Οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα. Τι πρέπει να γνωρίζεται και όχι ότι σας λένε

Γράφει ο Μανώλης Φουντούλης
Μηχανολόγος-Μηχανικός

Φωτοβολταϊκό φαινόμενο, Φωτοβολταϊκά πάνελ, Inverts, Κιλοβάτ (Kwatt ) , Κιλοβατώρες (Kwh), είναι λέξεις οι οποίες προστέθηκαν στο καθημερινό μας λεξιλόγιο τα τελευταία 6 χρόνια όταν η μετατροπή της Ηλιακής ενέργειας σε Ηλεκτρική μπορούσε επιτέλους να γίνει πραγματικότητα και στην Ελλάδα.
Τα φωτοβολταϊκά συστήματα (φωτοβολταικά πάνελ, Inverters, καλώδια , βάσεις στήριξης και ηλεκτρολογικοί πίνακες) είχαν άμεση εφαρμογή σε εγκαταστάσεις επί αγροτεμαχίων (τα γνωστά σε όλους πάρκα), όπου το 2009 νομοθετήθηκε η εγκατάσταση αυτών των συστημάτων και στις στέγες και δώματα των οικιών (οικιακά συστήματα). Τα οικιακά συστήματα αποτελούν μία πραγματικά πρωτοποριακή εφαρμογή για τα Ελληνικά δεδομένα επιτρέποντας το κάθε Έλληνα να γίνει ένας μικρός παραγωγός ηλεκτρικού ρεύματος και να το πουλήσει στη ΔΕΗ εισπράττοντας ετήσια έσοδα μέχρι και 7500 € αφορολόγητα.
Πως θα μπορούσε κάποιος να μείνει αδιάφορος σε μία τέτοια επένδυση η οποία του εξασφαλίζει εισοδήματα για 25 έτη υπογράφοντας Συμβόλαιο με την ΔΕΗ; Πως θα μπορούσε κάποιος να μη σκεφθεί να αξιοποιήσει τη στέγη του για να εξασφαλίσει μία επιπλέον σύνταξη, ή τα δίδακτρα για τις σπουδές των παιδιών του, ή γενικότερα να καλύψει άλλα οικογενειακά έξοδα;
Αναμφισβήτητα, η επένδυση σε οικιακό φωτοβολταϊκό σύστημα, είναι κάτι που όλοι μας ψάχναμε και όλοι μας επιθυμούσαμε μιας και ο Ήλιος ανατέλλει για όλο τον κόσμο παρέχοντας τόσο πλουσιοπάροχα δωρεάν ενέργεια στη χώρα μας.
Είναι όμως τα πράγματα τόσο απλά όσο ακούγονται και γράφονται; Μήπως οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές δεν γνωρίζουν όλη την αλήθεια και πέφτουν θύματα των διαφόρων “ειδικών” οι οποίοι απλά θέλουν να πουλήσουν με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο προτείνοντας λύσεις οι οποίες όχι μόνο δεν ακολουθούν τις Πολεοδομικές διατάξεις, αλλά ούτε και τηρούν τα βασικά κατασκευαστικά πρότυπα στατικής μελέτης των κατασκευών τους; Μήπως οι διάφοροι “ειδικοί” έχουν παρερμηνεύσει τη λειτουργία των φωτοβολταϊκών πλαισίων ή ακόμα έχουν προσαρμόσει τις μελέτες που εκπονούν προς όφελός της πώλησης και όχι προς όφελος του επενδυτή;
Τι πρέπει λοιπόν ένας υποψήφιος πελάτης – επενδυτής να προσέχει έτσι ώστε να πραγματοποιήσει μία κερδοφόρα επένδυση;
1. Νομοθετικές διατάξεις περί εγκατάστασης Φωτοβολταϊκών συστημάτων σε στέγες και δώματα.
Η Νομοθεσία είναι σαφής.
