλο. Έτσι τώρα ο περιορισμός μας φαίνεται ακόμα πιο παράξενος. Ενώ στην πραγματικότητα, ο βασιλιάς δεν είναι περιορισμένος αλλά αποτελεί τη μονάδα Χρόνου ή πιο έντεχνα είναι η μοναδολογία της σκακιστικής χρονοστρατηγικής. Διότι όλες οι άλλες κινήσεις βασίζονται μόνο και μόνο πάνω σε αυτήν την ιδιότητα. Μπορούμε να το συνειδητοποιήσουμε με το εξής απλό νοητικό παράδειγμα. Αν δώσουμε στον βασιλιά τη δυνατότητα να μετακινηθεί με τον ίδιο αρχικό τρόπο, αλλά τώρα με δύο τετράγωνα, τότε θα αλλάξουμε ριζικά όλο το σκάκι με αυτή την τροπολογία. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι το πιο αργό κομμάτι είναι στην ουσία η μονάδα μέτρησης του χρόνου στον σκακιστικό κόσμο. Συνεπώς η επίλυση του παράδοξου του βασιλιά, προσφέρει τη δυνατότητα να καταλάβουμε καλύτερα τα θεμέλια της σκακιστικής σκέψης.



Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post