Από το τελευταίο μας άρθρο κύλισε πολύς καιρός, αγαπημένε μου αναγνώστη. Και για μένα και για σένα και για τη χώρα. Και για την Ευρώπη και τον κόσμο όλο θα μου πεις. Πως είμασταν και πως γίναμε. Και που θα βρεθούμε ακόμα.
Καλό; Ωραία, θα μου πεις. Και τον Αντιπρόεδρο τον κ. Πάγκαλο γιατί δεν τον αναδόμησε ο Πρωθυπουργός, όπως μας έλεγες στο τελευταίο σου άρθρο; Περίμενε, θα σου απαντήσω. Υπομονή. Εξάλλου έχει μόνο "ακαδημαϊκή" σημασία, ως μεθοδολογία πρόβλεψης κι όχι κάτι άλλο.
Κύλισε λοιπόν πολύς καιρός, όπως σου έλεγα. Και η χώρα οδηγήθηκε σε μια κατάσταση χιλιοειδωμένη στην Παγκόσμια Ιστορία, όπου φως κι ελπίδα δε φαίνεται από πουθενά. Όλα μοιάζουν τόσο προδιαγεγραμμένα, τόσο μοιρολατρικά και ασφυκτικά περιοριστικά που αναρωτιέσαι αν κάποια "δύναμη", "διεθνές κέντρο" ή κάποια άλλη σκοτεινή εξουσία που όλα αυτά που ζούμε τα έχει σχεδιάσει και σερβίρει με τρόπο περίτεχνο και υπόγειο. Θα τό 'χεις παρατηρήσει κι εσύ ότι μέσα στην ελληνική κοινωνία έχει διαχυθεί μια παράξενη λατρεία της αντισυμβατικής σκέψης, η οποία υποκαθιστά σιγά-σιγά το ρεαλισμό, την ψύχραιμη προσέγγιση και την ορθή πολιτική διαχείριση. Εμφανίζονται λύσεις και λύτες με ανορθόδοξες απόψεις και προτάσεις καταφανώς καταστροφικές, ολοένα και ευρύτερα όμως αποδεκτές ακριβώς γιατί παρέχουν αυτή τη "γλυκερή" διέξοδο από τη γκρίζα πραγματικότητα. Δείγματα μιας κοινωνίας που αιφνιδιάστηκε, χωρίς άμυνες και χωρίς να διαθέτει δομές "προστασίας" από ακραίες καταστάσεις όπως η σημερινή. Θες να σου παραθέσω μερικές από τις απόψεις αυτού του είδους που σέρνονται σαν δηλητηριώδεις σκιές πάνω από τον κοινωνικό ιστό; Πάμε λοιπόν στα γρήγορα.
-Το χρέος της χώρας μας είναι επαχθές, λένε. Η άποψη αυτή θέλει το χρέος να έχει συναφθεί καταχρηστικά, χωρίς - υποτίθεται - ο λαός να το έχει εγκρίνει ή σε μια παραλλαγή αυτής της θέσης, μέρος των ποσών καταναλώθηκε σε μίζες ή αναλώθηκε σε παράνομες τοποθετήσεις οπότε δεν αναγνωρίζεται.
Ποια είναι η πραγματικότητα; Λοιπόν σου έχω νέα! Ως κυρίαρχο κράτος, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις με το χρέος σου και να το χαρακτηρίσεις όπως θέλεις. Επιπλέον μπορείς να το αποπληρώνεις ή όχι, να το διαγράφεις, να το κάνεις κορνίζα. Όχι βεβαίως χωρίς συνέπειες και εδώ είναι το "κουμπί" της υπόθεσης. Και μάλιστα οδυνηρές. Για σένα κυρίως. Ίσως και μόνο. Μπορείς λοιπόν - όπως το έχουν κάνει και άλλα κράτη στο παρελθόν - απλώς να βγεις και να δηλώσεις "Κυρίες και κύριοι, δεν αναγνωρίζω το χρέος μου." Τόσο απλά. Δεν είναι ανάγκη να το δικαιολογήσεις ως "επαχθές" ή ό,τι άλλο. Είσαι κράτος, όχι ιδιώτης. Οι συνέπειες όμως; Εδώ είναι το ζήτημα και εδώ είναι που τελειώνουν τα ωραία λόγια όλων όσων υποστηρίζουν και περιφέρουν ως εξυπνάδα αυτήν την πομφόλυγα. Προφανώς φαντάζεσαι ότι θα σου πάρουν ακίνητη και κινητή κρατική περιουσία και άλλα τέτοια. Η απάντηση είναι ότι οι πιστωτές σου θα προσφύγουν στα δικαστήρια - τα ξένα όχι τα ελληνικά - αλλά ποσώς σε απασχολεί. Μέχρι να βγάλουν απόφαση και να σκεφτούν πως και αν πρέπει να σε πειθαναγκάσουν να πληρώσεις και ποιο ποσό πρέπει να πληρώσεις θα περάσουν χρόνια. Πολλά χρόνια. Την Αργεντινή ακόμα την τραβάνε στα δικαστήρια και ούτε που ασχολείται κανείς. Το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Το πρόβλημα είναι πως δε θα σε ξαναδανείσουν. Ούτε το κράτος, ούτε τις τράπεζές σου ούτε τους ιδιώτες σου. Πάπαλα ο δανεισμός. Τέρμα. Γιόκ, πως το λένε. Και δεν είναι θέμα να επικαλεσθείς πως το χρέος σου είναι "επαχθές" ή ό,τι άλλο σκεφτείς ώστε να τους πείσεις να σε ξαναδανείσουν. Απλά δεν θα τους πείθεις να το ξανακάνουν. Χωρίς δανεισμό λοιπόν για να στο πω απλά, δεν υπάρχει ανάπτυξη. Δανεισμός και ανάπτυξη πάνε πακέτο. Αν δε δανείζεσαι ως χώρα και ως οικονομικό σύστημα, αντίστοιχα δε θα δανείζουν οι τράπεζες τους επιχειρηματίες. Χωρίς δανεισμό δεν υπάρχουν νέες επενδύσεις, άρα δε θα υπάρχουν νέες θέσεις εργασίας. Συρρίκνωση και μαρασμός. Εντέχνως, όπως κατάλαβες ξεχνάω να σου αναφέρω το βασικότερο: Χωρίς δανεισμό δεν μπορείς να χρηματοδοτήσεις ολόκληρο το δημόσιο σύστημα. Σήμερα, εμφανίζεις πρωτογενές έλλειμα. Σε μια υποθετική περίπτωση που θα διακοπεί ο δανεισμός, αυτόματα θα πρέπει να προσαρμοστείς προς τα κάτω. Την ίδια νύχτα. Οι υπόλοιπες δραματικές συνέπειες απλώς είναι τετριμμένες και μπορείς να τις φανταστείς. Αποεπένδυση, δραματική ύφεση και άλλα τραγικά. Από την άλλη οι πιστωτές έχουν υπολογίσει το ρίσκο και απλώς θα συνεχίσουν να κάνουν αυτό που έκαναν πάντα.
