ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ 10 ΤΡΙΣ

γράφει ο Νίκος Δόικος 

Με συνεχείς βολές κατά ριπάς η Κρίση περιορίζει την ευθυκρισία. Λογικό και αναμενόμενο. Όταν η καθημερινότητα βάλλεται από παντού, δεν μένει χρόνος για συστηματικές εντρυφήσεις στα πολλά «γιατί »της κατάρρευσης. Ματαίως οι πολίτες αναμένουν από τους ειδικούς να φωτίσουν τα σκοτεινά σημεία, καθώς, μαζί με τις λίγες σοβαρές φωνές, διάφοροι προβεβλημένοι μπαρουφολόγοι αναλαμβάνουν να συσκοτίσουν ακόμα περισσότερο τις σκιές των ζητημάτων.
Στον διαδικτυακό διάλογο protovuliadialogou / Athens-Brussels-New York, συζητώντας για τα «συστημικά ιδρύματα», είχα προτείνει, χαριτολογώντας, να χωρίσουμε τους Οικονομολόγους σε τρεις κατηγορίες : στους καλούς, τους κακούς και τους υπηρέτες ( αντί των άσχημων).
Τους καλούς δεν θα τους δείτε, σχεδόν ποτέ στα τηλεοπτικά fora. Στους κακούς οφείλουμε κατανόηση και επαγρυπνούσα ανοχή. Με τους υπηρέτες, όμως, τι κάνουμε ; Πρόκειται για ορκισμένες θεραπαινίδες του Συστήματος, αστέρες των διεθνών τηλεοπτικών δικτύων, τελάληδες των συστημικών σχεδιασμών.
Οι πιο γνωστοί, ακόμα και κάτοχοι διεθνών διακρίσεων, έχουν σπουδάσει πολυτελώς, ζήσει πολυτελώς και βραβευθεί πολυτρόπως με δαπάνες χρηματοπιστωτικών κολοσσών ή και μεμονωμένων διεθνών «παιχτών». Έτσι, είναι προφανές, ότι οι προφητείες τους για την Ευρωζώνη ή για την Οικονομία των ΗΠΑ ακολουθούν τα επενδυτικά σενάρια των αφεντικών τους.
Θα τους ακούσετε να προβλέπουν την grexit, την χρεωκοπία των ισπανικών και των ελληνικών τραπεζών ή την διάλυση της Ευρωζώνης, με την ίδια ευκολία που οι πάτρωνες τους κερδοσκοπούν πάνω στον φόβο για τα αντίστοιχα ενδεχόμενα.
Παρότι, κατά κόρον, διαψεύδονται, δεν θα ακούσετε ποτέ από αυτούς ένα κάποιο απολογητικό σχόλιο. Ένα συγνώμη έσφαλα. Έχουν συνείδηση του ρόλου τους. Διαμορφώνουν «κλίμα» ξεπουλώντας την επιστημονική αλήθεια. Καταδικάζοντας την Πολιτική Οικονομία στην εσχάτη των ποινών που συνιστά η χειραγώγηση της.
Και, βέβαια, η συγκεκριμένη κατηγορία «ειδικών» εκπροσωπείται και στην Ελλάδα από ελάχιστους, ευτυχώς, ανθυπο-προφήτες, ένα είδος περιφερειακών αντιπροσώπων, οι οποίοι δοκιμάζουν τις ανοχές και την αισθητική μας.
