Παιχνίδι με τη φωτιά έπαιζε ο Πρόεδρος Χριστόφιας με το φορτίο του πλοίου Monchegorsk, όμως τελικά έκαψε τα χέρια του μετρώντας 13 νεκρούς με την Κύπρο στο σκοτάδι, και τη χώρα να απειλείται με σοβαρή οικονομική κρίση.
Πίσω από την τραγωδία υπάρχει ένα μεγάλο διπλωματικό παρασκήνιο κατά το οποίο η Κύπρος, μια μικρή και αδύναμη χώρα, περιφρονεί αποφάσεις και υποδείξεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για ένα σημαντικό και ευαίσθητο ζήτημα παγκόσμιας ασφάλειας και επιχειρεί να κάνει πολιτική υπερδύναμης.
Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή:
Οι Αμερικανοί έκαναν έλεγχο στο ρωσικό, υπό κυπριακή σημαία, πλοίο Monchegors στη διώρυγα του Σουέζ και εντόπισε οπλισμό κατά παράβαση σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, με τα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις κατά του Ιράν λόγω της άρνησης της χώρας να συνεργαστεί με τη διεθνή οργάνωση ελέγχου των πυρηνικών ερευνών. Η έρευνα έγινε με βάση τη συμφωνία που έκανε με τις ΗΠΑ ο τέως Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος και την υπέγραψαν ο Γιώργος Ιακώβου και η Κοντολίζα Ράις στις 26 Ιουλίου 2005.
Οι ΗΠΑ, επικαλούμενες το ψήφισμα 1737 (2006), ζήτησαν από την Κυβέρνηση της Κύπρου να κατάσχει το φορτίο επειδή το πλοίο έφερε κυπριακή σημαία. Το ζήτημα, αν και εμπίπτει στις αρμοδιότητες του υπουργείου Εξωτερικών, το διαχειριζόταν ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Προέδρου, πρέσβης Λεωνίδας Παντελίδης.
Όπως αποκαλύπτεται στα τηλεγραφήματα του wikileaks, η Κυβέρνηση προσπάθησε να αφήσει το πλοίο να φύγει, λέγοντας ψευδώς στους Αμερικανούς ότι έστειλε μήνυμα στον καπετάνιο του, ο οποίος το αγνόησε. Τελικά, μετά από πιέσεις του ΣΑ και της ΕΕ η κυπριακή Κυβέρνηση οδήγησε το πλοίο στο λιμάνι Λεμεσού και άρχισε να ερευνά το περιεχόμενό του.
Αρχικά η Κύπρος ήθελε να τα στείλει πίσω στο Ιράν, ισχυριζόμενη ότι το σχετικό ψήφισμα του ΣΑ αναφερόταν σε πυρηνικά όπλα, ενώ αυτά που εντοπίστηκαν στο πλοίο ήταν συμβατικά. Όμως η Κυβέρνηση δέχτηκε φοβερές πιέσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ να κατάσχει το φορτίο.
Από τη στιγμή που το πλοίο μπήκε στο λιμάνι της Λεμεσού, στις 29 Ιανουαρίου 2009, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της στην ΕΕ επέδειξαν τεράστιο ενδιαφέρον για το περιεχόμενό του. Οι ΗΠΑ προθυμοποιήθηκαν από την πρώτη στιγμή να προσφέρουν στην Κύπρο τεχνική βοήθεια για τη διαχείριση του φορτίου. Ήταν προφανές το ενδιαφέρον τους να διαπιστώσουν οι ίδιοι ποιο ήταν το περιεχόμενο του φορτίου. Οι πρέσβεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας Ούρπανσικ και Μίλετ επισκέφθηκαν τον γ.δ. του ΥΠΕΞ, κ. Νίκο Αιμιλίου, σύμφωνα με δήλωσή του στον «Π», και του πρότειναν να παραλάβουν το φορτίο. Προφανώς ο κ. Αιμιλίου δεν είχε εξουσιοδότηση για κάτι τέτοιο.
Λόγω της απόλυτης άρνησης της Κύπρου να δεχτεί τεχνική βοήθεια από τις ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον διαβουλεύτηκε με το Βερολίνο και η Γερμανία πρότεινε στην Κύπρο, είτε να παραλάβει το φορτίο είτε να βοηθήσει την Κύπρο να το αναγνωρίσει και να το καταγράψει. Ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του προέδρου Λεωνίδας Παντελίδης –ο οποίος ενεργούσε εκ μέρους του Χριστόφια- απάντησε ότι η Κύπρος δεν θα παράδιδε το φορτίο σε τρίτη χώρα χωρίς να έχει την κάλυψη των Ηνωμένων Εθνών. Όλα τα πιο πάνω είναι τεκμηριωμένα μέχρι κεραίας από τα τηλεγραφήματα του wikileaks.
Η Επιτροπή Κυρώσεων
Η Κύπρος έστειλε επιστολή στην Επιτροπή Κυρώσεων κατά του Ιράν και ζήτησε γνώμη τι να κάνει το φορτίο. Πρόκειται για μια επιτροπή του Συμβουλίου Ασφαλείας που έχει εντολή, μεταξύ άλλων, την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων που επιβλήθηκαν εναντίον του Ιράν με τα ψηφίσματα 1737 (2006), 1747 (2007), 1803 (2008) και 1929 (2010). Το ακριβές της όνομα είναι «Επιτροπή 1737», από το ομώνυμο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας με το οποίο επιβλήθηκαν για πρώτη φορά οι κυρώσεις κατά του Ιράν. Αποτελείται και από τα 15 μέλη του ΟΗΕ που συμμετέχουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας και αποφασίζει με ομοφωνία. Πρόεδρός της για τη διετία 2008 – 2010, ήταν ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ιαπωνίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πρέσβης Tsuneo Nishida.
Στις 6 Φεβρουαρίου ο Tsuneo Nishida παρέδωσε στον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου στη Νέα Υόρκη, Μηνά Χατζημιχαήλ, την απάντηση της Επιτροπής με την οποία παρότρυνε την Κύπρο να δώσει το φορτίο σ’ ένα τρίτο κράτος.
Άκρως αποκαλυπτικό τού τι ήθελε το Συμβούλιο Ασφαλείας να κάνει η Κύπρος με τον οπλισμό, είναι το τηλεγράφημα που έστειλε από τη Νέα Υόρκη στη Λευκωσία ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ Μηνάς Χατζημιχαήλ.
Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
«Είχα απόψε συνάντηση με τον Ιάπωνα ομόλογο μου, πρέσβη Yukio Takasu, Πρόεδρο του ΣΑ για το μήνα αυτό και Πρόεδρο της Επιτροπής 1737 του ΣΑ ΟΗΕ, ο οποίος μου ενεχείρισε την συνημμένη απαντητική επιστολή της Επιτροπής προς την επιστολή μου της παρελθούσας Τρίτης.