- Τα λεφτά του "μνημονίου" πάνε στους δανειστές, στις τράπεζες ή όπου αλλού αλλά όχι σε μισθούς και συντάξεις. Εδώ το επιχείρημα συνοδεύεται και από λογικοφανή νούμερα. Σου λένε λοιπόν: έχεις έσοδα 58δις, για μισθούς και συντάξεις θες 22 δισ οπότε γιατί δε φτάνουν τα λεφτά; Και ακόμη πιο πέρα, τι τα χρειάζεσαι τα δάνεια; Για τους δανειστές σου λέει!
Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Φαντάσου την Ελλάδα σαν ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση. Αυτή λοιπόν η επιχείρηση ή το νοικοκυριό - με στοιχεία του 2010 - έχει έσοδα 54 δις και έξοδα 78. Μια διαφορά λοιπόν 24 δις. 'Ωπα τώρα. Από αυτά τα 24 δις που σου λείπουν, τα 16 τα θες για αποπληρωμή παλαιότερων δανείων και τα 8 δις για να συμπληρώσεις τα έσοδά σου και να λειτουργήσει το σύνολο της κρατικής μηχανής, η οποία δεν έχει μόνο μισθούς και συντάξεις ως έξοδα αλλά και καύσιμα και ενοίκια και ό,τι άλλο θέλεις. Εξάλλου αυτοί που πληρώνεις κάτι πρέπει να κάνουν σωστά; Και για να το κάνουν αυτό το "κάτι" πρέπει οι γιατροί να έχουν γάζες και βαμβάκια, οι δάσκαλοι βιβλία και θρανία και σχολικά κτίρια, οι αστυνομικοί αυτοκίνητα και τέλος πάντων όλο αυτό το σύστημα για να λειτουργήσει θέλει επιπλέον 8 δις. Από πού τα έπαιρνες μέχρι τώρα; Δανεικά. Πως έπαιρνες δανεικά; Πλήρωνες τα παλιά δάνεια και αφού τα πλήρωνες -απαράβατος κανόνας - σου έδιναν νέα, αφού πάντα είχες αυτό που λέμε "πρωτογενές έλλειμμα" δηλαδή πάντα τα έσοδα ήταν λιγότερα από τα έξοδα. Τι σημαίνει τώρα αυτό; Απλό! Αν ΔΕΝ πληρώσεις τα παλιά δάνεια, δεν παίρνεις νέα. Κι αν ΔΕΝ πάρεις τα νέα τότε το κράτος πρέπει αυτόματα να ισοσκελίσει έσοδα και έξοδα, την επομένη ημέρα της επιλογής σου. Επιπλέον, αν ΔΕΝ πληρώσεις παλιά δάνεια ξαναπέφτεις στην περπίπτωση που περιγράψαμε πιο πάνω: επειδή δεν σε ξαναδανείζει κανείς ούτε το κράτος ούτε τις τράπεζες τότε δεν υπάρχει ανάπτυξη. Μην τα ξαναλέμε. Αν βγάζεις 100 και τρως 100 από που θα βρεις λεφτά για παραπάνω επένδυση κι άρα για παραπάνω θέσεις εργασίας; Κι ο πληθυσμός αυξάνεται και οι συνταξιούχοι πληθαίνουν και να μην πω άλλα και σε μπερδέψω. Μαρασμός. Εδώ λοιπόν έρχεται η Τρόικα, σου πληρώνει τους δανειστές, σε κρατάει "ενήμερο" ως προς τα δάνειά σου και εσύ αναπληρώνεις προσωρινά τα ελλείμματα - τα 8 που λέγαμε - με βραχυχρόνιο δανεισμό. Ναι, για να "τρέξεις" το κράτος και να πληρώσεις μισθούς συντάξεις και όλα τα συναφή. Χοντρικά τώρα έτσι; Γιατί κάτι από εδώ κάτι από εκεί, τα 8 γίνονται 18 και άστα να πάνε αφού τα επιτόκια του βραχυχρόνιου είναι απλησίαστο. Τι είναι το "κάτι από εδώ και κάτι από εκεί"; Μα οι ΔΕΚΟ! Αυτές ως επιχειρήσεις δανείζονται με εγγύηση του Δημοσίου. Όντας ελλειμματικές, τα δάνειά τους "πέφτουν" και οι εγγυήσεις εκπτίπτουν εις βάρος του Δημοσίου! Εσύ υπολογίζεις 8, όμως στο τέλος βγαίνουν 18! Και νάταν μόνο αυτά... Βάλε δάνεια των ΟΤΑ, με την ίδια πάνω-κάτω διαδικασία, βάλε τις επιχορηγήσεις σε ασφαλιστικά ταμεία και τώρα κατάλαβες τι γίνεται. Ναι, τα λεφτά της Τρόικας πάνε σε δανειστές, οι οποίοι με τη σειρά τους σου ανακυκλώνουν με βραχυχρόνια δάνεια το πρωτογενές σου έλλειμμα... Η ελπίδα ΗΤΑΝ να το κάνεις πλέονασμα και στη συνέχεια να αποπληρώνεις μόνος σου τα δάνεια. Αυτό είναι όλο. Γιατί έτσι και ΔΕΝ καταφέρεις να είσαι εντάξει σε ΜΙΑ υποχρεώσή σου αποπληρωμής, τότε είπαμε: άμεσα ισοσκελισμός και μάλιστα για πολλά χρόνια. Ζεις με όσα βγάζεις: 58 δις μαζεύεις από φόρους; Ε, με 58 δις θα ζήσεις. τα 22,5 θα γίνουν μισθοί και συντάξεις και τα υπόλοιπα θα είναι άλλα έξοδα. Μπορείς; Κανείς δεν μπορεί. Γιατί αν ΔΕΝ αναπτύσεσσαι τα 58 του χρόνου θα γίνουν 50 και πάει λέγοντας. Να μη συνεχίσω... Απλά να προσθέσω ότι τα δάνεια σε αυτό το επίπεδο - το κρατικό- δεν αποπληρώνονται. Εξυπηρετούνται. Απλώς. Οπότε, οι μπουρδολόγοι που διατείνονται πως "αυτό το χρέος δεν θα το πληρώσουμε ποτέ" εν μέρει έχουν δίκο. Και βέβαια δε θα το αποπληρώσουμε ποτέ. Ούτε μας δάνεισε κανείς για να πάρει το ποσό του πίσω, υπό την έννοια ότι αν εξυπηρετούμε τα δάνεια με τα ίδια ποσά θα μας ξαναδάνειζε. Απλώς θα πληρώνουμε τόκους και καλό θα ήταν το ύψος αυτών των ποσών των τόκων και των χρεωλυσίων να κινείται στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας.