Βάση του ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 376 / 6-9-2010 προβλέπεται για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πλαισίων σε στέγες και δώματα:
Άρθρο 2 «Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών στοιχείων και ηλιακών συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου πάνω από τη απόληξη του κλιμακοστασίου και του φρεατίου ανελκυστήρα»
Άρθρο 3 «Η διάταξη των φωτοβολταϊκών στοιχείων και των ηλιακών συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου δεν θα πρέπει να δημιουργεί χώρο κύριας ή βοηθητικής χρήσης ή ημιυπαίθριο χώρο κύριας ή βοηθητικής χρήσης…..»
«…Σε περίπτωση τοποθέτησης σε στέγη, αυτή θα πρέπει να γίνεται εντός του περιγράμματος της στέγης, ακολουθώντας τη κλίση της, ώστε να εξασφαλίζεται η αισθητική εικόνα του κτιρίου.»
Βάση του ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 917 / 19-5-2008 προβλέπεται για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πλαισίων σε στέγες και δώματα:
Άρθρο 1 παράγραφος 1. «Η εγκατάσταση Ηλιακών θερμοσιφώνων και φωτοβολταϊκών συστημάτων επιτρέπεται πάνω από το μέγιστο ύψος της περιοχής και μέσα στο ιδεατό στερεό και για την εκτός σχεδίου περιοχή μέχρι το ύψος του 1,50 μ. πάνω από το επιτρεπόμενο μέγιστο ύψος χωρίς την έκδοση οικοδομικής άδειας………………….»
Άρθρο 1 Παράγραφος 5. «Όλα τα παραπάνω ισχύουν σε εντός και εκτός σχεδίου περιοχές και εφόσον δεν αντίκεινται σε τυχόν ισχύουσες διατάξεις των περιοχών αυτών.»
Ποιος λοιπόν θα επιθυμούσε να παραβεί αυτές τις διατάξεις και να έχει να κάνει με τη Πολεοδομία; Ας το θέσω και λίγο διαφορετικά «κατά πόσο αξίζει να αλλάξετε την μορφή της σκεπής σας ή και της ταράτσας σας τοποθετώντας μη νόμιμες κατασκευές θέτοντας σε κίνδυνο τη γενικότερη κατασκευή της οικίας σας αλλά και των άλλων γειτονικών κατοικιών;
2. Απόδοση του φωτοβολταϊκού συστήματος βάση σωστής και υπεύθυνης μελέτης
Η μελέτη εγκατάστασης μπορεί να αναδείξει την επένδυσή σας κερδοφόρα ή να πληρώνετε από τη τσέπη σας το δάνειο προς τη Τράπεζα. Είναι χρήσιμο λοιπόν, να γνωρίζετε κάποια βασικά στοιχεία για την εγκατάστασή ενός οικιακού συστήματος στη στέγη ή το δώμα σας.
• Κατ’ αρχήν να θυμάστε ότι η μελέτη εγκατάστασης πρέπει να προβλέπει και όχι να παραβλέπει οτιδήποτε μπορεί να μειώσει την απόδοση του. Και σε αυτήν την περίπτωση όλες οι στέγες και τα δώματα (ή ταράτσες) δεν είναι κατάλληλα για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Αυτό γιατί μπορεί να είναι πολύ μικρή ή με λάθος προσανατολισμό ή με σκιάσεις τέτοιες που να μην μπορεί να αποδώσει το όποιο σύστημα τοποθετηθεί.
• Μεγάλη ισχύς ΔΕΝ σημαίνει και μεγάλη απόδοση. Ένα λάθος που γίνεται συχνά και όλοι “κυνηγάμε” τα 10 Kwatt. Στη προσπάθεια να έχουμε ένα ‘μεγάλο’ σύστημα άρα και περισσότερα έσοδα, παραβλέπουμε σημαντικούς για την απόδοση παράγοντες όπως είναι ο σωστός προσανατολισμός (από 45 μοίρες Νότια – Νοτιοανατολικά έως 45 μοίρες Νότια - Νοτιοδυτικά). Ένα μικρότερο σύστημα με καλό προσανατολισμό μπορεί να αποδίδει περισσότερο από ένα μεγαλύτερο με λάθος προσανατολισμό. Προσοχή να αποφεύγεται οποιαδήποτε μελέτη ή κατασκευαστική πρόταση η οποία προτείνει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος Βόρεια, Βορειοδυτικά ή Βορειοανατολικά.
