Ναύαρχος Νικόλαος Παππάς. Όπως τον έζησα…

Του Κωστή Γκορτζή

Αντιναύαρχου ΠΝ ε.α.
http://klafsigelos.wordpress.com/

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ναυτική Επιθεώρηση», τ. 584,

σελ. 18, ΜΑΡΤ – ΜΑΪ  2013 με τον τίτλο: «40 Χρόνια από την

«Ανταρσία του Α/Τ ΒΕΛΟΣ» και 40 ημέρες από το θάνατο

του Ναύαρχου Ν. Παππά». Αναδημοσίευση στο Περί Αλός

με την έγκριση της «Ν.Ε. και του συγγραφέως»

 

 

 

Νίκος Παππάς. Ο αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού που ένα μήνα πριν κλείσει τα 43 του χρόνια, τον Μάιο του 1973, πήρε μια απόφαση που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη και έγινε σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία στα πέρατα του κόσμου και ξέπλυνε την ντροπή για τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας που θεωρούνταν απ’ όλους, και δυστυχώς από μερικούς ακόμα και σήμερα, αποκλειστικά υπεύθυνες για τη δικτατορία που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα το 1967.

Οι ρίζες

Τον Ιούνιο του 1824 καταλήφθηκαν και κάηκαν τα Ψαρά από τους Οθωμανούς. Οι περισσότεροι κάτοικοί τους σφάχτηκαν ή εξανδραποδίστηκαν. Λίγοι γλύτωσαν. Δυο αδέρφια, ο Νίκος και ο Γιάννης, ντυμένοι στα ράσα για να καλυφθούν στο σκοτάδι της νύχτας, φτάνουν εξαντλημένοι με μια βάρκα στην Κύμη. Αμέσως οι ντόπιοι τους αποδίδουν το παρανόμι. Οι «Παππάδες».
Πολύ σύντομα, οι «Παππάδες» εντάχθηκαν στην κοινωνία της Κύμης και δραστηριοποιήθηκαν, πού αλλού, στη θάλασσα, πρόκοψαν και έφτιαξαν οικογένειες. «Νικολό» φώναζαν τον «παππά» οι Κουμιώτες. «Νικολό» φώναζαν και τον Ναύαρχο Νίκο Παππά.

Οι Κουμιώτες, ιστορικά, αναδεικνύουν πνεύμα ελεύθερο και χωρίς σύνορα. Δεν περιορίζονται στον φυσικό πλούτο της περιοχής τους. Έχουν τη θάλασσα μπροστά τους. Και η θάλασσα τους δείχνει το δρόμο, τους ανοίγει τον ορίζοντα και την εκμεταλλεύονται στο έπακρο. Έμποροι - πειρατές, απλώνουν τις δραστηριότητές τους σε μέρη γνωστά και άγνωστα. Είναι αυτοί που ίδρυσαν την πρώτη ελληνική αποικία στην Καμπανία της Ιταλίας, είναι αυτοί που ίδρυσαν την Κύμη στην Αιολίδα της Μικράς Ασίας, είναι αυτοί που εποίκισαν πολλά νησιά του Αιγαίου, σαν τα Ψαρά, ως ενδιάμεσες Βάσεις των θαλασσινών δραστηριοτήτων τους.

Την εποχή της Τουρκοκρατίας κυριαρχούν στο θαλασσινό εμπόριο, δεινοί θαλασσοπόροι και θαλασσομάχοι. Λίγοι γνωρίζουν ότι περίφημα γαλλικά κρασιά είχαν σαν βάση το μούστο της Κύμης.

Το λάδι, τα ξερά σύκα και το κάρβουνο από το πλούσιο δασικό περιβάλλον της έφταναν κι αυτά στα πιο μακρινά λιμάνια της Μεσογείου. Από τη θάλασσα, με τον ανοιχτό ορίζοντα αλλά και τους διαρκείς κινδύνους από τον τραχύ καιρό αλλά, και την επίσημη και ανεπίσημη πειρατεία.