Τι έκανα εγώ τώρα; Σου είπα ότι το Μνημόνιο είναι καλό; Όχι βέβαια! Εγώ δεν έχω γράψει για "Τσολάκογλου" και άλλα παρόμοια στο ίδιο ιστολόγιο; Ναι. Πρόσεξε τώρα που είναι το ζήτημα και πιες και μια γουλιά καφέ, γιατί δε θέλω να χαθείς. Ζητάω την πλήρη προσοχή σου.
- Το "Μνημόνιο" είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μια χώρα, όχι από την άποψη της σκληρότητας των μέτρων ή της αναλγησίας εκείνων που το επιβάλλουν ή ακόμη και εκείνων που το αποδέχονται. Με δεδομένο ότι μια χώρα ΔΕΝ μπορεί να υπάρξει και να ευημερήσει χωρίς δανεισμό, η πιο άθλια μορφή δανεισμού είναι εκείνη που συνομολογείται μεταξύ κρατών. Αντίθετα, η πιο υγιής είναι εκείνη που όλα τα ελεύθερα κράτη - και η Ελλάδα μέχρι πρότινος - εφαρμόζουν: δανεισμός από τις αγορές. Από την ελεύθερη αγορά δηλαδή. Θυμάσαι τι σου είπα πιο πάνω; Δεν είναι ανάγκη να κυρήξεις το χρέος σου ως "επαχθές" ώστε να μην το αποπληρώσεις - αναλαμβάνοντας όμως την ευθύνη να μην ξαναδανειστείς ποτέ στο ορατό μέλλον - γιατί είσαι κυρίαρχο κράτος. Δεν είναι ανάγκη να καταφύγεις σε κάποια "πονηριά" ή "εφεύρημα". Γιατί μπορείς να το κάνεις αυτό; Μα γιατί έχεις δανειστεί από την ελεύθερη αγορά. Οι πιστωτές σου είναι ιδιώτες κι όχι κράτη. Δεν μπορείς να τους "πιέσεις" να σε δανείσουν, δεν μπορούν να σε "πιέσουν" να τους αποπληρώσεις. Το Μνημόνιο όμως είναι διακρατικός δανεισμός. Και θα σε "πιέσουν" να δανειστείς και θα "πιεστείς" να αποπληρώσεις. Και ως τέτοιος δανεισμός, ουσιαστικά αναιρεί την έννοια της κρατικής "κυριαρχίας" αφού σε βάζει να εξαρτάσαι όχι από ένα πιστωτικό ίδρυμα αλλά από ένα άλλο κράτος, κατά κανόνα πιο ισχυρό από εσένα. Τα κρατικά σου συμφέροντα πλέον συναρτώνται με τα συμφέροντα ενός άλλου κράτους. Κι αυτό είναι το κεντρικό πρόβλημα του Μνημονίου. Επιστροφή σε μια αποικιοκρατικού τύπου οικονομική δομή της Ευρώπης, όπου αντί τα πιστωτικά ιδρύματα και η ελεύθερη αγορά να διαμορφώνουν τους κανόνες του παιχνιδιού, τα διακρατικά δάνεια υποκαθιστούν την άσκηση της διπλωματίας δια της οικονομικής επιβολής.
- Θα έχεις παρατηρήσει ότι και από το ιστολόγιο αλλά και από άλλα διαδικτυακά μέσα, διατυπώνω πολύ έντονα απόψεις που επιφανειακά προσομοιάζουν τις "μνημονιακές" και αναλόγως εισπράττω - αναιτίως βεβαίως - τους σχετικούς χαρακτηρισμούς, άλλοτε ως μίσθαρνο όργανο της Κυβέρνησης(!) κι άλλοτε ως εκπρόσωπος των δανειστών. Ουδέν αναληθέστερον. Προσωπικά, υποστηρίζω τον εξής απλό κανόνα: Άρση οιοδήποτε προνομίου σε οιοδήποτε χώρο της οικονομίας αυτό το προνόμιο αποδώθηκε. Αν αυτός ο κανόνας έχει κομματικό χρώμα, όχι όμως σε ιδεολογικό αλλά σε πρακτικό επίπεδο θα χαρώ πάρα πολύ να γνωρίσω τον άγνωστο ακόμη κομματικό φορέα που τον πρεσβεύει και έχει και συγκεκριμένο πρόγραμμα που τον υλοποιεί. Μέχρι στιγμής όμως δεν τον γνωρίζω. Διότι το πλέον δύσκολο είναι να εφαρμόσεις αυτόν τον κανόνα στο σύνολο της κοινωνίας και στο σύνολο της πολιτικής πραγματικότητας. Να διακρίνεις το δικαίωμα από το προνόμιο και στη συνέχεια να εξαφανίσεις το προνόμιο αφήνοντας άθικτο το δικαίωμα. Μολονότι η προώθηση αυτής της άποψης έγινε η αιτία διαγραφής μου από διάφορα διαδικτυακά φόρα, θα εξακολουθήσω επίμονα να προβάλλω αυτήν τη θέση. Ας γίνω όμως λίγο πιο ξεκάθαρος.