• Δεν παραβλέπουμε οτιδήποτε μπορεί να σκιάζει το σύστημα ή μέρος αυτού μειώνοντας την απόδοση του, όπως ένας ηλιακός θερμοσίφωνας, μια καμινάδα, η απόληξη του κλιμακοστασίου στη ταράτσα, ψηλά παρακείμενα κτήρια, ακόμα και ψηλά δέντρα στην αυλή μας, που όμως σκιάζουν τη στέγη ή το δώμα μας.
• Δεν χρειάζεστε άδεια από τη πολεοδομία για να εγκαταστήσετε ένα φωτοβολταϊκό σύστημα στη στέγη σας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το κτίριο δεν χρειάζεται να είναι νόμιμο. Θα πρέπει να έχει οικοδομική άδεια, να έχει δικό του μετρητή της ΔΕΗ, να έχει εγκατεστημένο ηλιακό θερμοσίφωνο και να μη θέτετε σε κίνδυνο με την κατασκευή το κτίριο σας αλλά και τα παρακείμενα σε αυτό.
Η εταιρία με την οποία θα επιλέξετε να συνεργαστείτε, θα πρέπει να δίνει εγγύηση για το προϊόν που πρόκειται να αγοράσετε, για την καλή λειτουργία, την απόδοση και τις τεχνικές προδιαγραφές και τα χαρακτηριστικά του συστήματος σας. Και προσοχή!! Η εγγύηση ξεκινά να ισχύει από την ημερομηνία παραγωγής και όχι από την ημερομηνία εγκατάστασης. Και βέβαια όλα αυτά τα ζητάτε γραπτά.
Όσες εταιρίες λοιπόν γνωρίζουν και σέβονται τον εαυτό και τους πελάτες τους, φροντίζουν να παρέχουν όλα τα παραπάνω. Εσείς, αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να επιλέξετε μια τέτοια εταιρία που θα σας συντροφέψει για τα επόμενα 25 χρόνια και θα σας παρέχει όλα όσα πολλοί μπορεί να υπόσχονται αλλά στην πράξη λίγοι μπορούν να πραγματοποιήσουν. Μην αρκεστείτε στη προφορική υπόσχεση που σας δίνουν «..μη στεναχωριέσαι εγώ είμαι εδώ για ότι χρειαστείς….» καθότι κανένας δεν πρόκειται να σας επιστρέψει χρήματα εάν το σύστημα δεν αποδίδει τα αναμενόμενα έσοδα.
3. Τι πρέπει να γνωρίζετε για να επιλέξετε μία κατασκευάστρια εταιρεία για συνεργασία;
Ευτυχώς υπάρχουν πολλές κατασκευάστριες εταιρείες οι οποίες προσφέρουν λύσεις στα φωτοβολταϊκά συστήματα και λόγο του έντονου ανταγωνισμού μπορείτε να κερδίσετε τη καλύτερη δυνατή τιμή συγκρίνοντας πάντοτε ομοειδή προϊόντα και ισάξιες υπηρεσίες (money for value).
Βασικές ερωτήσεις που θα πρέπει να σας απαντηθούν από την κατασκευάστρια εταιρεία έτσι ώστε να έχετε την ποιο αποτελεσματική και σίγουρη συνεργασία.
• Ποια η εμπειρία της κατασκευάστριας εταιρείας στο προσφερόμενο φωτοβολταϊκό εξοπλισμό ή στις ολοκληρωμένες υπηρεσίες εγκατάστασης και συντήρησης; Ζητήστε να δείτε ήδη εγκατεστημένα συστήματα και μιλήστε με τους ήδη πελάτες της και ρωτήστε τους εάν είναι ευχαριστημένοι με το προϊόν, με την εγκατάσταση και τις αποδόσεις.