Ενεχειρώντας μου την επιστολή, ο ΜΑ ΟΗΕ της Ιαπωνίας, μου ανέφερε τα εξής:
Η παρούσα επιστολή θα πρέπει να θεωρηθεί τελική καθότι απαντά σε όλα τα ερωτήματα της ΚΔ ξεκάθαρα, ως εξής:
1. Υπάρχει ξεκάθαρη παραβίαση του εμπάργκο
2. Τα συμβατικά όπλα σαφώς συμπεριλαμβάνονται στο καθεστώς κυρώσεων
3. Δεν αποτελεί επιλογή η επιστροφή του πλοίου στο Ιράν
4. Αντίθετα, το φορτίο πρέπει να κατακρατηθεί και
5. Η Κύπρος πρέπει να αρχίσει διαβουλεύσεις για να βρει τρίτη χώρα που να είναι διατεθειμένη να παραλάβει το φορτίο (ανέφερε διαβουλεύσεις, «για παράδειγμα, με την ΕΕ»).
6. Ιάπωνας πρέσβης μού τόνισε, ενεχειρώντας μου αντίγραφο του ψηφίσματος 1747, ότι η διατακτική του παράγραφος 5 είναι απόλυτα σαφής ότι «οποιαδήποτε όπλα και σχετικό υλικό» εμπίπτουν στο εμπάργκο, προσθέτοντας ότι το ευκολότερο πράγμα για την Επιτροπή ήταν να συμφωνήσει ότι δεν υπήρξε ποτέ καμιά αμφιβολία επ’ αυτού του σημείου.
Όσον αφορά τη συνεργασία με τρίτες χώρες, ο Ιάπωνας ΜΑ με παρέπεμψε σε πρόνοια του 1747 που μιλά για αρωγή προς τα κράτη στην εφαρμογή των μέτρων του ψηφίσματος, η οποία μπήκε στο ψήφισμα ακριβώς έχοντας υπόψη τέτοιες περιπτώσεις, όπου τα κράτη αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Πρόσθεσε ότι παρόμοια είναι η πρόνοια του Άρθρου 49 του Χάρτη του ΟΗΕ, για αρωγή μεταξύ των κρατών στην εφαρμογή των μέτρων των αποφάσεων του ΣΑ.
Συνομιλητής μου ήγειρε τέλος το θέμα που προκύπτει από τον μη έλεγχο όλου του φορτίου, λέγοντας ότι αφ’ ενός είμαστε βέβαιοι για παραβίαση παρά τον δειγματοληπτικό χαρακτήρα του ελέγχου οπότε δεν χρειάζεται άλλος έλεγχος, αφ’ ετέρου όμως οι αρχές της ΚΔ θα πρέπει να ελέγξουν όλο το υλικό για να γνωρίζει η τρίτη χώρα που θα το παραλάβει τι περιέχει.
Ρώτησα τον συνομιλητή μου κατά πόσο πρέπει να τηρήσουμε ενήμερη την Επιτροπή για τους χειρισμούς μας, στο οποίο απάντησε ότι η Επιτροπή θα εκτιμούσε ιδιαίτερα κάτι τέτοιο διότι θεωρεί την υπόθεση πάρα πολύ σοβαρή».
Τι σημαίνει
Η απάντηση της Επιτροπής εκφράζει όλο το Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς οι αποφάσεις της είναι ομόφωνες. Με τη γνωμοδότησή της, η Επιτροπή και κατ’ επέκταση το ΣΑ, ομόφωνα, έδωσε πλήρη πολιτική και νομική κάλυψη στην Κύπρο να απαλλαγεί το φορτίο. Η Επιτροπή απέρριπτε τους νομικισμούς της Κύπρου ότι το φορτίο δεν αποτελούσε παραβίαση, απέρριπτε ασυζητητί την επιστροφή του στο Ιράν και έλεγε στην Κύπρο: Βρέστε ένα κράτος στην ΕΕ και δώστε τα. Η απάντηση ήταν κομμένη και ραμμένη κατά τρόπο που θα απάλλασσε μια για πάντα την Κύπρο από τον μπελά.
Σύμφωνα με στοιχεία που ο «Π» έχει στην κατοχή του, αρχικά η Κύπρος είχε αποφασίσει να συμμορφωθεί και έστειλε, στις 12 Φεβρουαρίου 2009, επιστολή στην Επιτροπή και την ενημέρωνε ότι δεν είχε την τεχνική ικανότητα να διαχειριστεί το φορτίο και ότι ήθελε να το απαλλαγεί. Μερικές μέρες μετά –για λόγους που τους ξέρει μόνο ο Πρόεδρος Χριστόφιας– άλλαξε γνώμη και ενημέρωσε την επιτροπή ότι θα κρατήσει το φορτίο!
Η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφανου Στεφάνου ότι για τη γερμανική πρόταση υποβλήθηκε αίτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά δεν λήφθηκε καμιά απάντηση, είναι ένα τερατώδες ψέμα. Η αλήθεια είναι ότι συνέβη το ακριβώς αντίθετο: Το ΣΑ μάς είπε να τα δώσουμε στη Γερμανία, αλλά η Κύπρος τους είπε «όχι».
Ο Ιάπωνας διπλωμάτης έθεσε στον μόνιμο αντιπρόσωπο της Κύπρου ένα άλλο σημαντικό ζήτημα: Αυτό της ενδελεχούς καταγραφής του περιεχομένου του φορτίου.
Η έρευνα στο φορτίο πριν αυτό καταστραφεί ήταν η μεγάλη έγνοια και των Αμερικανών στις συζητήσεις που είχαν με τον Λεωνίδα Παντελίδη, και αυτός ήταν και ο λόγος που όλη η Δύση πρόσφερε τεχνική βοήθεια στην Κύπρο.
Το μέγεθος της ανησυχίας της Δύσης για το περιεχόμενο του φορτίου, αποτυπώθηκε στην ενημέρωση που έκανε για την Επιτροπή 1737 στο ΣΑ στις 15 Ιουνίου 2009, ο Γάλλος εκπρόσωπος στο ΣΑ, Jean-Maurice Ripert:
«Η Κύπρος πήρε τη σωστή απόφαση για την επιθεώρηση του πλοίου και την κατάσχεση του φορτίου του, αλλά η έρευνα δεν έχει τελειώσει. Πρέπει να εξεταστεί αν, εκτός από τα όπλα που απαγορεύονται στο πλαίσιο του ψηφίσματος 1747 (2007), το φορτίο του πλοίου έχει οποιαδήποτε σχέση με πρόσωπα ή οντότητες που περιλαμβάνονται στα Ψηφίσματα και ασχολούνται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα»!
Ο Γάλλος αντιπρόσωπος αξιολόγησε το περιστατικό εξαιρετικά σοβαρό: «Πρέπει να επιμείνουμε για τη σοβαρότητα αυτού του είδους λαθρεμπορίου, το οποίο απειλεί τη συλλογική μας ασφάλεια, και για την ανάγκη να είμαστε σε αυστηρή επαγρύπνηση».
Πλήρης συσκότιση
Η Κύπρος, ενώ έλεγε πως δεν είχε την τεχνογνωσία να διαχειριστεί το φορτίο, αποφάσισε να το κρατήσει με πολιτική απόφαση και το στοίβαξε σε ανοιχτό χώρο, παραδίπλα από το πιο σημαντικό έργο υποδομής της χώρας, τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό.