Ο μισθός είναι δικαίωμα. Σωστά; Και βέβαια. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και το επίπεδο του μισθού θα πρέπει να είναι ανάλογο της απόδωσης, της ευθύνης, των γνώσεων και όλων των άλλων παραμέτρων που λειτουργούν ώστε να καθορισθεί ένα αποδεκτό ύψος. Κάθε εργαζόμενος στο Δημόσιο ή στον Ιδιωτικό τομέα δικαιούται να απολαμβάνει μισθό ανάλογο όλων αυτών που είπαμε. Όμως κάθε επιπλέον παροχή εκτός του μισθού που ΔΕΝ αποδίδεται σε ΟΛΟΥΣ τους εργαζόμενους αποτελεί προνόμιο των ολίγων και ως τέτοιο πρέπει να αρθεί σε μια οικονομία που επιθυμεί να λειτουργήσει αποδοτικά. Και αν πρέπει να αναφέρω προνόμια, προφανώς δεν θα τελειώσει ο κατάλογος ούτε μέχρι το Μνημόνιο Νο 2475! Από τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων μέχρι τα αυτοκίνητα και την ασυλία των βουλευτών και των μελών της Κυβέρνησης. Από τα επιδόματα μέχρι τις δωρεάν παιδικές κατασκηνώσεις σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων. Αν θέλεις να το προχωρήσω λίγο παραπέρα, από τις διαφορές στα μισθολόγια διαφόρων κρατικών λειτουργών για το ίδιο επίπεδο διοίκησης και ευθύνης, μέχρι την προνομιακή μεταχείριση του δημοσίου όταν αυτό οφείλει στον πολίτη σε σχέση με τον πολίτη όταν αυτός οφείλει στο δημόσιο. Προνόμια έχουν μοιρασθεί αφειδώς ή έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα συνδικαλιστικού "εκβιασμού" ή εθιμικού δικαίου σε τέτοια έκταση που πλέον δύσκολα διακρίνονται, όμως είναι αναγκαίο να εκριζωθούν ώστε να "ανασάνει" η οικονομική μας μηχανή που αγκομαχά επικίνδυνα.
Δεν είναι προνόμιο προς ολίγους η καθιέρωση κλειστών επαγγελμάτων; Και πριν ακούσω τη μονότονη ανοησία "Καλά θες ο καθένας να μπορεί να γίνει ταξιτζής/φαρμακοποιός'δικηγόρος/συμβολαιογράφος/..."; Απαντώ όχι, αλλά θέλω ο καθένας με τα ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ προσόντα να μπορεί να ασκήσει το ανάλογο επάγγελμα. Όταν έχουν δύο επιστήμονες την ίδια ειδικότητα και ο ένας να μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα ενώ ο άλλος - όχι για επιστημονικούς αλλά για γραφειοκρατικο-προνομιακούς λόγους - όχι τότε υπάρχει θέμα προνομίου. Ας μη φοβόμαστε, ούτε τώρα το κράτος μας έχει προστατέψει - όπως θα έπρεπε - από επιτήδειους ή από κακούς επαγγελματίες και δεν αντιλαμβάνομαι γιατί ξαφνικά αυτό θα αλλάξει αν πάψουν να υφίστανται οι εκατοντάδες αναχρονιστικοί περιορισμοί στην άσκηση των επαγγελμάτων. Τουναντίον, και τα ασφαλιστικά ταμεία θα αναζωογονηθούν αφού θα εισέλθουν νέοι επαγγελματίες στο χώρο απαλάσσοντας το κράτος από εν μέρει ή εν όλω της ανάγκης διαρκούς ενίσχυσής τους και βεβαίως τα κρατικά έσοδα θα ενισχυθούν. Κι αν η θέση αυτή υπάρχει στο Μνημόνιο δεν την καθιστά αυτομάτως απορριπτέα αφού αποτελεί αυτονόητη ανάγκη η οποία δεν ικανοποιείται στο βωμό της διατήρησης προνομίων.
Επαναδιαπραγμάτευση λοιπόν. Όχι όμως τη μίζερη και φοβική επαναδιαπραγμάτευση που επαγγέλλονται τα κόμματα εξουσίας και μη με τους δανειστές μας. Αυτή είναι χαμένη από "χέρι" που λένε. Επαναδιαπραγμάτευση εδώ, εσωτερικά. Μεταξύ των κοινωνικών και επαγγελματικών τάξεων. Μεταξύ μας που λένε. Με σκοπό να εξαφανίσουμε το σωρό των ακριβών προνομίων που σωρεύσαμε για δεκαετίες και τα κάναμε ταμπούρι για να προφυλάξουμε - από ποιους άραγε; - τα δικά μας μικροσυμφέροντα. Τώρα που όπως αποδείχθηκε ήταν ένα χάρτινο κατασκεύασμα μήπως πρέπει να ξανακάτσει η κοινωνία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
TYXAIOS
Δε θα παραλείψω, για λόγους πληρότητας που λένε κι όσοι δεν έχουν να πουν κάτι άλλο, να σου θυμίσω ότι από το ταπεινό μας ιστολόγιο τα είχαμε πει όλα αυτά. Δε θα γίνω κουραστικός να σου παραθέσω εδώ όλο το μπλογκ. Απλά μια ενδεικτική φρασούλα που είχαμε γράψει εδώ:http://tyxaios.blogspot.com/2010/04/blog-post.html από τον Απρίλιο του 2010, φαίνεται ότι ταιριάζει με τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Σόιμπλε: "Ενα παράδειγμα είναι ότι οι χώρες της Μεσογείου έχουν μεγάλες δυνατότητες στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως για παράδειγμα στην ηλιακή ενέργεια. Η Ελλάδα έχει κατ' αναλογίαν πολύ περισσότερες ώρες ηλιοφάνειας ετησίως απ' ό,τι η Γερμανία και θα μπορούσε την ενέργεια αυτή να την εξάγει σε εμάς"!