Σε πείσμα των ψευδο-προφητειών τους, αντί της διάλυσης, είναι πιθανότερο να δούμε διορθωτικές κινήσεις πολιτικής και δημοσιονομικής σύγκλισης στην Ευρωζώνη, κάτω από την πίεση των αντίστοιχων κοινωνιών. Ενδυνάμωση της ΚΕΠΠΑ, ενιαίους Προϋπολογισμούς ισορροπίας μεταξύ πλεονασματικών και ελλειμματικών. Ασφαλώς, υπό την προϋπόθεση ότι θα επικρατήσουν εκείνες οι πολιτικές αντιλήψεις, οι οποίες, χωρίς να θεοποιούν τον Keynes, υιοθετούν την δοκιμασμένη συνταγή του : “The boom not the slump, is the right time for austerity at the Treasury” ή, σε ελεύθερη μετάφραση, μέτρα λιτότητας υιοθετούνται στην ανάπτυξη και όχι στην ύφεση. Άλλωστε, δεν είναι, κατά τη γνώμη μου, τυχαία, ούτε συμπτωματική η συζητούμενη αγορά (από την ΕΚΤ) επισφαλών δανείων τραπεζών του Ευρωπαϊκού νότου. Αντιθέτως, συνιστά σαφή απαγκίστρωση από την χαρακτηριστική της ακαμψία.
Από την άλλη μεριά, νομίζω ότι, σταδιακά, ΕΕ και ΗΠΑ, θα υποχρεωθούν να αποδεχτούν τους όρους του ήδη αναδυόμενου πολυκεντικού πλανητικού συστήματος. Και, εν πάση περιπτώσει, για όσους θέλουν να βλέπουν το φεγγάρι αντί του δάχτυλου που το δείχνει, η Κυρίαρχη Αντίθεση  (για να θυμηθούμε τους κλασσικούς ) δεν αφορά, πλέον, κρατικές ή οικονομικές οντότητες. Παρά τις επιμέρους αντιθέσεις, οι οποίες, κάποτε, εκφράζονται και με ιδιαίτερη ένταση, η κυρίαρχη αντίθεση βρίσκεται ανάμεσα στο σύνολο των κοινωνιών και την νεο-φιλελεύθερη βαρβαρότητα.
Η ανατροπή της συνιστά ιστορική πρόκληση για τις κοινωνιο-κεντρικές δυνάμεις, χωρίς την ενεργή εμπλοκή των οποίων είναι αδύνατη η δρομολόγηση των ποιοτικών εξελίξεων.
Έρχομαι, τώρα, στο θέμα που τέθηκε από αρκετούς φίλους της protovulias : Τι είδους κρίση αντιμετωπίζουμε ;
Μα κρίση ρευστότητας. Κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα, όταν ξεφύγουμε από τις θεαματικές περιφερειακές εκφάνσεις της Κρίσης – κρίση χρέους εδώ, πιστωτική εκεί,  κρίση υπερδιογκωμένου τομέα ακινήτων παραπέρα – και απλώς ελέγξουμε το Ταμείο.
 Όσοι μιλούν για κρίση υπερσυσσώρευσης κάνουν ένα θεμελιώδες λάθος. Περιορίζονται στις εκφάνσεις, μελετούν τα annual reports  των μεγάλων τραπεζών και χάνουν την ουσία.
Θα ήτο όντως κρίση υπερ-συσσώρευσης κεφαλαίου εάν επρόκειτο για πραγματικό κεφάλαιο. Τώρα ξέρουμε ότι δεν είναι. Συσσώρευσαν τιτλοποιημένο, οιονεί κεφάλαιο. Κεφάλαιο χωρίς αντίκρισμα. Επιπροσθέτως δε, σε τούτο το αλόγιστο παιχνίδι του τοξικού τζόγου, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, «έριξαν» και τα ρευστά διαθέσιμα, το μαξιλάρι ασφαλείας των τραπεζικών αποθεματικών, προκαλώντας, έτσι, σοβαρή κρίση ρευστότητας.
Για να ακριβολογήσω, πληρώνουμε την κρίση ρευστότητας του 2007-2008, η οποία εξεράγη ως λογικό επακόλουθο της τοξικής κερδοσκοπικής αμετροέπειας ενός μικρού αριθμού χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών κολοσσών. Να δούμε γιατί.