Τον πλούτο τους οι Κουμιώτες δεν τον χρησιμοποίησαν μόνο για να βελτιώσουν ή να επιδείξουν το επίπεδο ζωής τους με αρχοντικά και νεοπλουτίστικες φιγούρες. Εκμεταλλευόμενοι τις σχέσεις τους με τον πολιτισμένο κόσμο, οι τραχείς θαλασσινοί έστελναν τα παιδιά τους στα ξένα Πανεπιστήμια, φροντίζοντας για την παιδεία της Κοινότητάς τους κι αυτά με τη σειρά τους δεν ξεχνούσαν τη μάνα θάλασσα, στέλνοντας τα δικά τους ξανά σ’ αυτή, σ’ έναν κύκλο που συντηρούσε τη ροή πλούτου στην κοινωνία τους παράλληλα με τη συνεχή αναβάθμιση του πολιτισμικού της επιπέδου. Δεν είναι τυχαίο ότι η Κύμη «έβγαλε» το γιατρό Γιώργο Παπανικολάου, σπουδαγμένο στην Αθήνα, τη Γερμανία και την Αμερική, το γιατρό Λεωνίδα Παππά, σπουδαγμένο στο Μονπελιέ της Γαλλίας (παππού του Νίκου Παππά) και τόσους άλλους επιστήμονες. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι Κουμιώτες ναυτικοί εξακολουθούν να έχουν στο DNA τους τον πίτυλο της θάλασσας που σμίλεψε τη φύση των θαλασσομάχων προγόνων τους.

Αυτό το DNA οδήγησε και τον Νίκο Παππά στη θάλασσα. Πρόσμιξη θαλασσινών γενετικών χαρακτηριστικών των Ψαριανών «Παππάδων» από την πλευρά του παππού του με αυτά της εξ ίσου θαλασσινής οικογένειας Ελευθερίου από την πλευρά της γιαγιάς του, φυσικό επακόλουθο ήταν γι’ αυτόν η ταύτισή του με τη θάλασσα.

Δεκέμβριος 1977 - Κρίση Κυπριακού. 28 ημέρες περιπολίας έξω

από τα στενά του Ελλήσποντου - Επιχείρηση «Τ» Ξιφίας.

Κυβερνήτης: Πλωτάρχης Ν. Παππάς, Ύπαρχος: Υποπλοίαρχος

Π. Κοτσιάνης - Α' Μηχανικός: Υποπλοίαρχος Π. Κουδούνης -

Ναυτίλος: Ανθυποπλοίαρχος Θ. Γιούργας. ΦΩΤΟ: ΝΕ

Όπως και του εμποροκαπετάνιου πατέρα του, Βελισάριου, όπως και του δεύτερου στη σειρά αδελφού του, Γιώργη. Ο μεγαλύτερος απ’ όλους, Λεωνίδας, κατά την κουμιώτικη παράδοση, κατευθύνθηκε στα Οικονομικά και σταδιοδρόμησε ως τραπεζικός. Και όλοι πρόκοψαν και διέπρεψαν στον τομέα τους.

Η σχέση του Παππά με τη θάλασσα δεν περιγράφεται με λόγια. Ήταν κομμάτι της, ήταν το περιβάλλον όπου ο Παππάς ένοιωθε σπίτι του, κρεβάτι του, γειτονιά του.

Το ατίθασο του χαρακτήρα του, οι αλλαγές της διάθεσής του, το βλέμμα του, το χαμόγελό του, οι συσπάσεις του προσώπου του, ήταν βγαλμένα από τα σωθικά της θάλασσας, από τη δύναμη των τραχιών κυμάτων, από τον αφρό της κορυφής τους που στροβιλίζεται στον άνεμο.

Ο Νίκος Παππάς γεννήθηκε στις 21 Ιουνίου του 1930. Από μικρό παιδί τον γοήτευσε η θάλασσα. Δύσκολο παιδί για την καπετάνισσα Μαρία που κυβερνά τρεις γιους όσο ο άντρας της καπετάνιος λείπει. Και δύσκολα τον μάζευε από τη θάλασσα μέχρι και την εφηβεία του. Όταν όπως ο ίδιος εξομολογείται, «τελειώνοντας το Γυμνάσιο, στα 17 μου, ο καπετάν Βελιός, ο πατέρας μου, έβγαλε και σε μένα ναυτικό Φυλλάδιο, όπως έκανε και με τ’ αδέρφια μου, και με πήρε μαζί του στο βαπόρι σαν μούτσο… Άλλοι ονειρεύονται από μικροί να βγάλουν λεφτά. Άλλοι, να γίνουν γιατροί, μαθηματικοί, καθηγητάδες. Εγώ, το μόνο που ονειρευόμουν μικρός ήταν να κουμαντάρω καράβια, και αν ήταν πολεμικά, ακόμα καλύτερα. Είπα λοιπόν στη μάνα μου, θα πάω στη Σχολή Δοκίμων κι αν δεν τα καταφέρω, θα μπαρκάρω…».