Καλό; Ωραία, θα μου πεις. Και τον Αντιπρόεδρο τον κ. Πάγκαλο γιατί δεν τον αναδόμησε ο Πρωθυπουργός, όπως μας έλεγες στο τελευταίο σου άρθρο; Περίμενε, θα σου απαντήσω. Υπομονή. Εξάλλου έχει μόνο "ακαδημαϊκή" σημασία, ως μεθοδολογία πρόβλεψης κι όχι κάτι άλλο.
Κύλισε λοιπόν πολύς καιρός, όπως σου έλεγα. Και η χώρα οδηγήθηκε σε μια κατάσταση χιλιοειδωμένη στην Παγκόσμια Ιστορία, όπου φως κι ελπίδα δε φαίνεται από πουθενά. Όλα μοιάζουν τόσο προδιαγεγραμμένα, τόσο μοιρολατρικά και ασφυκτικά περιοριστικά που αναρωτιέσαι αν κάποια "δύναμη", "διεθνές κέντρο" ή κάποια άλλη σκοτεινή εξουσία που όλα αυτά που ζούμε τα έχει σχεδιάσει και σερβίρει με τρόπο περίτεχνο και υπόγειο. Θα τό 'χεις παρατηρήσει κι εσύ ότι μέσα στην ελληνική κοινωνία έχει διαχυθεί μια παράξενη λατρεία της αντισυμβατικής σκέψης, η οποία υποκαθιστά σιγά-σιγά το ρεαλισμό, την ψύχραιμη προσέγγιση και την ορθή πολιτική διαχείριση. Εμφανίζονται λύσεις και λύτες με ανορθόδοξες απόψεις και προτάσεις καταφανώς καταστροφικές, ολοένα και ευρύτερα όμως αποδεκτές ακριβώς γιατί παρέχουν αυτή τη "γλυκερή" διέξοδο από τη γκρίζα πραγματικότητα. Δείγματα μιας κοινωνίας που αιφνιδιάστηκε, χωρίς άμυνες και χωρίς να διαθέτει δομές "προστασίας" από ακραίες καταστάσεις όπως η σημερινή. Θες να σου παραθέσω μερικές από τις απόψεις αυτού του είδους που σέρνονται σαν δηλητηριώδεις σκιές πάνω από τον κοινωνικό ιστό; Πάμε λοιπόν στα γρήγορα.
-Το χρέος της χώρας μας είναι επαχθές, λένε. Η άποψη αυτή θέλει το χρέος να έχει συναφθεί καταχρηστικά, χωρίς - υποτίθεται - ο λαός να το έχει εγκρίνει ή σε μια παραλλαγή αυτής της θέσης, μέρος των ποσών καταναλώθηκε σε μίζες ή αναλώθηκε σε παράνομες τοποθετήσεις οπότε δεν αναγνωρίζεται.
Ποια είναι η πραγματικότητα; Λοιπόν σου έχω νέα! Ως κυρίαρχο κράτος, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις με το χρέος σου και να το χαρακτηρίσεις όπως θέλεις. Επιπλέον μπορείς να το αποπληρώνεις ή όχι, να το διαγράφεις, να το κάνεις κορνίζα. Όχι βεβαίως χωρίς συνέπειες και εδώ είναι το "κουμπί" της υπόθεσης. Και μάλιστα οδυνηρές. Για σένα κυρίως. Ίσως και μόνο. Μπορείς λοιπόν - όπως το έχουν κάνει και άλλα κράτη στο παρελθόν - απλώς να βγεις και να δηλώσεις "Κυρίες και κύριοι, δεν αναγνωρίζω το χρέος μου." Τόσο απλά. Δεν είναι ανάγκη να το δικαιολογήσεις ως "επαχθές" ή ό,τι άλλο. Είσαι κράτος, όχι ιδιώτης. Οι συνέπειες όμως; Εδώ είναι το ζήτημα και εδώ είναι που τελειώνουν τα ωραία λόγια όλων όσων υποστηρίζουν και περιφέρουν ως εξυπνάδα αυτήν την πομφόλυγα. Προφανώς φαντάζεσαι ότι θα σου πάρουν ακίνητη και κινητή κρατική περιουσία και άλλα τέτοια. Η απάντηση είναι ότι οι πιστωτές σου θα προσφύγουν στα δικαστήρια - τα ξένα όχι τα ελληνικά - αλλά ποσώς σε απασχολεί. Μέχρι να βγάλουν απόφαση και να σκεφτούν πως και αν πρέπει να σε πειθαναγκάσουν να πληρώσεις και ποιο ποσό πρέπει να πληρώσεις θα περάσουν χρόνια. Πολλά χρόνια. Την Αργεντινή ακόμα την τραβάνε στα δικαστήρια και ούτε που ασχολείται κανείς. Το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Το πρόβλημα είναι πως δε θα σε ξαναδανείσουν. Ούτε το κράτος, ούτε τις τράπεζές σου ούτε τους ιδιώτες σου. Πάπαλα ο δανεισμός. Τέρμα. Γιόκ, πως το λένε. Και δεν είναι θέμα να επικαλεσθείς πως το χρέος σου είναι "επαχθές" ή ό,τι άλλο σκεφτείς ώστε να τους πείσεις να σε ξαναδανείσουν. Απλά δεν θα τους πείθεις να το ξανακάνουν. Χωρίς δανεισμό λοιπόν για να στο πω απλά, δεν υπάρχει ανάπτυξη. Δανεισμός και ανάπτυξη πάνε πακέτο. Αν δε δανείζεσαι ως χώρα και ως οικονομικό σύστημα, αντίστοιχα δε θα δανείζουν οι τράπεζες τους επιχειρηματίες. Χωρίς δανεισμό δεν υπάρχουν νέες επενδύσεις, άρα δε θα υπάρχουν νέες θέσεις εργασίας. Συρρίκνωση και μαρασμός. Εντέχνως, όπως κατάλαβες ξεχνάω να σου αναφέρω το βασικότερο: Χωρίς δανεισμό δεν μπορείς να χρηματοδοτήσεις ολόκληρο το δημόσιο σύστημα. Σήμερα, εμφανίζεις πρωτογενές έλλειμα. Σε μια υποθετική περίπτωση που θα διακοπεί ο δανεισμός, αυτόματα θα πρέπει να προσαρμοστείς προς τα κάτω. Την ίδια νύχτα. Οι υπόλοιπες δραματικές συνέπειες απλώς είναι τετριμμένες και μπορείς να τις φανταστείς. Αποεπένδυση, δραματική ύφεση και άλλα τραγικά. Από την άλλη οι πιστωτές έχουν υπολογίσει το ρίσκο και απλώς θα συνεχίσουν να κάνουν αυτό που έκαναν πάντα.