Από τη στιγμή που λήφθηκε η πολιτική απόφαση, η Κύπρος έκοψε την πληροφόρηση που έδινε στα ΗΕ. Σύμφωνα με τους όρους εντολής της Επιτροπής, όπως αυτές εγκρίθηκαν από το ΣΑ, σε κάθε περίπτωση παραβίασης του εμπάργκο από το Ιράν πρέπει να υποβάλλεται έκθεση στην Επιτροπή εντός πέντε εργάσιμων ημερών. «Εάν η αρχική έκθεση δεν είναι πλήρης, μεταγενέστερη έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με την επιθεώρηση, την κατάσχεση και την απαλλαγή των υλικών». Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», μέχρι σήμερα η Κύπρος δεν υπέβαλε εμπεριστατωμένη έκθεση. Και το χειρότερο, δεν επέτρεψε στον ΟΗΕ να επιθεωρήσει το φορτίο!
Η Επιτροπή 1737 δεν είναι μια αστεία υπόθεση. Αντιθέτως, αναφέρεται κάθε 90 μέρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς άπτεται της προσπάθειας περιορισμού του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Το πόσο σημαντικό είναι το έργο της Επιτροπής συνάγεται και από την απόφαση του ΣΑ για τη δημιουργία Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για να τη συμβουλεύει. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων (Panel of Experts) δημιουργήθηκε με την απόφαση του ΣΑ 1929 (2010) τον περασμένο χρόνο. Το ΣΑ παραχώρησε στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων εξουσίες, μεταξύ των οποίων «η συγκέντρωση, εξέταση και ανάλυση πληροφοριών από τα κράτη μέλη, αρμόδια σώματα του ΟΗΕ και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, σχετικά με την εφαρμογή των κυρώσεων κατά του Ιράν».
Το ΣΑ κάλεσε με την απόφασή του τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να συνεργάζονται με την Επιτροπή και την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων, «παραχωρώντας πληροφορίες που έχουν στην κατοχή τους, σχετικά με την εφαρμογή των κυρώσεων κατά του Ιράν. Ακόμη, το ΣΑ αποφάσισε όπως: «Τα κράτη ενθαρρύνονται να ανταποκριθούν άμεσα και σε βάθος στα αιτήματα της Επιτροπής Ειδικών για πληροφορίες και να την προσκαλούν, εάν είναι απαραίτητο, να επισκέπτονται και να επιθεωρούν όλα τα υλικά που μπορεί να έχουν κατασχεθεί από τις εθνικές αρχές».
Σύμφωνα με το ΣΑ η πλήρης εφαρμογή των ψηφισμάτων αυτών -καθώς και, όταν χρειάζεται, η στενή συνεργασία με την Επιτροπή Κυρώσεων και την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων– επιβάλλεται από την παράγραφο 30 του ψηφίσματος 1929 (2010). «Η συνεργασία αυτή», αναφέρει το ΣΑ «είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός υπεύθυνου μέλους της διεθνούς κοινότητας».
Η Κύπρος δεν συμπεριφέρθηκε σαν υπεύθυνο μέλος της διεθνούς κοινότητας και αρνήθηκε να συνεργαστεί!
Αρνήθηκαν επίσκεψη
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ο «Π» έχει στην κατοχή του, στις 28 Ιανουαρίου 2011 η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ασκώντας τις εξουσίες που της παραχώρησε το ΣΑ, έστειλε επιστολή στο υπουργείο Εξωτερικών ζητώντας να επισκεφθεί την Κύπρο τον Μάρτιο για να επιθεωρήσει το φορτίο. Σύμφωνα με την επιστολή, η Επιτροπή ενδιαφερόταν να μάθει τι έγινε με το φορτίο από τη στιγμή της αποθήκευσής του μέχρι σήμερα, καθώς μετά τον Φεβρουάριο του 2009 η Κύπρος δεν έδωσε καμιά πληροφορία.
Μέρες μόνο μετά την παραλαβή της επιστολής από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που ήθελαν να επιθεωρήσουν το φορτίο, έγινε η σύσκεψη της 7ης Φεβρουαρίου, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, για να συζητήσουν το μέλλον του επικίνδυνου φορτίου λόγω των πιέσεων της ΕΦ για την ακαταλληλότητά του.
Κι ενώ το ΥΠΕΞ είχε πάρει αίτημα για πρόσκληση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που ήθελαν να επισκεφθούν την Κύπρο και να επιθεωρήσουν το φορτίο, ο μεν Μάρκος Κυπριανού ζητούσε να ληφθούν δείγματα της πυρίτιδας για να γίνουν αναλύσεις αν ήταν ή όχι επικίνδυνο, ο δε διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Προέδρου, Λεωνίδας Παντελίδης, έλεγε στη σύσκεψη, ψευδώς, ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είχε απευθυνθεί δυο φορές στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να απαλλαγεί από τα εν λόγω υλικά» και πως «μπορούσαμε να ζητήσουμε την έγκριση του ΟΗΕ για να καταστρέψουμε τα επικίνδυνα υλικά».
Το υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε στην Επιτροπή Κυρώσεων, όμως διά της διπλωματικής οδού δόθηκε υπόσχεση για επίσκεψη περί τα τέλη Μαρτίου - αρχές Απριλίου. Η Επιτροπή ετοίμαζε έκθεση, την οποία θα κατέθετε στο ΣΑ τον Ιούνιο και ήθελε να επισκεφθεί την Κύπρο πριν από την ολοκλήρωσή της.
Σύμφωνα με τη διπλωματική αλληλογραφία την οποία ο «Π» έχει δει, η απόφαση ήταν αυτή της αναβολής της επίσκεψης για όσο χρόνο είναι δυνατόν.
Τελικά, η Επιτροπή σύνταξε την έκθεσή της για τις κυρώσεις κατά του Ιράν και ανέφερε πως η Κύπρος δεν απέστειλε πρόσκληση στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων.
Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή δεν έλαβε καμιά απάντηση στο γραπτό αίτημά της, της 28ης Ιανουαρίου 2009, για να επισκεφθεί την Κύπρο.
Αν η ΚΔ έκανε δεχτό το αίτημα του ΟΗΕ για επιθεώρηση του φορτίου, η Κύπρος δεν θα ζούσε σήμερα αυτή την τραγωδία.
Σημείωση: Για λόγους προστασίας των πηγών μας δεν δημοσιεύουμε φωτοτυπίες των εγγράφων που έχουμε στη διάθεσή μας. Δημοσιεύουμε ωστόσο αυτούσιους διαλόγους με τον επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εάν προκληθούμε, βέβαια, θα τα δώσουμε στη δημοσιότητα.
Το νήμα οδηγεί στον Χριστόφια
Αρχικά οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ και μεταγενέστερα η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, πίεζαν την ΚΔ για πιο λεπτομερή καταγραφή του υλικού. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του ΣΑ εξέφρασε ενδιαφέρον να επισκεφθεί την Κύπρο για να μάθει, μεταξύ άλλων, τι έγινε το φορτίο από την κατάσχεσή του μέχρι σήμερα. Η Κύπρος, μετά το σφράγισμα και την αποθήκευση του φορτίου στη Βάση Ευάγγελος Φλωράκης σταμάτησε να συνεργάζεται με την Επιτροπή Κυρώσεων, η οποία ζητούσε εκθέσεις από την Κύπρο που δεν έφταναν ποτέ.