 

Στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων
Τα κατάφερε. Στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, από πρωτοετής, ο Νίκος Παππάς διακρίνεται σε δύο τομείς. Στα Ναυτικά του προσόντα και στη ροπή του στην ...απειθαρχία.

Διαβάζουμε στα Αρχεία του Ποινολογίου Ναυτικών Δοκίμων:

«Εγκατέλειψε ακατάστατον ιματισμόν κατά το λουτρόν», «εστηρίζετο επί των τοίχων της αιθούσης διασκεδάσεως ρυπαίνοντας αυτούς», «αντικανονικός κατά την πρωινή επιθεώρησιν», «ωμίλει εν ώρα γενικής κινήσεως», «ωμίλει κατά την μελέτην εκ της θέσεώς του άνευ της αδείας του επιτηρητού», «δεν έφερε περιπόδια κατά τας παιδιάς. Εδικαιολογήθη αστόχως», «εβράδυνε να κατακλιθεί», «διά πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του ως ‘επί του θαλάμου’», «είχεν ακάθαρτον πηλίσκον εντός του κιβωτίου του κατά την πρωινήν κλήσιν εις τους θαλάμους», «αντικανονικός κατά την πρωινήν επιθεώρησιν του Α.Φ.», «είχεν ακατάστατον ιματισμόν κατά τας παιδιάς», «εκινείτο κατά την αναφοράν», «εκινείτο εν γραμμή κατά την εκφώνησιν του ποινολογίου», «διεπληκτίζετο αστεϊζόμενος παρουσία ανωτέρου. Παρατηρηθείς,επανέλαβε τούτο δις»…

Ίδιες αιτιολογίες καταγράφονται συνεχώς και αδιαλείπτως, κατά τη φοίτησή του και στις μεγαλύτερες τάξεις της Σχολής, μέχρι την αποφοίτησή του… «ακατάστατος», «αντικανονικώς ενδεδυμένος», «εγέλα», «ωμίλει», «εκινείτο», «δεν αντελήφθη και δεν εχαιρέτησεν ανώτερόν του», «ηστεΐζετο», «ήργησε», «δεν προσήλθε εις την πρωινήν προσευχήν», «συνεννοείτο διά νευμάτων», «αμελέτητος στο μάθημα της μαθηματικής αναλύσεως», «δεν υπήκουσεν εις δοθείσαν εντολήν ανωτέρου» και πολλά άλλα παρεμφερή, που σκιαγραφούν το ατίθασο του χαρακτήρα του και την αδυναμία ολοκληρωτικής «στρατιωτικής» προσαρμογής του.

Ο Κυβερνήτης του A/T «Λέων» Πλωτάρχης Ν. Παππάς ΠΝ & ο

Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, κατά τη μεταφορά από την Πάτρα

στην Κύπρο της κάρας του Αγ. Ανδρέα (30-11-1967). ΦΩΤΟ: ΝΕ

Πεντακόσιες φορές συνολικά στάθηκε ως Δόκιμος, στα τέσσερα χρόνια, μπροστά στον ποινολογούντα τα παραπτώματά του αξιωματικό. Και όχι μόνο.

Στην περίπτωση που κάποιος Δόκιμος γραφόταν στο Ποινολόγιο για πολλά παραπτώματα κατά την ίδια ημέρα, παραπεμπόταν για ποινολόγηση από τον Υποδιοικητή της Σχολής για «πληθώρα παραπτωμάτων» με ανάλογη φυσικά ποινή/«καμπάνα» από αυτόν. Συνήθως δεν γλύτωνες την «αυστηρά φυλάκιση».

Κάποια μέρα, ο Δόκιμος Παππάς είχε δεκατρία παραπτώματα και ο φίλος και ο συμμαθητής του Νίκος Βαρδινογιάννης –άλλο ανήσυχο πνεύμα– δώδεκα. Το σοβαρότερο από τα παραπτώματα του Παππά …προφητικό. Είχε πάρει μια τετράκωπη βάρκα από το Λεμβαρχείο και την …κοπάνησε από τη Σχολή περιπλανώμενος στις ακτές της Φρεαττύδας. Συνοδεία, λοιπόν, του Αξιωματικού Φυλακής, παρουσιάζονται στον Υποδιοικητή της Σχολής. Ο αείμνηστος Σπυρομήλιος, σκληρός αξιωματικός του πολέμου, προκαλούσε το δέος και τον σεβασμό όλων όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν.