• Ποιες οι υποδομές, οι επενδύσεις, τα συστήματα και οι διαδικασίες που έχει αναπτύξει η υποψήφια κατασκευάστρια εταιρεία προκειμένου να υποστηρίξει τις πωλήσεις, τις εγκαταστάσεις και την after sales υποστήριξη των επενδυτών; Επισκεφτείτε τις εγκαταστάσεις της εταιρείας , δείτε τον αριθμό των στελεχών και μιλήστε μαζί τους. Σίγουρα μία εταιρεία με 5 άτομα προσωπικό προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες από μία εταιρεία με 2 άτομα προσωπικό.
• Ποιο εξοπλισμό ή υπηρεσίες δεν περιέχει η προσφορά που έχετε παραλάβει και πόσο δεσμευτική είναι η προσφορά αυτή για τον προσφέροντα; Μελετήστε τη προσφορά σε λεπτομέρεια και μη κοιτάτε μόνο τη τιμή. Δεν είναι όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες τα ίδια. Μία προσφορά θα πρέπει να περιέχει :
 Αναλυτικά τη περιγραφή των προϊόντων όπως επίσης και των τεχνικών χαρακτηριστικών τους στα Ελληνικά και να φέρουν τη σφραγίδα της κατασκευάστριας εταιρείας.
 Να αναγράφεται η συνολική τιμή και το ΦΠΑ ξεχωριστά.
 Να αναγράφονται οι εγγυήσεις ανά προϊόν.
Προσοχή!!!! Η πρόταση « …….οι εγγυήσεις των προϊόντων είναι αυτές που προσφέρονται από τα εργοστάσια κατασκευής…….» επιδέχεται πολλά ερωτηματικά όπως “που είναι τα εργοστάσια αυτά σε περίπτωση που η κατασκευάστρια εταιρεία σταματήσει τη συνεργασία μαζί τους; “
 Να υπάρχει εγγράφως η απόδοση του συστήματος σε Kwh (Κιλοβατώρες) ετησίως και να συνοδεύεται από την υπογραφή και εγγύηση της κατασκευάστριας εταιρείας.
• Ποιες υποστηρικτικές υπηρεσίες, όπως συμβουλευτική χρηματοδότησης, ασφάλισης, ολοκλήρωσης των αδειοδοτήσεων και ένταξης των επενδύσεων σε επενδυτικά κίνητρα συμπεριλαμβάνει στην προσφορά και με τι κόστος αυτές προσφέρονται; Επειδή ο χρόνος είναι πολύτιμος δεν θα πρέπει να τρέχετε εσείς στις διάφορες υπηρεσίες (Τράπεζα, ΔΕΗ) αλλά θα πρέπει η κατασκευάστρια εταιρεία να τις αναλάβει.
• Ποιες οι απαιτούμενες διαδικασίες ολοκλήρωσης του έργου μέχρι τη σύναψη συμβολαίου πωλήσεων με τη ΔΕΗ και ποιο είναι το δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης του έργου; Ρωτήστε την κατασκευάστρια εταιρεία να δεσμευτεί εγγράφως για το χρονοδιάγραμμα παράδοσης και εγκατάστασης του συστήματος όπως επίσης και για τα υλικά που εσείς έχετε επιλέξει.
Προσοχή!!!! Μην αρκείστε στη πρόταση που πολλές φορές θα δείτε στη προσφορά που έχετε λάβει «……. σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας των προσφερόμενων υλικών θα αντικατασταθούν με ποιοτικώς ισάξια προϊόντα…» γιατί ποτέ δεν πρόκειται να πάρετε αυτά που επιλέξατε από την αρχή.