Η Κύπρος, για κάποιο λόγο που τον ξέρει μόνο ο Χριστόφιας και ίσως κάποιοι συνεργάτες του, άφησε το θέμα σε εκκρεμότητα. Από όλα τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει προκύπτει ότι το φορτίο παρέμεινε άθικτο από την αποθήκευσή του μέχρι την ανατίναξή του. Όλες οι προσπάθειες για καταστροφή του κολλούσαν στην πολιτική απόφαση να παραμείνει ως έχει.
Η άρνηση να δοθεί έγκριση στην Εθνική Φρουρά να καταστρέψει το επικίνδυνο φορτίο είχε να κάνει με τη μη λεπτομερή εξέτασή του και τη μη καταγραφή του. Για να καταστρέψει η Κύπρος το φορτίο θα έπρεπε να το καταγράψει και να ενημερώσει την Επιτροπή Κυρώσεων. Η Κύπρος, για αδιευκρίνιστους λόγους δεν ήθελε να ικανοποιήσει τις αξιώσεις της Επιτροπής Κυρώσεων κατά του Ιράν και της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του ΣΑ.
Σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα του Wilileaks, ο Λεωνίδας Παντελίδης είπε στον Αμερικανό πρέσβη ότι «υπήρχαν τρία εμπορευματοκιβώτια για τα οποία οι τελωνειακές αρχές δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν το περιεχόμενο». Οι ΗΠΑ προσφέρθηκαν να προσφέρουν τεχνική βοήθεια για αναγνώριση του περιεχομένου των εμπορευματοκιβωτίων αυτών, αλλά ο Παντελίδης απέρριψε την πρόταση. Το ότι η Κύπρος δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσει το περιεχόμενο τριών εμπορευματοκιβωτίων αναφέρεται και στο γράμμα που έστειλε η Κυβέρνηση της Κύπρου στην Επιτροπή Κυρώσεων στις 12 Φεβρουαρίου 2009, όταν την ενημέρωνε για την κατάσχεση του φορτίου και την πρόθεσή της να απαλλαγεί από αυτό, διότι δεν μπορούσε να το διαχειριστεί. Από τότε δεν έγινε κανένας έλεγχος και δεν επιτράπηκε ούτε στους Αμερικανούς, ούτε στον ΟΗΕ να διερευνήσουν το πραγματικό περιεχόμενο των τριών εμπορευματοκιβωτίων. Ίσως σε αυτά τα τρία εμπορευματοκιβώτια να κρύβεται η απόφαση να μην αγγιχτεί το φορτίο από κανέναν.
Οι οδηγίες να μην καταστραφεί το φορτίο και να παραμείνει ως είχε, λήφθηκε από τον Πρόεδρο Χριστόφια. Αυτό είπαν ο γενικός εισαγγελέας και ο διευθυντής του ΥΠΕΞ Νίκος Αιμιλίου, στην πρώτη σύσκεψη που έγινε για το μέλλον του φορτίου, τον Αύγουστο του 2009.
Σε όλο το διάστημα που ακολούθησε, η Εθνική Φρουρά και το υπουργείο Άμυνας είχαν πλήρη επίγνωση για την επικινδυνότητα του φορτίου, όμως δεν ήταν σε θέση να υπερπηδήσουν το εμπόδιο του Χριστόφια. Ακόμη και την τελευταία εβδομάδα, όταν το ένα εμπορευματοκιβώτιο φούσκωσε και η κατάσταση ήταν δραματική, το υπουργείο Άμυνας δεν ήταν σε θέση να πάρει αποφάσεις.
Ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Άμυνας είπε πως:
* «Θα πρέπει να συνταχθεί μια εμπεριστατωμένη γραπτή αναφορά για το συμβάν, από το ΓΕΕΦ, (...) για να στηριχθεί η επιχειρηματολογία του κ. υπουργού προκειμένου να μπορέσει να ενημερώσει κατάλληλα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και συνεπώς να ληφθεί η σωστή πολιτική απόφαση».
Ο ίδιος υπουργός Άμυνας έκλεισε τη σύσκεψη υιοθετώντας την πιο πάνω εισήγηση:
* «Απαιτείται όπως άμεσα γίνουν σχετικές εμπεριστατωμένες προτάσεις προκειμένου να μπορέσει να ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στην Ουκρανία».
Τι σημαίνουν αυτά; Για να ταράξουν έστω κι ένα εμπορευματοκιβώτιο, για σκοπούς ασφάλειας, ήθελαν να πείσουν τον Χριστόφια με εκθέσεις εμπειρογνωμόνων!
Γιατί λοιπόν ο Χριστόφιας έδωσε οδηγίες να φυλαχτεί το φορτίο και να μείνει εκεί κλειδωμένο για δυόμισι χρόνια, χωρίς να τολμά κανείς να το αγγίξει ακόμη και όταν άρχισε να εκρήγνυται;
Μάρκος και ιδεολογία
Ο Μάρκος Κυπριανού, μιλώντας με τον πρέσβη των ΗΠΑ, του είπε πως τα κίνητρα του Χριστόφια ήταν ιδεολογικά: «Αυτοί οι άνθρωποι» -δείχνοντας τον Πρόεδρο Χριστόφια και το ΑΚΕΛ– άφησαν να μετατραπεί η υπόθεση με το Monchegorsk σε ιδεολογική αντιπαράθεση τύπου Δαβίδ εναντίον Γολιάθ, με τη «μικρή Κύπρο» να παίρνει τη μεριά του Δαυίδ, δηλαδή της Συρίας. Αυτή η εξήγηση δεν αποτελεί καλό οιωνό για μια λύση αποδεκτή από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, και τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους, κατέληξε ο υπουργός».
Σε διάφορα έγγραφα αναφέρεται ότι τα κίνητρα της Κυβέρνησης ήταν πολιτικά και προσδιορίζονται στις αντιδράσεις της Συρίας και του Ιράν. Σε δηλώσεις του στον «Π», ο γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ, Νίκος Αιμιλίου, τόνισε «ότι η Κύπρος δεχόταν αφόρητες πιέσεις από το Ιράν και τη Συρία, οι οποίες απειλούσαν να μας καταγγείλουν στον αραβικό κόσμο με κίνδυνο να έχουμε επιπτώσεις στο Κυπριακό». Ήταν, όμως, η Συρία και το Ιράν πιο σημαντικές χώρες από τις ΗΠΑ και την ΕΕ; Εξάλλου, από τη στιγμή που η Κύπρος είχε την κάλυψη του ΟΗΕ να παραδώσει ή να καταστρέψει το φορτίο θα μπορούσε κάλλιστα να επεξηγήσει τις δυσκολίες της να μη συμμορφωθεί.
Και με ποιο τουπέ ο πρόεδρος μιας χώρας με τόσα προβλήματα και τόσο μεγάλη εξάρτηση από τη διεθνή κοινότητα, τα έβαλε με το ΣΑ και την ΕΕ υπέρ δύο τριτοκοσμικών κρατών, της Συρίας και του Ιράν;
Όλα αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να τα απαντήσει ο Πρόεδρος Χριστόφιας και ο Μάρκος Κυπριανού, ο οποίος εφάρμοζε τις οδηγίες του.
Πηγή: Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ»
Πίσω από την τραγωδία υπάρχει ένα μεγάλο διπλωματικό παρασκήνιο κατά το οποίο η Κύπρος, μια μικρή και αδύναμη χώρα, περιφρονεί αποφάσεις και υποδείξεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για ένα σημαντικό και ευαίσθητο ζήτημα παγκόσμιας ασφάλειας και επιχειρεί να κάνει πολιτική υπερδύναμης.