Για τη Μελίνα Μερκούρη, κατά ομολογία της, ήταν Ο Άντρας. Για τους Δοκίμους ήταν κάτι παραπλήσιο του …Θεού, αν όχι ο ίδιος. Ο Σπυρομήλιος είχε μπροστά του το ποινολόγιο και διάβαζε σιωπηλός τα …κατορθώματα των δύο Δοκίμων που στέκονταν αγάλματα μπροστά του κρατώντας την ανάσα τους. Κάποτε, σαν να αναστέναξε προβληματισμένος, σήκωσε τα μάτια του από τα γυαλιά που ακουμπούσαν στην άκρη της μύτης του και με τη βροντώδη φωνή του είπε: «Ρε κερατάδες, εσείς οι δυο, αν ζούσατε εκατό χρόνια πριν, θα ήσασταν σίγουρα πειρατές! Τσακίδια έξω!». Καθώς οι δυο Δόκιμοι βροντούσαν το αριστερό τους πόδι και έστρεφαν σε «μεταβολή» για να βγουν, το χείλι του Σπυρομήλιου τσάκισε σ’ ένα κρυφό χαμόγελο και το χέρι του έγραψε ένα μεγαλοπρεπές Χ στη σελίδα του Ποινολογίου. Τους διέγραψε τα παραπτώματα!

Ο θρύλος αυτός του Ναυτικού σίγουρα κατάλαβε πολύ περισσότερα από τους τηρούντες το γράμμα του νόμου στη διαπαιδαγώγηση των Δοκίμων. Και σίγουρα χαιρόταν στο βάθος ότι μερικοί ακολουθούσαν τα απόνερά του…

Στο Στόλο

Τα ναυτικά προσόντα του Νίκου Παππά δεν έμειναν απαρατήρητα από τους ανωτέρους του. Σημαιοφόρος ακόμα, παραλαμβάνει Κυβερνήτης πλοίου ενώ στο βαθμό του συνήθως υπηρετούν ως Βοηθοί άλλων Αξιωματικών στα πλοία του Στόλου. Όταν αργότερα, ως Αντιπλοίαρχος, παραλαμβάνει καθήκοντα Κυβερνήτη του Αντιτορπιλικού «Βέλος», έχει ήδη «γράψει» 14 χρόνια θαλάσσιας υπηρεσίας από τα οποία 9 ως κυβερνήτης, στα 23 χρόνια συνολικής υπηρεσίας.
Και εκεί, στον Στόλο, ως Κυβερνήτης πλοίων, αναδεικνύονται και τα ηγετικά του προσόντα.
Οι Άγγλοι, με τη γνωστή ναυτική παράδοσή τους κι αυτοί, λένε για τον Κυβερνήτη ότι πρέπει να κερδίσει:

– την αναγνώριση του πληρώματος ως Άντρας.

– το θαυμασμό του πληρώματος ως Ναυτικός.

– το σεβασμό του πληρώματος ως Κύριος.

Ο Παππάς κέρδιζε και τα τρία. Το αντρίκιο του χαρακτήρα του εκφραζόταν με την προστασία του πληρώματός του από διοικητικές γραφειοκρατικές τυπικότητες και υπερβολές, τη σύγκρουσή του με τα ανώτερα κλιμάκια για θέματα ουσίας, την απλότητα της συμπεριφοράς του και τη βεβαιότητα που απέπνεε ότι νοιάζεται για τον καθένα ξεχωριστά. Ακόμα και στα πιο δύσκολα, το πρόσωπό του μπορεί να ξεχείλιζε από θυμό, οργή, πάθος, ποτέ, όμως δεν φανέρωνε φόβο ή και ανησυχία. Η σιγουριά του αυτή μεταφερόταν και στο πλήρωμα, στοιχείο απαραίτητο για το ξεπέρασμα οποιασδήποτε δυσκολίας.

Και, παρά την τραχιά συμπεριφορά και την ελευθεροστομία του, δεν πρόσβαλε ποτέ υφιστάμενό του. Άντρας και Κύριος.

