Ὁ ναὸς τοῦ Ὀγχηστίου Ποσειδῶνος στὸ Μαυρομμάτι Βοιωτίας

Τον Ιούνιο του 2014 αρχαιολόγοι άρχισαν να ανασκάπτουν τον Ναό στο Μαυρομμάτι της Βοιωτίας.
Πάρα πολλοί χάρηκαν γυρίζοντας πίσω στην ιστορία των αρχαίων προγόνων μας.
Ξαφνικά οι εργασίες διεκόπησαν το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου, ο ναός σκεπάστηκε με νάυλον και χώμα (φωτογραφίες).

Δεν ξέρουμε για ποιο λόγο σταμάτησαν οι ανασκαφές.
Οικονομική κρίση ή κάτι άλλο;;
Κάτι παρόμοιο συνέβη με τις αρχαιότητες στο νησάκι «Μήτρος» της Τραγάνας στην Λοκρίδα, και με τις αρχαιότητες στην Θήβα και στην πυραμίδα της Θήβας.
Συνέβη σε μια εποχή που βάλλετε η ιστορία και ο πολιτισμός μας… Αν ξεχάσουμε αυτά θα χαθούμε μέσα στην «πολυπολιτισμική» κοινωνία που ζούμε.

Τὸ ἔγλημα στὴν ἀρχαία Ὀγχηστό, ποὺ δίχασε τὴν Θήβα καὶ τὸν Ὀρχομενό.

Από τα αρχαία χρόνια είναι γνωστή η έριδα που υπήρχε ανάμεσα στην Θήβα και τον Ορχομενό, όπως και μεταξύ Αθήνας –Σπάρτης.
Ποιο ήταν όμως το «μήλον της Έριδος» εδώ στην Βοιωτία;
Πολλοί αναφέρουν την εύφορη πεδιάδα της Κωπαΐδος την οποία είχαν αποξηράνει οι Μινύες του Ορχομενού.
Δύο όμως διάσημοι περιηγητές και γεωγράφοι, ο Παυσανίας και ο Στράβωνας αναφέρονται σε μια δολοφονία στον Ιερό Ναό του Ογχηστίου Ποσειδώνος.
Ο Ογχηστός ήταν γιός του Ποσειδώνα και έζησε στην αρχαία Ογχηστό, από τον οποίο πήρε και το όνομά της η πόλη (Μαυρομμάτι Βοιωτίας) και η οποία κατά τον Παυσανία απέχει 15 στάδια =2580 μέτρα από την θέση της Σφίγγας (Σφίγγιο όρος).

Στα χρόνια του Παυσανία στην Ογχηστό υπήρχε Ναός και άγαλμα του Ποσειδώνα, εκεί συναθροίζετο και η ομώνυμη Αμφικτιονία κοντά στη λίμνη της Κωπαΐδος.
Στον Ναό του Ογχηστίου Ποσειδώνος διοργανώνονταν εορταστικές εκδηλώσεις (γιορτές και ιππικοί αγώνες) στις οποίες συμμετείχαν και άλλες βοιωτικές πόλεις.
Εκεί λοιπόν στην γιορτή του Ναού του Ογχηστίου Ποσειδώνος μεταξύ των υψηλών καλεσμένων ήταν και ο βασιλιάς του Ορχομενού, ο Κλύμενος, ο οποίος για ασήμαντη αφορμή δολοφονήθηκε από τους Θηβαίους. Το σώμα του νεκρού βασιλιά Κλυμένου μεταφέρθηκε στον Ορχομενό και τάφηκε με τιμές, βαρύ πένθος και οργή.
Μετά την ταφή, βασιλιάς του Ορχομενού ορκίσθηκε ο Εργίνος, αδελφός του Κλυμένου, ο οποίος συνέταξε το περίφημο ιππικό του πού ήταν το καλλίτερο μετά το Θεσσαλικό, καθώς και πεζικό και βάδισε κατά της Θήβας για να πάρει το αίμα του αδελφού του πίσω.

ΒΑΣΙΛΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ

1.  Ανδρεύς
2.  Άλμος
3. Φλεγύας
4. Χρύσης
5. Μινύας
6. Ορχομενός
7. Κλύμενος
8. Έργινος
9. Ασκαλαφός

Ο Εργίνος πολιόρκησε και νίκησε τους Θηβαίους, σκότωσε τους δολοφόνους και ανάγκασε τους Θηβαίους να πληρώνουν φόρο υποτελείας, αλλά δεν κατέστρεψε την Θήβα.
Από την εποχή των Μινύων αλλά και την Μυκηναϊκή εποχή ο Ορχομενός κυριαρχούσε από την αρχαία Ιωλκό (Βόλος) μέχρι και όλη την Στερεά. 
Η πυραμίδα της Θήβας ανήκει στην Μινυακή εποχή.

Την ισχύ του Ορχομενού, μας την μαρτυρεί ο στρατός και ο μεγάλος στόλος που ελλιμενίζετο στην Λάρυμνα. 
Από εκεί ο βασιλιάς Ασκάλαφος και ο αδελφός του Ιάλμενος οδήγησαν τα καράβια του Ορχομενού στην Τροία (Όμηρος, Ιλλιάς Β 511 κ εξ) και τα δύο αδέλφια σκοτώθηκαν, υπερασπίζοντας την μεγάλη τάφρο μπροστά από την Τροία.
Η Θήβα δεν έστειλε στρατό στην Τροία και παρέμεινε υποτελής φόρου στους Ορχομενίους μέχρι να γεννηθεί ο Ηρακλής και να τους απαλλάξει από τους φόρους.

Ο Ηρακλής έφραξε την τεχνική καταβόθρα των Μινύων στον Αϊ- Γιάννη (Νέο Κόκκινο), με πελώριες πέτρες και μαλλιά προβάτων.
Η σύραγγα αυτή, τεσσάρων χιλιομέτρων, οδηγούσε τα νερά της Κωπαΐδος στον κόλπο της Λάρυμνας.
Έτσι πλημμύρισε η Κωπαΐδα και ο Ορχομενός.
Παρ’ όλες τις γεωπολιτικές μεταβολές η έριδα από τον Ναό του Ογχηστίου Ποσειδώνος, συνεχίστηκε και στην κλασσική εποχή.
Όταν την ηγεμονία είχε η Θήβα και ο στρατηγός Επαμεινώνδας βάδισε κατά της Θεσσαλίας για να απελευθερώσει τον Πελοπίδα.
Ο στρατός που είχε μείνει στην Θήβα επετέθη στον Ορχομενό βρίσκοντας αυτόν σε παρακμή, έσφαξαν όλους τους άνδρες και πούλησαν τις γυναίκες και τα παιδιά το 364 π.Χ. 
Την αποτρόπαια αυτή πράξη των Θηβαίων καταδίκασαν όλες οι Ελληνικές πόλεις.
Όταν ο Επαμεινώνδας επέστρεψε, είπε, «δεν θα επέτρεπα ποτέ στους Θηβαίους να καταστρέψουν τον Ορχομενό εάν ήμουν παρὠν».

Το 338 π.Χ. μετά την μάχη της Χαιρώνειας ο Φίλιππος ο Β΄ μάζεψε κατοίκους από τα γύρω χωριά και ανέστησε τον Ορχομενό αλλά ο Ορχομενός πλέον δεν απέκτησε ποτέ την παλαιά του δόξα. 
Όσο για την Θήβα μετά την αποστασία της από την συμφωνία της Κορίνθου να βαδίσουν όλοι οι Έλληνες κατά των Περσών, δέχθηκε κεραυνοβόλο επίθεση από τον Μέγα Αλέξανδρο, κατεδαφίστηκε εκ θεμελίων, εκτός της οικίας του ποιητού Πινδάρου.
Αυτή ήταν η κατάληξη των δύο πόλεων Θήβας και Ορχομενού μετά από μια έριδα χιλιάδων χρόνων, με αφορμή την δολοφονία του βασιλιά Κλυμένου, που ζωντάνεψαν σήμερα στις μνήμες μας, εν έτη 2014 με την ανασκαφή του Ναού του Ογχηστίου Ποσειδώνος.

Νικόλας Αθ. Μπάτσος 
Ιστορικός ερευνητής 
Μαρτίνο Λοκρίδας.

Φωτογραφίες 
Λάμπρου Σωτηρία
Μαυρομμάτι Βοιωτίας

filonoi

Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post