- Τα λεφτά του "μνημονίου" πάνε στους δανειστές, στις τράπεζες ή όπου αλλού αλλά όχι σε μισθούς και συντάξεις. Εδώ το επιχείρημα συνοδεύεται και από λογικοφανή νούμερα. Σου λένε λοιπόν: έχεις έσοδα 58δις, για μισθούς και συντάξεις θες 22 δισ οπότε γιατί δε φτάνουν τα λεφτά; Και ακόμη πιο πέρα, τι τα χρειάζεσαι τα δάνεια; Για τους δανειστές σου λέει!
Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Φαντάσου την Ελλάδα σαν ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση. Αυτή λοιπόν η επιχείρηση ή το νοικοκυριό - με στοιχεία του 2010 - έχει έσοδα 54 δις και έξοδα 78. Μια διαφορά λοιπόν 24 δις. 'Ωπα τώρα. Από αυτά τα 24 δις που σου λείπουν, τα 16 τα θες για αποπληρωμή παλαιότερων δανείων και τα 8 δις για να συμπληρώσεις τα έσοδά σου και να λειτουργήσει το σύνολο της κρατικής μηχανής, η οποία δεν έχει μόνο μισθούς και συντάξεις ως έξοδα αλλά και καύσιμα και ενοίκια και ό,τι άλλο θέλεις. Εξάλλου αυτοί που πληρώνεις κάτι πρέπει να κάνουν σωστά; Και για να το κάνουν αυτό το "κάτι" πρέπει οι γιατροί να έχουν γάζες και βαμβάκια, οι δάσκαλοι βιβλία και θρανία και σχολικά κτίρια, οι αστυνομικοί αυτοκίνητα και τέλος πάντων όλο αυτό το σύστημα για να λειτουργήσει θέλει επιπλέον 8 δις. Από πού τα έπαιρνες μέχρι τώρα; Δανεικά. Πως έπαιρνες δανεικά; Πλήρωνες τα παλιά δάνεια και αφού τα πλήρωνες -απαράβατος κανόνας - σου έδιναν νέα, αφού πάντα είχες αυτό που λέμε "πρωτογενές έλλειμμα" δηλαδή πάντα τα έσοδα ήταν λιγότερα από τα έξοδα. Τι σημαίνει τώρα αυτό; Απλό! Αν ΔΕΝ πληρώσεις τα παλιά δάνεια, δεν παίρνεις νέα. Κι αν ΔΕΝ πάρεις τα νέα τότε το κράτος πρέπει αυτόματα να ισοσκελίσει έσοδα και έξοδα, την επομένη ημέρα της επιλογής σου. Επιπλέον, αν ΔΕΝ πληρώσεις παλιά δάνεια ξαναπέφτεις στην περπίπτωση που περιγράψαμε πιο πάνω: επειδή δεν σε ξαναδανείζει κανείς ούτε το κράτος ούτε τις τράπεζες τότε δεν υπάρχει ανάπτυξη. Μην τα ξαναλέμε. Αν βγάζεις 100 και τρως 100 από που θα βρεις λεφτά για παραπάνω επένδυση κι άρα για παραπάνω θέσεις εργασίας; Κι ο πληθυσμός αυξάνεται και οι συνταξιούχοι πληθαίνουν και να μην πω άλλα και σε μπερδέψω. Μαρασμός. Εδώ λοιπόν έρχεται η Τρόικα, σου πληρώνει τους δανειστές, σε κρατάει "ενήμερο" ως προς τα δάνειά σου και εσύ αναπληρώνεις προσωρινά τα ελλείμματα - τα 8 που λέγαμε - με βραχυχρόνιο δανεισμό. Ναι, για να "τρέξεις" το κράτος και να πληρώσεις μισθούς συντάξεις και όλα τα συναφή. Χοντρικά τώρα έτσι; Γιατί κάτι από εδώ κάτι από εκεί, τα 8 γίνονται 18 και άστα να πάνε αφού τα επιτόκια του βραχυχρόνιου είναι απλησίαστο. Τι είναι το "κάτι από εδώ και κάτι από εκεί"; Μα οι ΔΕΚΟ! Αυτές ως επιχειρήσεις δανείζονται με εγγύηση του Δημοσίου. Όντας ελλειμματικές, τα δάνειά τους "πέφτουν" και οι εγγυήσεις εκπτίπτουν εις βάρος του Δημοσίου! Εσύ υπολογίζεις 8, όμως στο τέλος βγαίνουν 18! Και νάταν μόνο αυτά... Βάλε δάνεια των ΟΤΑ, με την ίδια πάνω-κάτω διαδικασία, βάλε τις επιχορηγήσεις σε ασφαλιστικά ταμεία και τώρα κατάλαβες τι γίνεται. Ναι, τα λεφτά της Τρόικας πάνε σε δανειστές, οι οποίοι με τη σειρά τους σου ανακυκλώνουν με βραχυχρόνια δάνεια το πρωτογενές σου έλλειμμα... Η ελπίδα ΗΤΑΝ να