Ο Αντιναύαρχος Ν. Παππάς

με το φίλο και συμμαθητή του

Ν. Βαρδινογιάννη. ΦΩΤΟ: ΝΕ

Εκεί που ξετυλιγόταν το είναι του Νίκου Παππά ήταν η Γέφυρα του κάθε πλοίου που κουμαντάριζε, έτσι όπως το ονειρεύτηκε μικρός. «Παίζει» με το πλοίο, του μιλάει και το ακούει, αντιλαμβάνεται από το τρέμουλο της λαμαρίνας ακόμα και την παραμικρή βλάβη, μετράει τα κύματα, το μανουβράρει σε απίθανα μέρη και δασκαλεύει, μυεί, στα μυστικά της θάλασσας τους νεώτερους. Ξέρει κάθε σπιθαμή του Αιγαίου, κάθε άστρο του ουρανού στην ώρα του και οι αισθήσεις του τον κάνουν να γνωρίζει κάθε στιγμή το στίγμα του με την ίδια ακρίβεια των πιο σύγχρονων ραδιοναυτιλιακών συσκευών. Βαριεστημένος στη μπουνάτσα, γυαλίζει το μάτι του στη φρεσκαδούρα και ενθουσιάζεται στον χοντρό καιρό.

Με το Αρματαγωγό «Λέσβος» προσγειαλώνεται σε ακτές που λίγοι τολμούν. Όσοι υπηρέτησαν και υπηρετούν σε αρματαγωγά γνωρίζουν ότι είναι το πλοίο με το οποίο καλείσαι να κάνεις αυτό που για χρόνια εκπαιδεύεσαι να …μην κάνεις. Να «συναντηθείς» με τη στεριά… Ο Παππάς ήταν ένας από αυτούς που το διασκέδαζαν. Όσο πιο δύσκολη η ακτή, τόσο πιο απολαυστική γι’ αυτόν και η διαδικασία. Εκεί που έδινε «ρέστα» ήταν τα Αντιτορπιλικά.

Η 17η Σεπτεμβρίου 1967 τον βρίσκει Πλωτάρχη, Κυβερνήτη στο Αντιτορπιλικό «Λέων».

Το μότορσιπ «Στρατονίκη», μεταφέροντας φορτίο βωξίτη από το Στρατώνι Χαλκιδικής, λίγες ώρες μετά τον απόπλου του από το λιμάνι της Ιερισσού, πέφτει σε σφοδρή κακοκαιρία (βαρβάτος γραιγολεβάντες) και, λόγω μετατόπισης του φορτίου του, βυθίζεται δίπλα στις βραχώδεις ακτές του Αγίου Όρους. Στην περιοχή του Στρυμονικού Κόλπου διεξάγεται άσκηση του Πολεμικού Ναυτικού.
Ο Διοικητής της Μοίρας των πλοίων, επιβαίνων στο τότε στο Αντιτορπιλικό «Βέλος», Πλοίαρχος Κ. Μαργαρίτης, σπεύδει με το πλοίο του και άλλο ένα αντιτορπιλικό στην περιοχή του ναυαγίου. Παρά τις πολύωρες προσπάθειες, τα δύο πλοία αδυνατούν να περισυλλέξουν τους ναυαγούς, είτε αυτούς που ήταν στη θάλασσα κοντά στα βράχια, είτε αυτούς που τα κύματα είχαν σπρώξει πάνω σ’ αυτά.
Και τότε προσεγγίζει το Αντιτορπιλικό «Λέων» με Κυβερνήτη τον Παππά. Μανουβράρει το καράβι κόντρα στα βράχια, πετάει σχοινιά και τους μαζεύει έναν έναν τραβώντας τους πρώτα στη θάλασσα και μετά πάνω στο πλοίο. Κατεβάζει την τετράκωπη βάρκα του πλοίου με λέμβαρχο ένα Σημαιοφόρο, τον Γιώργο Καλλιγιάνη –αλήθεια, πόσοι Κυβερνήτες θα έδειχναν τέτοια εμπιστοσύνη σε τόσο νεαρό αξιωματικό και στο πλήρωμά του;– μέσα στην αντάρα τεράστιων κυμάτων, μαζί με τον Υποκελευστή Μηχανικό Οικονομάκη και τον Ναύτη Σηματωρό Χαρίτο για να μαζέψουν αυτούς που ήταν στο νερό.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της πάλης με τα κύματα για να σώσει τους ναυαγούς, στο μεγάφωνο του ασυρμάτου στη Γέφυρα ακούγεται συνεχώς, με αγωνία η φωνή του Διοικητή των πλοίων που ανησυχούσε βλέποντας το «Λέων» «κολλημένο» σχεδόν στην απόκρημνη Αγιορείτικη ακτή. «Αναφέρατε απόσταση από την ακτή, αναφέρατε απόσταση από την ακτή». Τη δέκατη φορά προσθέτει την παρατήρηση «πλέετε επικινδύνως» οπότε ο Παππάς αρπάζει το μικρόφωνο, λέει κοφτά «Απόσταση ασφαλής. Στη Γέφυρα βρίσκεται ο Πλωτάρχης Παππάς, πτυχιούχος της Σχολής Ναυτιλίας του Αγγλικού Ναυτικού» και το ξηλώνει από τη βάση του...