Ο «Π» αποκαλύπτει σήμερα ντοκουμέντα που ακυρώνουν όλους τις μέχρι τώρα ισχυρισμούς της Κυβέρνησης ότι ενεργούσε με βάση τις οδηγίες του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αν η Κύπρος υιοθετούσε τις προτροπές του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν θα ζούσαμε αυτή την τραγωδία. Το Συμβούλιο Ασφαλείας έκανε το παν για να απαλλαγεί η Κύπρος από τα επικίνδυνα εκρηκτικά, ενώ μέχρι τις παραμονές της έκρηξης εκλιπαρούσε το υπουργείο Εξωτερικών να επιτρέψει σε εμπειρογνώμονές του να επιθεωρήσουν το φορτίο. Οι προτροπές αυτές προσέκρουαν σ’ ένα στείρο «όχι».
Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή:
Οι Αμερικανοί έκαναν έλεγχο στο ρωσικό, υπό κυπριακή σημαία, πλοίο Monchegors στη διώρυγα του Σουέζ και εντόπισε οπλισμό κατά παράβαση σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, με τα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις κατά του Ιράν λόγω της άρνησης της χώρας να συνεργαστεί με τη διεθνή οργάνωση ελέγχου των πυρηνικών ερευνών. Η έρευνα έγινε με βάση τη συμφωνία που έκανε με τις ΗΠΑ ο τέως Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος και την υπέγραψαν ο Γιώργος Ιακώβου και η Κοντολίζα Ράις στις 26 Ιουλίου 2005.
Οι ΗΠΑ, επικαλούμενες το ψήφισμα 1737 (2006), ζήτησαν από την Κυβέρνηση της Κύπρου να κατάσχει το φορτίο επειδή το πλοίο έφερε κυπριακή σημαία. Το ζήτημα, αν και εμπίπτει στις αρμοδιότητες του υπουργείου Εξωτερικών, το διαχειριζόταν ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Προέδρου, πρέσβης Λεωνίδας Παντελίδης.
Όπως αποκαλύπτεται στα τηλεγραφήματα του wikileaks, η Κυβέρνηση προσπάθησε να αφήσει το πλοίο να φύγει, λέγοντας ψευδώς στους Αμερικανούς ότι έστειλε μήνυμα στον καπετάνιο του, ο οποίος το αγνόησε. Τελικά, μετά από πιέσεις του ΣΑ και της ΕΕ η κυπριακή Κυβέρνηση οδήγησε το πλοίο στο λιμάνι Λεμεσού και άρχισε να ερευνά το περιεχόμενό του.
Αρχικά η Κύπρος ήθελε να τα στείλει πίσω στο Ιράν, ισχυριζόμενη ότι το σχετικό ψήφισμα του ΣΑ αναφερόταν σε πυρηνικά όπλα, ενώ αυτά που εντοπίστηκαν στο πλοίο ήταν συμβατικά. Όμως η Κυβέρνηση δέχτηκε φοβερές πιέσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ να κατάσχει το φορτίο.
Από τη στιγμή που το πλοίο μπήκε στο λιμάνι της Λεμεσού, στις 29 Ιανουαρίου 2009, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της στην ΕΕ επέδειξαν τεράστιο ενδιαφέρον για το περιεχόμενό του. Οι ΗΠΑ προθυμοποιήθηκαν από την πρώτη στιγμή να προσφέρουν στην Κύπρο τεχνική βοήθεια για τη διαχείριση του φορτίου. Ήταν προφανές το ενδιαφέρον τους να διαπιστώσουν οι ίδιοι ποιο ήταν το περιεχόμενο του φορτίου. Οι πρέσβεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας Ούρπανσικ και Μίλετ επισκέφθηκαν τον γ.δ. του ΥΠΕΞ, κ. Νίκο Αιμιλίου, σύμφωνα με δήλωσή του στον «Π», και του πρότειναν να παραλάβουν το φορτίο. Προφανώς ο κ. Αιμιλίου δεν είχε εξουσιοδότηση για κάτι τέτοιο.
Λόγω της απόλυτης άρνησης της Κύπρου να δεχτεί τεχνική βοήθεια από τις ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον διαβουλεύτηκε με το Βερολίνο και η Γερμανία πρότεινε στην Κύπρο, είτε να παραλάβει το φορτίο είτε να βοηθήσει την Κύπρο να το αναγνωρίσει και να το καταγράψει. Ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του προέδρου Λεωνίδας Παντελίδης –ο οποίος ενεργούσε εκ μέρους του Χριστόφια- απάντησε ότι η Κύπρος δεν θα παράδιδε το φορτίο σε τρίτη χώρα χωρίς να έχει την κάλυψη των Ηνωμένων Εθνών. Όλα τα πιο πάνω είναι τεκμηριωμένα μέχρι κεραίας από τα τηλεγραφήματα του wikileaks.
Η Επιτροπή Κυρώσεων
Η Κύπρος έστειλε επιστολή στην Επιτροπή Κυρώσεων κατά του Ιράν και ζήτησε γνώμη τι να κάνει το φορτίο. Πρόκειται για μια επιτροπή του Συμβουλίου Ασφαλείας που έχει εντολή, μεταξύ άλλων, την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων που επιβλήθηκαν εναντίον του Ιράν με τα ψηφίσματα 1737 (2006), 1747 (2007), 1803 (2008) και 1929 (2010). Το ακριβές της όνομα είναι «Επιτροπή 1737», από το ομώνυμο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας με το οποίο επιβλήθηκαν για πρώτη φορά οι κυρώσεις κατά του Ιράν. Αποτελείται και από τα 15 μέλη του ΟΗΕ που συμμετέχουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας και αποφασίζει με ομοφωνία. Πρόεδρός της για τη διετία 2008 – 2010, ήταν ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ιαπωνίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πρέσβης Tsuneo Nishida.
Στις 6 Φεβρουαρίου ο Tsuneo Nishida παρέδωσε στον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου στη Νέα Υόρκη, Μηνά Χατζημιχαήλ, την απάντηση της Επιτροπής με την οποία παρότρυνε την Κύπρο να δώσει το φορτίο σ’ ένα τρίτο κράτος.
Άκρως αποκαλυπτικό τού τι ήθελε το Συμβούλιο Ασφαλείας να κάνει η Κύπρος με τον οπλισμό, είναι το τηλεγράφημα που έστειλε από τη Νέα Υόρκη στη Λευκωσία ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ Μηνάς Χατζημιχαήλ.
Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
«Είχα απόψε συνάντηση με τον Ιάπωνα ομόλογο μου, πρέσβη Yukio Takasu, Πρόεδρο του ΣΑ για το μήνα αυτό και Πρόεδρο της Επιτροπής 1737 του ΣΑ ΟΗΕ, ο οποίος μου ενεχείρισε την συνημμένη απαντητική επιστολή της Επιτροπής προς την επιστολή μου της παρελθούσας Τρίτης.