το κάνεις πλέονασμα και στη συνέχεια να αποπληρώνεις μόνος σου τα δάνεια. Αυτό είναι όλο. Γιατί έτσι και ΔΕΝ καταφέρεις να είσαι εντάξει σε ΜΙΑ υποχρεώσή σου αποπληρωμής, τότε είπαμε: άμεσα ισοσκελισμός και μάλιστα για πολλά χρόνια. Ζεις με όσα βγάζεις: 58 δις μαζεύεις από φόρους; Ε, με 58 δις θα ζήσεις. τα 22,5 θα γίνουν μισθοί και συντάξεις και τα υπόλοιπα θα είναι άλλα έξοδα. Μπορείς; Κανείς δεν μπορεί. Γιατί αν ΔΕΝ αναπτύσεσσαι τα 58 του χρόνου θα γίνουν 50 και πάει λέγοντας. Να μη συνεχίσω... Απλά να προσθέσω ότι τα δάνεια σε αυτό το επίπεδο - το κρατικό- δεν αποπληρώνονται. Εξυπηρετούνται. Απλώς. Οπότε, οι μπουρδολόγοι που διατείνονται πως "αυτό το χρέος δεν θα το πληρώσουμε ποτέ" εν μέρει έχουν δίκο. Και βέβαια δε θα το αποπληρώσουμε ποτέ. Ούτε μας δάνεισε κανείς για να πάρει το ποσό του πίσω, υπό την έννοια ότι αν εξυπηρετούμε τα δάνεια με τα ίδια ποσά θα μας ξαναδάνειζε. Απλώς θα πληρώνουμε τόκους και καλό θα ήταν το ύψος αυτών των ποσών των τόκων και των χρεωλυσίων να κινείται στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας.
Τι έκανα εγώ τώρα; Σου είπα ότι το Μνημόνιο είναι καλό; Όχι βέβαια! Εγώ δεν έχω γράψει για "Τσολάκογλου" και άλλα παρόμοια στο ίδιο ιστολόγιο; Ναι. Πρόσεξε τώρα που είναι το ζήτημα και πιες και μια γουλιά καφέ, γιατί δε θέλω να χαθείς. Ζητάω την πλήρη προσοχή σου.
- Το "Μνημόνιο" είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μια χώρα, όχι από την άποψη της σκληρότητας των μέτρων ή της αναλγησίας εκείνων που το επιβάλλουν ή ακόμη και εκείνων που το αποδέχονται. Με δεδομένο ότι μια χώρα ΔΕΝ μπορεί να υπάρξει και να ευημερήσει χωρίς δανεισμό, η πιο άθλια μορφή δανεισμού είναι εκείνη που συνομολογείται μεταξύ κρατών. Αντίθετα, η πιο υγιής είναι εκείνη που όλα τα ελεύθερα κράτη - και η Ελλάδα μέχρι πρότινος - εφαρμόζουν: δανεισμός από τις αγορές. Από την ελεύθερη αγορά δηλαδή. Θυμάσαι τι σου είπα πιο πάνω; Δεν είναι ανάγκη να κυρήξεις το χρέος σου ως "επαχθές" ώστε να μην το αποπληρώσεις - αναλαμβάνοντας όμως την ευθύνη να μην ξαναδανειστείς ποτέ στο ορατό μέλλον - γιατί είσαι κυρίαρχο κράτος. Δεν είναι ανάγκη να καταφύγεις σε κάποια "πονηριά" ή "εφεύρημα". Γιατί μπορείς να το κάνεις αυτό; Μα γιατί έχεις δανειστεί από την ελεύθερη αγορά. Οι πιστωτές σου είναι ιδιώτες κι όχι κράτη. Δεν μπορείς να τους "πιέσεις" να σε δανείσουν, δεν μπορούν να σε "πιέσουν" να τους αποπληρώσεις. Το Μνημόνιο όμως είναι διακρατικός δανεισμός. Και θα σε "πιέσουν" να δανειστείς και θα "πιεστείς" να αποπληρώσεις. Και ως τέτοιος δανεισμός, ουσιαστικά αναιρεί την έννοια της κρατικής "κυριαρχίας" αφού σε βάζει να εξαρτάσαι όχι από ένα πιστωτικό ίδρυμα αλλά από ένα άλλο κράτος, κατά κανόνα πιο ισχυρό από εσένα. Τα κρατικά σου συμφέροντα πλέον συναρτώνται με τα συμφέροντα ενός άλλου κράτους. Κι αυτό είναι το κεντρικό πρόβλημα του Μνημονίου. Επιστροφή σε μια αποικιοκρατικού τύπου οικονομική δομή της Ευρώπης, όπου αντί τα πιστωτικά ιδρύματα και η ελεύθερη αγορά να διαμορφώνουν τους κανόνες του παιχνιδιού, τα διακρατικά δάνεια υποκαθιστούν την άσκηση της διπλωματίας δια της οικονομικής επιβολής.