Ο Διοικητής των πλοίων, μετέπειτα Αρχηγός ΓΕΝ, σίγησε. Και σίγησε και κατά τη θητεία του ως Αρχηγός βάζοντας στο αρχείο τις επανειλημμένες επιστολές του Πλοιάρχου του «Στρατονίκη» Λουκά Βλαβιανού που περιέγραφε τη δραματική διάσωση, του ίδιου και των περισσότερων αντρών του πληρώματός του, από την πρωτόγνωρη γι’ αυτόν ναυτικότητα και αυτοθυσία του πληρώματος του «Λέων» ζητώντας την παρασημοφόρησή τους. Κάτι που έγινε εφικτό μόνο μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας…

Η καθυστέρηση δεν οφειλόταν μόνο στο επαγγελματικό σύμπλεγμα απέναντι σ’ αυτόν που κατάφερε ό,τι δεν κατάφεραν οι άλλοι. «Σιγά τα λάχανα», διηγείται πολύ αργότερα, «μια ανάποδα έκανα, ορτσάριζε η πρύμη στον καιρό και το κρατούσα με την πλώρη στα βράχια. Κατέβασα και τη βάρκα με τον Καλιγγιάννη και τους άλλους που τους είχα τσεκαρισμένους στη θάλασσα και τους μαζέψαμε. Δεν μπορώ να ξεχάσω, όμως, έναν από τους ναυαγούς που άφησε το σχοινί και πνίγηκε, ο ναύτης του εμπορικού Χαλκιάς, δίπλα στο πλοίο, γαμώ το».

Το πλήρωμα του Α/Τ «Βέλος» στην Ιταλία. ΦΩΤΟ: ΝΕ

Ήταν και το ότι τρεις μήνες μετά, όταν ο Στόλος σύσσωμος απέπλευσε για να στηρίξει την κίνηση του Βασιλιά κατά της χούντας, το «Λέων» ήταν το πρώτο πλοίο που έφυγε και κυρίως, το τελευταίο που γύρισε στον Ναύσταθμο...

Στο Κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού

Η αποτυχία της κίνησης του Βασιλιά, που δείλιασε και έκανε πίσω την τελευταία στιγμή φεύγοντας στο εξωτερικό, έκανε τον Παππά να καταλάβει ότι δεν υπήρχε περίπτωση να προκύψει κάτι εναντίον της χούντας μέσα από το κατεστημένο πολιτικοστρατιωτικό σύστημα της εξουσίας.

Ο εξωτερικός εθνικός κίνδυνος από την άλλη πρόβαλε απειλητικότερος από κάθε άλλη φορά, μετά την απειλή πολέμου από την Τουρκία που εκβίασε έτσι την Ελλάδα να αποσύρει τη Μεραρχία των 10.000 ανδρών από την Κύπρο. Τον Δεκέμβριο του 1967, «10.000 φαντάροι ήταν στο υπερωκεάνειο του Λάτση “Μαργαρίτα” εν πλω από την Κύπρο για την Ελλάδα με τη συνοδεία του Στόλου και Μέραρχο - Διοικητή τον Μαυρομμάτη, εξαιρετικό και δημοκρατικό αξιωματικό», διηγείται ο Παππάς «κι αν τους έλεγε κάποιος να πάνε στην Κρήτη ή στη Θεσσαλονίκη και να εκβιάσουν τη χούντα να αποσυρθεί, σε δέκα λεπτά θα είχαν τουμπάρει τα πράγματα, αλλά δεν είχαν τα … ή δεν ήθελαν ή δεν τους άφησαν οι πάτρωνές τους».