• Ποιοι είναι οι ακριβείς όροι πληρωμής της προσφοράς και τι εγγυήσεις χρηματοδότησης ζητά η κατασκευάστρια εταιρεία για τη σύναψη σύμβασης πώλησης του εξοπλισμού σε εσάς; Να διευκρινίσετε εγγράφως το πώς και πότε θα πληρώσετε το κόστος του συστήματος. Ποτέ να μη εξοφλείτε όλο το κόστος πριν την επιβεβαιωμένη σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ. Κρατείστε το 40% του κόστους για το τέλος.
• Τι μορφή Σύμβασης Ανάθεσης ¨Έργου θα υπογράψετε με την κατασκευάστρια εταιρεία και πόσο συμβαδίζει με τη προσφορά που λάβατε; Οι λίγες σελίδες μιας Σύμβασης μπορεί να είναι ποιο εύκολο και γρήγορο για να τη διαβάσετε αλλά δηλώνει πιθανός προχειροδουλειά και έλλειψη ευθυνών από τη κατασκευάστρια εταιρεία. Μία Σύμβαση με πολλές σελίδες μπορεί να είναι ποιο κουραστική να τη διαβάσετε αλλά σίγουρα είναι ποιο υπεύθυνη και δεσμευτική.
• Ποιες εγγυήσεις παρέχει η κατασκευάστρια εταιρεία ειδικά για τον εξοπλισμό και συνολικά για τη λειτουργία του φωτοβολταϊκού σταθμού και σε τι βάθος χρόνου; Πρέπει να ξέρετε ότι τις εγγυήσεις τις παρέχουν τα εργοστάσια κατασκευής και όχι οι κατασκευάστριες εταιρείες. Πως λοιπόν θα εξασφαλιστείτε για τις παρεχόμενες εγγυήσεις όταν το εργοστάσιο κατασκευής βρίσκεται στο εξωτερικό και δεν έχει υποκατάστημα στην Ελλάδα ;
• Ποιες οι ολοκληρωμένες μελέτες εφαρμογής που παρέχει η κατασκευάστρια εταιρεία, συμπεριλαμβανόμενης ενεργειακής μελέτης, για την κάθε εγκατάσταση και ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνονται για την πλήρη υλοποίησης τους στο εργοτάξιο ανάπτυξης του σταθμού; Ρωτήστε να μάθετε εάν οι μηχανικοί που εκπονούν τις μελέτες είναι εξωτερικοί συνεργάτες ή μισθωτοί υπάλληλοι. Στη πρώτη περίπτωση δεν υπάρχει δέσμευση για την εγγύηση της απόδοσης της μελέτης, ενώ στη δεύτερη υπάρχει η δέσμευση της ίδιας κατασκευάστριας εταιρείας καθότι ο μηχανικός είναι υπάλληλός της.
• Ποια συστήματα διασφάλισης ποιότητας εφαρμόζει, προκειμένου να παρέχει υπηρεσίες ολικής ποιότητας στους επενδυτές; Ζητήστε να δείτε τα πιστοποιητικά της κατασκευάστριας εταιρείας τα οποία πιστοποιούν τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων (ISSO, TUV κ.λ.π)
Η επιλογή της σωστής επένδυσης προϋποθέτει :
1. Την επιλογή της σωστής κατασκευάστριας εταιρείας της οποίας η υπευθυνότητα και ο επαγγελματισμός θα σας οδηγήσουν στη σωστή επενδυτική λύση
2. Την επιλογή των εγγυημένων και δοκιμασμένων προϊόντων τα οποία σε συνδυασμό με την ορθή μελέτη θα καταστήσουν την επένδυσή σας   κερδοφόρα.
Ποτέ δεν θα πρέπει η τιμή να αποτελέσει κριτήριο επιλογής ενός συστήματος εάν δεν συγκρίνεται ομοειδή προϊόντα και υπηρεσίες καθότι όπως συνηθίζεται να λέγετε «το φθηνό είναι ακριβό» και ειδικότερα στα φωτοβολταϊκά συστηματα σε βάθος 25 ετίας.


prassia-eyrytanias.blogspot.gr