Ενεχειρώντας μου την επιστολή, ο ΜΑ ΟΗΕ της Ιαπωνίας, μου ανέφερε τα εξής:
Η παρούσα επιστολή θα πρέπει να θεωρηθεί τελική καθότι απαντά σε όλα τα ερωτήματα της ΚΔ ξεκάθαρα, ως εξής:
1. Υπάρχει ξεκάθαρη παραβίαση του εμπάργκο
2. Τα συμβατικά όπλα σαφώς συμπεριλαμβάνονται στο καθεστώς κυρώσεων
3. Δεν αποτελεί επιλογή η επιστροφή του πλοίου στο Ιράν
4. Αντίθετα, το φορτίο πρέπει να κατακρατηθεί και
5. Η Κύπρος πρέπει να αρχίσει διαβουλεύσεις για να βρει τρίτη χώρα που να είναι διατεθειμένη να παραλάβει το φορτίο (ανέφερε διαβουλεύσεις, «για παράδειγμα, με την ΕΕ»).
6. Ιάπωνας πρέσβης μού τόνισε, ενεχειρώντας μου αντίγραφο του ψηφίσματος 1747, ότι η διατακτική του παράγραφος 5 είναι απόλυτα σαφής ότι «οποιαδήποτε όπλα και σχετικό υλικό» εμπίπτουν στο εμπάργκο, προσθέτοντας ότι το ευκολότερο πράγμα για την Επιτροπή ήταν να συμφωνήσει ότι δεν υπήρξε ποτέ καμιά αμφιβολία επ’ αυτού του σημείου.
Όσον αφορά τη συνεργασία με τρίτες χώρες, ο Ιάπωνας ΜΑ με παρέπεμψε σε πρόνοια του 1747 που μιλά για αρωγή προς τα κράτη στην εφαρμογή των μέτρων του ψηφίσματος, η οποία μπήκε στο ψήφισμα ακριβώς έχοντας υπόψη τέτοιες περιπτώσεις, όπου τα κράτη αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Πρόσθεσε ότι παρόμοια είναι η πρόνοια του Άρθρου 49 του Χάρτη του ΟΗΕ, για αρωγή μεταξύ των κρατών στην εφαρμογή των μέτρων των αποφάσεων του ΣΑ.
Συνομιλητής μου ήγειρε τέλος το θέμα που προκύπτει από τον μη έλεγχο όλου του φορτίου, λέγοντας ότι αφ’ ενός είμαστε βέβαιοι για παραβίαση παρά τον δειγματοληπτικό χαρακτήρα του ελέγχου οπότε δεν χρειάζεται άλλος έλεγχος, αφ’ ετέρου όμως οι αρχές της ΚΔ θα πρέπει να ελέγξουν όλο το υλικό για να γνωρίζει η τρίτη χώρα που θα το παραλάβει τι περιέχει.
Ρώτησα τον συνομιλητή μου κατά πόσο πρέπει να τηρήσουμε ενήμερη την Επιτροπή για τους χειρισμούς μας, στο οποίο απάντησε ότι η Επιτροπή θα εκτιμούσε ιδιαίτερα κάτι τέτοιο διότι θεωρεί την υπόθεση πάρα πολύ σοβαρή».
Τι σημαίνει
Η απάντηση της Επιτροπής εκφράζει όλο το Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς οι αποφάσεις της είναι ομόφωνες. Με τη γνωμοδότησή της, η Επιτροπή και κατ’ επέκταση το ΣΑ, ομόφωνα, έδωσε πλήρη πολιτική και νομική κάλυψη στην Κύπρο να απαλλαγεί το φορτίο. Η Επιτροπή απέρριπτε τους νομικισμούς της Κύπρου ότι το φορτίο δεν αποτελούσε παραβίαση, απέρριπτε ασυζητητί την επιστροφή του στο Ιράν και έλεγε στην Κύπρο: Βρέστε ένα κράτος στην ΕΕ και δώστε τα. Η απάντηση ήταν κομμένη και ραμμένη κατά τρόπο που θα απάλλασσε μια για πάντα την Κύπρο από τον μπελά.
Σύμφωνα με στοιχεία που ο «Π» έχει στην κατοχή του, αρχικά η Κύπρος είχε αποφασίσει να συμμορφωθεί και έστειλε, στις 12 Φεβρουαρίου 2009, επιστολή στην Επιτροπή και την ενημέρωνε ότι δεν είχε την τεχνική ικανότητα να διαχειριστεί το φορτίο και ότι ήθελε να το απαλλαγεί. Μερικές μέρες μετά –για λόγους που τους ξέρει μόνο ο Πρόεδρος Χριστόφιας– άλλαξε γνώμη και ενημέρωσε την επιτροπή ότι θα κρατήσει το φορτίο!
Η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφανου Στεφάνου ότι για τη γερμανική πρόταση υποβλήθηκε αίτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά δεν λήφθηκε καμιά απάντηση, είναι ένα τερατώδες ψέμα. Η αλήθεια είναι ότι συνέβη το ακριβώς αντίθετο: Το ΣΑ μάς είπε να τα δώσουμε στη Γερμανία, αλλά η Κύπρος τους είπε «όχι».
Ο Ιάπωνας διπλωμάτης έθεσε στον μόνιμο αντιπρόσωπο της Κύπρου ένα άλλο σημαντικό ζήτημα: Αυτό της ενδελεχούς καταγραφής του περιεχομένου του φορτίου.
Η έρευνα στο φορτίο πριν αυτό καταστραφεί ήταν η μεγάλη έγνοια και των Αμερικανών στις συζητήσεις που είχαν με τον Λεωνίδα Παντελίδη, και αυτός ήταν και ο λόγος που όλη η Δύση πρόσφερε τεχνική βοήθεια στην Κύπρο.
Το μέγεθος της ανησυχίας της Δύσης για το περιεχόμενο του φορτίου, αποτυπώθηκε στην ενημέρωση που έκανε για την Επιτροπή 1737 στο ΣΑ στις 15 Ιουνίου 2009, ο Γάλλος εκπρόσωπος στο ΣΑ, Jean-Maurice Ripert:
«Η Κύπρος πήρε τη σωστή απόφαση για την επιθεώρηση του πλοίου και την κατάσχεση του φορτίου του, αλλά η έρευνα δεν έχει τελειώσει. Πρέπει να εξεταστεί αν, εκτός από τα όπλα που απαγορεύονται στο πλαίσιο του ψηφίσματος 1747 (2007), το φορτίο του πλοίου έχει οποιαδήποτε σχέση με πρόσωπα ή οντότητες που περιλαμβάνονται στα Ψηφίσματα και ασχολούνται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα»!
Ο Γάλλος αντιπρόσωπος αξιολόγησε το περιστατικό εξαιρετικά σοβαρό: «Πρέπει να επιμείνουμε για τη σοβαρότητα αυτού του είδους λαθρεμπορίου, το οποίο απειλεί τη συλλογική μας ασφάλεια, και για την ανάγκη να είμαστε σε αυστηρή επαγρύπνηση».
Πλήρης συσκότιση
Η Κύπρος, ενώ έλεγε πως δεν είχε την τεχνογνωσία να διαχειριστεί το φορτίο, αποφάσισε να το κρατήσει με πολιτική απόφαση και το στοίβαξε σε ανοιχτό χώρο, παραδίπλα από το πιο σημαντικό έργο υποδομής της χώρας, τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό.