Χρειάζονταν, πλέον, κάποιοι έξω από αυτό το σύστημα που θα οργάνωναν μια σοβαρή κίνηση, πείθοντας και τους πολιτικούς να ακολουθήσουν.
Τις σκέψεις του αυτές τις μοιράστηκε από την αρχή με τους πιο «κολλητούς» του φίλους. Ένας από αυτούς ήταν ο Νίκος Βαρδινογιάννης. Οι κοινές ιδιότητες των χαρακτήρων, τους είχαν ενώσει με στέρεα δεσμά φιλίας από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων όπου …συναγωνίζονταν στην επίδειξη απειθαρχίας. Ο Νίκος Βαρδινογιάννης, απόστρατος από το 1962, ήδη κουμαντάριζε τις διαρκώς αναπτυσσόμενες ναυτιλιακές επιχειρήσεις του μαζί με τον αδελφό του Βαρδή που η χούντα αποστράτευσε, όπως και πολλούς άλλους δημοκρατικούς αξιωματικούς, το καλοκαίρι του 1967. Και οι δύο βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή αλληλέγγυοι με τον Παππά.

Ο Θανάσης Σέκερης, συμμαθητής - Μηχανικός, στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, πράος, ήρεμος ακόμα και στην έκφραση του θυμού του, με πηγαία αίσθηση του χιούμορ, με συγγενή αλλά και καλλιεργημένη λεπτότητα στη συμπεριφορά του είναι, προφανώς, το άκρο αντίθετο του Παππά. Μόνο στην εξωτερική εμφάνιση και συμπεριφορά, όμως.

Μέσα του, ένα άκρως ανήσυχο πνεύμα, μια αποφασιστικότητα και πίστη σε αρχές και αξίες για τις οποίες θεωρεί φυσικό να θυσιάσει τα πάντα.
Τρίτος φίλος, από μικρό παιδί, σύντροφος στο κυνήγι, ο Πλωτάρχης Δικαστικός, Θάνος Τζιοβαρίδης.
Οι πρώτες συζητήσεις μεταξύ των φίλων, γρήγορα επεκτείνονται. Ο Παππάς διαπιστώνει ότι και άλλοι σκέφτονται σαν κι αυτόν. Ο συμμαθητής του Αλέκος Παπαδόγγονας είναι ένας από αυτούς που του εκμυστηρεύεται τους προβληματισμούς του. Οι ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού ουδέποτε στάθηκαν εμπόδιο για την επίτευξη του στόχου για το κοινό καλό.

Τον Αύγουστο του ’68, κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Ναυτική Σχολή Πολέμου της Τάξης του ’48, δημιουργείται ο πρώτος πυρήνας από τους Αντιπλοιάρχους Ν. Παππά, Θ. Σέκερη (Μηχανικό), Π. Μάλλιαρη, Αλ. Παπαδόγγονα και Π. Παναγιωταρέα (Μηχανικό). Συναντώνται στο σπίτι του Παππά, συνομολογούν την αντίθεσή τους στη χούντα και αποφασίζουν να σχεδιάσουν Κίνημα για την ανατροπή της και την αποκατάσταση των συνταγματικών ελευθεριών και της λαϊκής κυριαρχίας. Ο Παππάς, βενιζελικός από τα γεννοφάσκια του. Οι Σέκερης, Μάλλιαρης στη συντηρητική πλευρά και οι Παπαδόγγονας, Παναγιωταρέας άκρως συντηρητικοί, πιστοί στη Μοναρχία. Όλου του –νόμιμου τότε– δημοκρατικού φάσματος δηλαδή.

Αποφασίστηκε η μύηση όσο το δυνατόν περισσότερων συναδέλφων, κυρίως από τους υπηρετούντες στο Στόλο, στελέχη του οποίου ήδη, σε μικρότερη κλίμακα, σχεδίαζαν διάφορες ενέργειες.