- Θα έχεις παρατηρήσει ότι και από το ιστολόγιο αλλά και από άλλα διαδικτυακά μέσα, διατυπώνω πολύ έντονα απόψεις που επιφανειακά προσομοιάζουν τις "μνημονιακές" και αναλόγως εισπράττω - αναιτίως βεβαίως - τους σχετικούς χαρακτηρισμούς, άλλοτε ως μίσθαρνο όργανο της Κυβέρνησης(!) κι άλλοτε ως εκπρόσωπος των δανειστών. Ουδέν αναληθέστερον. Προσωπικά, υποστηρίζω τον εξής απλό κανόνα: Άρση οιοδήποτε προνομίου σε οιοδήποτε χώρο της οικονομίας αυτό το προνόμιο αποδώθηκε. Αν αυτός ο κανόνας έχει κομματικό χρώμα, όχι όμως σε ιδεολογικό αλλά σε πρακτικό επίπεδο θα χαρώ πάρα πολύ να γνωρίσω τον άγνωστο ακόμη κομματικό φορέα που τον πρεσβεύει και έχει και συγκεκριμένο πρόγραμμα που τον υλοποιεί. Μέχρι στιγμής όμως δεν τον γνωρίζω. Διότι το πλέον δύσκολο είναι να εφαρμόσεις αυτόν τον κανόνα στο σύνολο της κοινωνίας και στο σύνολο της πολιτικής πραγματικότητας. Να διακρίνεις το δικαίωμα από το προνόμιο και στη συνέχεια να εξαφανίσεις το προνόμιο αφήνοντας άθικτο το δικαίωμα. Μολονότι η προώθηση αυτής της άποψης έγινε η αιτία διαγραφής μου από διάφορα διαδικτυακά φόρα, θα εξακολουθήσω επίμονα να προβάλλω αυτήν τη θέση. Ας γίνω όμως λίγο πιο ξεκάθαρος.
Ο μισθός είναι δικαίωμα. Σωστά; Και βέβαια. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και το επίπεδο του μισθού θα πρέπει να είναι ανάλογο της απόδωσης, της ευθύνης, των γνώσεων και όλων των άλλων παραμέτρων που λειτουργούν ώστε να καθορισθεί ένα αποδεκτό ύψος. Κάθε εργαζόμενος στο Δημόσιο ή στον Ιδιωτικό τομέα δικαιούται να απολαμβάνει μισθό ανάλογο όλων αυτών που είπαμε. Όμως κάθε επιπλέον παροχή εκτός του μισθού που ΔΕΝ αποδίδεται σε ΟΛΟΥΣ τους εργαζόμενους αποτελεί προνόμιο των ολίγων και ως τέτοιο πρέπει να αρθεί σε μια οικονομία που επιθυμεί να λειτουργήσει αποδοτικά. Και αν πρέπει να αναφέρω προνόμια, προφανώς δεν θα τελειώσει ο κατάλογος ούτε μέχρι το Μνημόνιο Νο 2475! Από τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων μέχρι τα αυτοκίνητα και την ασυλία των βουλευτών και των μελών της Κυβέρνησης. Από τα επιδόματα μέχρι τις δωρεάν παιδικές κατασκηνώσεις σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων. Αν θέλεις να το προχωρήσω λίγο παραπέρα, από τις διαφορές στα μισθολόγια διαφόρων κρατικών λειτουργών για το ίδιο επίπεδο διοίκησης και ευθύνης, μέχρι την προνομιακή μεταχείριση του δημοσίου όταν αυτό οφείλει στον πολίτη σε σχέση με τον πολίτη όταν αυτός οφείλει στο δημόσιο. Προνόμια έχουν μοιρασθεί αφειδώς ή έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα συνδικαλιστικού "εκβιασμού" ή εθιμικού δικαίου σε τέτοια έκταση που πλέον δύσκολα διακρίνονται, όμως είναι αναγκαίο να εκριζωθούν ώστε να "ανασάνει" η οικονομική μας μηχανή που αγκομαχά επικίνδυνα.
Δεν είναι προνόμιο προς ολίγους η καθιέρωση κλειστών επαγγελμάτων; Και πριν ακούσω τη μονότονη ανοησία "Καλά θες ο καθένας να μπορεί να γίνει ταξιτζής/φαρμακοποιός'δικηγόρος/συμβολαιογράφος/..."; Απαντώ όχι, αλλά θέλω ο καθένας με τα ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ προσόντα να μπορεί να ασκήσει το ανάλογο επάγγελμα. Όταν έχουν δύο επιστήμονες την ίδια ειδικότητα και ο ένας να μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα ενώ ο άλλος - όχι για επιστημονικούς αλλά για γραφειοκρατικο-προνομιακούς λόγους - όχι τότε υπάρχει θέμα προνομίου. Ας μη φοβόμαστε, ούτε τώρα το κράτος μας έχει προστατέψει - όπως θα έπρεπε - από επιτήδειους ή από κακούς επαγγελματίες και δεν αντιλαμβάνομαι γιατί ξαφνικά αυτό θα αλλάξει αν πάψουν να υφίστανται οι εκατοντάδες αναχρονιστικοί περιορισμοί στην άσκηση των επαγγελμάτων. Τουναντίον, και τα ασφαλιστικά ταμεία θα αναζωογονηθούν αφού θα εισέλθουν νέοι επαγγελματίες στο χώρο απαλάσσοντας το κράτος από εν μέρει ή εν όλω της ανάγκης διαρκούς ενίσχυσής τους και βεβαίως τα κρατικά έσοδα θα ενισχυθούν. Κι αν η θέση αυτή υπάρχει στο Μνημόνιο δεν την καθιστά αυτομάτως απορριπτέα αφού αποτελεί αυτονόητη ανάγκη η οποία δεν ικανοποιείται στο βωμό της διατήρησης προνομίων.
Επαναδιαπραγμάτευση λοιπόν. Όχι όμως τη μίζερη και φοβική επαναδιαπραγμάτευση που επαγγέλλονται τα κόμματα εξουσίας και μη με τους δανειστές μας. Αυτή είναι χαμένη από "χέρι" που λένε. Επαναδιαπραγμάτευση εδώ, εσωτερικά. Μεταξύ των κοινωνικών και επαγγελματικών τάξεων. Μεταξύ μας που λένε. Με σκοπό να εξαφανίσουμε το σωρό των ακριβών προνομίων που σωρεύσαμε για δεκαετίες και τα κάναμε ταμπούρι για να προφυλάξουμε - από ποιους άραγε; - τα δικά μας μικροσυμφέροντα. Τώρα που όπως αποδείχθηκε ήταν ένα χάρτινο κατασκεύασμα μήπως πρέπει να ξανακάτσει η κοινωνία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
TYXAIOS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη!
Τα μόνα σχόλια που σβήνω είναι οι ύβρεις.