Από τη στιγμή που λήφθηκε η πολιτική απόφαση, η Κύπρος έκοψε την πληροφόρηση που έδινε στα ΗΕ. Σύμφωνα με τους όρους εντολής της Επιτροπής, όπως αυτές εγκρίθηκαν από το ΣΑ, σε κάθε περίπτωση παραβίασης του εμπάργκο από το Ιράν πρέπει να υποβάλλεται έκθεση στην Επιτροπή εντός πέντε εργάσιμων ημερών. «Εάν η αρχική έκθεση δεν είναι πλήρης, μεταγενέστερη έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με την επιθεώρηση, την κατάσχεση και την απαλλαγή των υλικών». Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», μέχρι σήμερα η Κύπρος δεν υπέβαλε εμπεριστατωμένη έκθεση. Και το χειρότερο, δεν επέτρεψε στον ΟΗΕ να επιθεωρήσει το φορτίο!
Η Επιτροπή 1737 δεν είναι μια αστεία υπόθεση. Αντιθέτως, αναφέρεται κάθε 90 μέρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς άπτεται της προσπάθειας περιορισμού του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Το πόσο σημαντικό είναι το έργο της Επιτροπής συνάγεται και από την απόφαση του ΣΑ για τη δημιουργία Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για να τη συμβουλεύει. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων (Panel of Experts) δημιουργήθηκε με την απόφαση του ΣΑ 1929 (2010) τον περασμένο χρόνο. Το ΣΑ παραχώρησε στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων εξουσίες, μεταξύ των οποίων «η συγκέντρωση, εξέταση και ανάλυση πληροφοριών από τα κράτη μέλη, αρμόδια σώματα του ΟΗΕ και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, σχετικά με την εφαρμογή των κυρώσεων κατά του Ιράν».
Το ΣΑ κάλεσε με την απόφασή του τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να συνεργάζονται με την Επιτροπή και την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων, «παραχωρώντας πληροφορίες που έχουν στην κατοχή τους, σχετικά με την εφαρμογή των κυρώσεων κατά του Ιράν. Ακόμη, το ΣΑ αποφάσισε όπως: «Τα κράτη ενθαρρύνονται να ανταποκριθούν άμεσα και σε βάθος στα αιτήματα της Επιτροπής Ειδικών για πληροφορίες και να την προσκαλούν, εάν είναι απαραίτητο, να επισκέπτονται και να επιθεωρούν όλα τα υλικά που μπορεί να έχουν κατασχεθεί από τις εθνικές αρχές».
Σύμφωνα με το ΣΑ η πλήρης εφαρμογή των ψηφισμάτων αυτών -καθώς και, όταν χρειάζεται, η στενή συνεργασία με την Επιτροπή Κυρώσεων και την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων– επιβάλλεται από την παράγραφο 30 του ψηφίσματος 1929 (2010). «Η συνεργασία αυτή», αναφέρει το ΣΑ «είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός υπεύθυνου μέλους της διεθνούς κοινότητας».
Η Κύπρος δεν συμπεριφέρθηκε σαν υπεύθυνο μέλος της διεθνούς κοινότητας και αρνήθηκε να συνεργαστεί!
Αρνήθηκαν επίσκεψη
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ο «Π» έχει στην κατοχή του, στις 28 Ιανουαρίου 2011 η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ασκώντας τις εξουσίες που της παραχώρησε το ΣΑ, έστειλε επιστολή στο υπουργείο Εξωτερικών ζητώντας να επισκεφθεί την Κύπρο τον Μάρτιο για να επιθεωρήσει το φορτίο. Σύμφωνα με την επιστολή, η Επιτροπή ενδιαφερόταν να μάθει τι έγινε με το φορτίο από τη στιγμή της αποθήκευσής του μέχρι σήμερα, καθώς μετά τον Φεβρουάριο του 2009 η Κύπρος δεν έδωσε καμιά πληροφορία.
Μέρες μόνο μετά την παραλαβή της επιστολής από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που ήθελαν να επιθεωρήσουν το φορτίο, έγινε η σύσκεψη της 7ης Φεβρουαρίου, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, για να συζητήσουν το μέλλον του επικίνδυνου φορτίου λόγω των πιέσεων της ΕΦ για την ακαταλληλότητά του.
Κι ενώ το ΥΠΕΞ είχε πάρει αίτημα για πρόσκληση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που ήθελαν να επισκεφθούν την Κύπρο και να επιθεωρήσουν το φορτίο, ο μεν Μάρκος Κυπριανού ζητούσε να ληφθούν δείγματα της πυρίτιδας για να γίνουν αναλύσεις αν ήταν ή όχι επικίνδυνο, ο δε διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Προέδρου, Λεωνίδας Παντελίδης, έλεγε στη σύσκεψη, ψευδώς, ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είχε απευθυνθεί δυο φορές στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να απαλλαγεί από τα εν λόγω υλικά» και πως «μπορούσαμε να ζητήσουμε την έγκριση του ΟΗΕ για να καταστρέψουμε τα επικίνδυνα υλικά».
Το υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε στην Επιτροπή Κυρώσεων, όμως διά της διπλωματικής οδού δόθηκε υπόσχεση για επίσκεψη περί τα τέλη Μαρτίου - αρχές Απριλίου. Η Επιτροπή ετοίμαζε έκθεση, την οποία θα κατέθετε στο ΣΑ τον Ιούνιο και ήθελε να επισκεφθεί την Κύπρο πριν από την ολοκλήρωσή της.
Σύμφωνα με τη διπλωματική αλληλογραφία την οποία ο «Π» έχει δει, η απόφαση ήταν αυτή της αναβολής της επίσκεψης για όσο χρόνο είναι δυνατόν.
Τελικά, η Επιτροπή σύνταξε την έκθεσή της για τις κυρώσεις κατά του Ιράν και ανέφερε πως η Κύπρος δεν απέστειλε πρόσκληση στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων.
Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή δεν έλαβε καμιά απάντηση στο γραπτό αίτημά της, της 28ης Ιανουαρίου 2009, για να επισκεφθεί την Κύπρο.
Αν η ΚΔ έκανε δεχτό το αίτημα του ΟΗΕ για επιθεώρηση του φορτίου, η Κύπρος δεν θα ζούσε σήμερα αυτή την τραγωδία.
Σημείωση: Για λόγους προστασίας των πηγών μας δεν δημοσιεύουμε φωτοτυπίες των εγγράφων που έχουμε στη διάθεσή μας. Δημοσιεύουμε ωστόσο αυτούσιους διαλόγους με τον επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εάν προκληθούμε, βέβαια, θα τα δώσουμε στη δημοσιότητα.
Το νήμα οδηγεί στον Χριστόφια
Αρχικά οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ και μεταγενέστερα η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, πίεζαν την ΚΔ για πιο λεπτομερή καταγραφή του υλικού. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του ΣΑ εξέφρασε ενδιαφέρον να επισκεφθεί την Κύπρο για να μάθει, μεταξύ άλλων, τι έγινε το φορτίο από την κατάσχεσή του μέχρι σήμερα. Η Κύπρος, μετά το σφράγισμα και την αποθήκευση του φορτίου στη Βάση Ευάγγελος Φλωράκης σταμάτησε να συνεργάζεται με την Επιτροπή Κυρώσεων, η οποία ζητούσε εκθέσεις από την Κύπρο που δεν έφταναν ποτέ.