Με την ουσιαστική συμβολή του Πλωτάρχη Γιάννη Σταθόπουλου που υπηρετούσε στο Γραφείο Μεταθέσεων, οι μυημένοι στο Κίνημα τοποθετούνται στις καίριες θέσεις κυβερνητών και Διευθυντών κρίσιμων Υπηρεσιών και το Φθινόπωρο του 1972 όλα είναι έτοιμα για να εκδηλωθεί το Κίνημα. Μένει να βρεθεί και η πολιτική κάλυψη που πολλοί Κινηματίες έθεταν ως προϋπόθεση για να μην εκληφθεί το Κίνημα ως πραξικόπημα ανάλογο αυτού της χούντας.
Ο Παππάς κάθεται σ’ αναμμένα κάρβουνα ανυπομονώντας να δράσει. Αρκετοί, εκδηλώνουν και τον προβληματισμό τους για τον ανεφοδιασμό των πλοίων αφού φύγουν. Ο Παππάς έχει λύση.
Ο Νίκος Βαρδινογιάννης τον διαβεβαιώνει ότι θα έχουν στη διάθεσή τους ένα τάνκερ, αλλά και τις εγκαταστάσεις στους Αγίους Θεοδώρους του Κόλπου Μεγάρων και αυτές στους Καλούς Λιμένες στην Κρήτη.
Σε μια, μη γνωστή σε πολλούς, τελευταία προσπάθειά του, απευθύνεται στο φίλο του Νίκο Βαρδινογιάννη και στέλνουν το μικρό αδελφό του Βαρδή στο εξωτερικό να συναντήσει τον Καραμανλή και το Βασιλιά. Δεν τον δέχτηκαν… 

Άκαρπες ουσιαστικά ήταν και οι προσπάθειες του Γιώργου Σέκερη, πρεσβευτή, που υπηρετούσε στο ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και είχε από τους πρώτους μυηθεί στα σχεδιαζόμενα από τον αδελφό του Θανάση Σέκερη και ήταν από την αρχή ο «πολιτικός σύμβουλος» των Κινηματιών. Ο πρεσβευτής, απογοητευμένος, αναλαμβάνει το ρίσκο και «παραφράζοντας» τις συνομιλίες με τους πολιτικούς, ενθαρρύνει τους κινηματίες με «θετικά» πολιτικά μηνύματα…

Και το Κίνημα συνεχώς αναβάλλεται…

Ξημερώματα πρωτοχρονιάς του 1973, το φλουρί από τη βασιλόπιτα στο σπίτι του Νίκου Βαρδινογιάννη πέφτει στο κομμάτι του φίλου του Νίκου Παππά. «Νίκο, η χρονιά είναι δική σου, όλα θα σου πάνε καλά» του λέει…

Τον Φεβρουάριο του ’73 έγινε η πρώτη εξέγερση των φοιτητών στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης και Αθηνών και η βίαιη καταστολή της από τη χούντα. Οι κινηματίες του Ναυτικού κατάλαβαν ότι «δεν πάει άλλο» και περιορίζοντας πισωγυρίσματα, προϋποθέσεις και συντονιστικά μικροπροβλήματα, αποφάσισαν την εκδήλωση του Κινήματος στις 22 Μαΐου 1973. Πλησίαζε άλλωστε και ο κύκλος των θερινών μεταθέσεων που θα σκόρπιζε τους μυημένους σε άλλες θέσεις και υπηρεσίες αποσυντονίζοντας την οργάνωση.
Η προδοσία του Κινήματος και η άμεση αντίδραση της χούντας με τη σύλληψη των πρώτων κινηματιών απέτρεψε την εκδήλωσή του. Δεν απέτρεψε όμως την εκπλήρωση του σκοπού του. Το συντριπτικό κτύπημα κατά της δικτατορίας.
Η χούντα προσπάθησε να απαξιώσει το Κίνημα. Ο εκπρόσωπός της ανακοίνωνε μια κίνηση «ελάχιστων απόστρατων και λίγων εν ενεργεία αξιωματικών του Ναυτικού», μετρημένων στα δάχτυλα του ενός χεριού, μια «κίνηση οπερέτα». Και θα κατόρθωνε να περάσει αυτήν την εντύπωση στην εσωτερική και διεθνή κοινή γνώμη αν το Α/Τα «Βέλος» με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Νίκο Παππά δεν βρισκόταν εν πλω σε ΝΑΤΟϊκή άσκηση.
http://perialos.blogspot.gr/2014/04/blog-post.html

 

Το Β΄και τελευταίο ΜΕΡΟΣ συντόμως στο Περί Αλός…

Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post