Η Κύπρος, για κάποιο λόγο που τον ξέρει μόνο ο Χριστόφιας και ίσως κάποιοι συνεργάτες του, άφησε το θέμα σε εκκρεμότητα. Από όλα τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει προκύπτει ότι το φορτίο παρέμεινε άθικτο από την αποθήκευσή του μέχρι την ανατίναξή του. Όλες οι προσπάθειες για καταστροφή του κολλούσαν στην πολιτική απόφαση να παραμείνει ως έχει.
Η άρνηση να δοθεί έγκριση στην Εθνική Φρουρά να καταστρέψει το επικίνδυνο φορτίο είχε να κάνει με τη μη λεπτομερή εξέτασή του και τη μη καταγραφή του. Για να καταστρέψει η Κύπρος το φορτίο θα έπρεπε να το καταγράψει και να ενημερώσει την Επιτροπή Κυρώσεων. Η Κύπρος, για αδιευκρίνιστους λόγους δεν ήθελε να ικανοποιήσει τις αξιώσεις της Επιτροπής Κυρώσεων κατά του Ιράν και της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του ΣΑ.
Σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα του Wilileaks, ο Λεωνίδας Παντελίδης είπε στον Αμερικανό πρέσβη ότι «υπήρχαν τρία εμπορευματοκιβώτια για τα οποία οι τελωνειακές αρχές δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν το περιεχόμενο». Οι ΗΠΑ προσφέρθηκαν να προσφέρουν τεχνική βοήθεια για αναγνώριση του περιεχομένου των εμπορευματοκιβωτίων αυτών, αλλά ο Παντελίδης απέρριψε την πρόταση. Το ότι η Κύπρος δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσει το περιεχόμενο τριών εμπορευματοκιβωτίων αναφέρεται και στο γράμμα που έστειλε η Κυβέρνηση της Κύπρου στην Επιτροπή Κυρώσεων στις 12 Φεβρουαρίου 2009, όταν την ενημέρωνε για την κατάσχεση του φορτίου και την πρόθεσή της να απαλλαγεί από αυτό, διότι δεν μπορούσε να το διαχειριστεί. Από τότε δεν έγινε κανένας έλεγχος και δεν επιτράπηκε ούτε στους Αμερικανούς, ούτε στον ΟΗΕ να διερευνήσουν το πραγματικό περιεχόμενο των τριών εμπορευματοκιβωτίων. Ίσως σε αυτά τα τρία εμπορευματοκιβώτια να κρύβεται η απόφαση να μην αγγιχτεί το φορτίο από κανέναν.
Οι οδηγίες να μην καταστραφεί το φορτίο και να παραμείνει ως είχε, λήφθηκε από τον Πρόεδρο Χριστόφια. Αυτό είπαν ο γενικός εισαγγελέας και ο διευθυντής του ΥΠΕΞ Νίκος Αιμιλίου, στην πρώτη σύσκεψη που έγινε για το μέλλον του φορτίου, τον Αύγουστο του 2009.
Σε όλο το διάστημα που ακολούθησε, η Εθνική Φρουρά και το υπουργείο Άμυνας είχαν πλήρη επίγνωση για την επικινδυνότητα του φορτίου, όμως δεν ήταν σε θέση να υπερπηδήσουν το εμπόδιο του Χριστόφια. Ακόμη και την τελευταία εβδομάδα, όταν το ένα εμπορευματοκιβώτιο φούσκωσε και η κατάσταση ήταν δραματική, το υπουργείο Άμυνας δεν ήταν σε θέση να πάρει αποφάσεις.
Ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Άμυνας είπε πως:
* «Θα πρέπει να συνταχθεί μια εμπεριστατωμένη γραπτή αναφορά για το συμβάν, από το ΓΕΕΦ, (...) για να στηριχθεί η επιχειρηματολογία του κ. υπουργού προκειμένου να μπορέσει να ενημερώσει κατάλληλα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και συνεπώς να ληφθεί η σωστή πολιτική απόφαση».
Ο ίδιος υπουργός Άμυνας έκλεισε τη σύσκεψη υιοθετώντας την πιο πάνω εισήγηση:
* «Απαιτείται όπως άμεσα γίνουν σχετικές εμπεριστατωμένες προτάσεις προκειμένου να μπορέσει να ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στην Ουκρανία».
Τι σημαίνουν αυτά; Για να ταράξουν έστω κι ένα εμπορευματοκιβώτιο, για σκοπούς ασφάλειας, ήθελαν να πείσουν τον Χριστόφια με εκθέσεις εμπειρογνωμόνων!
Γιατί λοιπόν ο Χριστόφιας έδωσε οδηγίες να φυλαχτεί το φορτίο και να μείνει εκεί κλειδωμένο για δυόμισι χρόνια, χωρίς να τολμά κανείς να το αγγίξει ακόμη και όταν άρχισε να εκρήγνυται;
Μάρκος και ιδεολογία
Ο Μάρκος Κυπριανού, μιλώντας με τον πρέσβη των ΗΠΑ, του είπε πως τα κίνητρα του Χριστόφια ήταν ιδεολογικά: «Αυτοί οι άνθρωποι» -δείχνοντας τον Πρόεδρο Χριστόφια και το ΑΚΕΛ– άφησαν να μετατραπεί η υπόθεση με το Monchegorsk σε ιδεολογική αντιπαράθεση τύπου Δαβίδ εναντίον Γολιάθ, με τη «μικρή Κύπρο» να παίρνει τη μεριά του Δαυίδ, δηλαδή της Συρίας. Αυτή η εξήγηση δεν αποτελεί καλό οιωνό για μια λύση αποδεκτή από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, και τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους, κατέληξε ο υπουργός».
Σε διάφορα έγγραφα αναφέρεται ότι τα κίνητρα της Κυβέρνησης ήταν πολιτικά και προσδιορίζονται στις αντιδράσεις της Συρίας και του Ιράν. Σε δηλώσεις του στον «Π», ο γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ, Νίκος Αιμιλίου, τόνισε «ότι η Κύπρος δεχόταν αφόρητες πιέσεις από το Ιράν και τη Συρία, οι οποίες απειλούσαν να μας καταγγείλουν στον αραβικό κόσμο με κίνδυνο να έχουμε επιπτώσεις στο Κυπριακό». Ήταν, όμως, η Συρία και το Ιράν πιο σημαντικές χώρες από τις ΗΠΑ και την ΕΕ; Εξάλλου, από τη στιγμή που η Κύπρος είχε την κάλυψη του ΟΗΕ να παραδώσει ή να καταστρέψει το φορτίο θα μπορούσε κάλλιστα να επεξηγήσει τις δυσκολίες της να μη συμμορφωθεί.
Και με ποιο τουπέ ο πρόεδρος μιας χώρας με τόσα προβλήματα και τόσο μεγάλη εξάρτηση από τη διεθνή κοινότητα, τα έβαλε με το ΣΑ και την ΕΕ υπέρ δύο τριτοκοσμικών κρατών, της Συρίας και του Ιράν;
Όλα αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να τα απαντήσει ο Πρόεδρος Χριστόφιας και ο Μάρκος Κυπριανού, ο οποίος εφάρμοζε τις οδηγίες του.
ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΔΡΟΥΣΙΩΤΗΣ
απο ΠΟΛΙΤΗΣ online
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη!
Τα μόνα σχόλια που σβήνω είναι οι ύβρεις.