Η «μαύρη τρύπα» των Fannie Mae και Freddie Mac υπερέβη τα 5,3 τρις δολάρια. Η κρατικοποίηση, διάσπαση και πώληση τους δεν απέφερε ούτε το 1/20 της ζημίας. Το κόστος των σωστικών παρεμβάσεων που ακολούθησαν ( πτώχευση της Lehman Bros, εξαγορά της Bear Stearns, κρατικοποίηση της βρετανικής Northern Rock, εξαγορά του 79% της AIG από το αμερικανικό δημόσιο, εξαγορά της Merril Lynch, διάσωση της HBOS από την Lloyds και της Fortis από την ΕΚΤ, καθώς και δεκάδων χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών επιχειρήσεων ) προσέγγισε τα 5 τρις δολάρια.
Χρειάζονται λοιπόν επειγόντως δέκα τρις και οι φίλοι της δυτικής ακτής του Ατλαντικού επιδιώκουν πολυμερή ανάληψη της ευθύνης. Σε ευρωατλαντική (τουλάχιστον) βάση.
Με ένα Χρέος που ξεπερνά το κρίσιμο όριο των 14,3 τρις δολαρίων, δηλαδή την συνταγματική οροφή του αμερικανικού Χρέους, θα ήτο ιδιαίτερα παρακινδυνευμένη η έκδοση 10 τρις αποκλειστικά από την Federal Reserve και ίσως μοιραία για το δολάριο.
Παρά τις ασφυκτικές πιέσεις, η ΕΚΤ αρνείται την συμμετοχή στην χρηματοδότηση μέσω εκδόσεως ρευστότητας. Το «κούρεμα» των καταθέσεων άνω των 100.000 Ευρώ αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της εμμονής της να αποφύγει την "κοπή" νομίσματος. Επιλέγει σκληρό, σταθερό και υψηλού κύρους Ευρώ, θέτοντας, όμως έτσι, σε κίνδυνο την κίνηση των καταθέσεων, ασχέτως ορίου, και, συνολικά, την τραπεζική Πίστη.
Αυτήν ακριβώς την ανοιχτή πλέον διαμάχη περί την μεθοδολογία κάλυψης της ( αρχικώς ) αμερικανικής « μαύρης τρύπας» των δέκα τρις, που, εν τω μεταξύ, έχει ανοίξει και κάτω από τα θεμέλια των ευρωπαϊκών τραπεζών και Οικονομιών, καλούνται να πληρώσουν οι εργαζόμενοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί πολίτες με τον κατατεθειμένο σωματικό και πνευματικό τους ιδρώτα.
Απέναντι σε τούτη την πρωτοφανή, σε όγκο, κρίση ρευστότητας, όπου δοκιμάζονται οι αντοχές του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου, θα δοκιμαστούν, εξίσου, και οι ανατρεπτικές δυνάμεις,   η αποφασιστικότητα και η ικανότητα τους να υπερβούν την βολική αντιμετώπιση της Κρίσης μέσω κοπτοραπτικής μισθών, συντάξεων και καταθέσεων, και να εμπεδώσουν συστήματα ραγδαίας διεύρυνσης των εγχώριων προϊόντων. Να καλύψουν δηλαδή τις ανάγκες ρευστότητας με πραγματικά αναπτυξιακά κέρδη.
Από την μια μεριά, το Ταμείο και, από την άλλη, η πρωτοφανής ανθρωπιστική κρίση πιστοποιούν την κατάρρευση του Συστήματος.
Το πέρασμα σε ένα διαφορετικό, κατά το δυνατόν, ανθρωπο-κεντρικό σύστημα κάθε άλλο παρά ανώδυνο θα είναι. Είναι όμως αναγκαίο να επισπευσθεί. Το απαιτούν τα ακραίως δοκιμαζόμενα όρια των κοινωνικών ανοχών και αντοχών.
Επιτρέψτε μου να επαναλάβω την κατακλείδα της τελευταίας παρέμβασης μου με τίτλο « Ευρώπη : με τις ‘αγορές’ ή με τους λαούς της», ότι, δηλαδή, Κοινωνίες και Οικονομίες μπορούν να αυτονομηθούν από την ασφυκτική χειραγώγηση των «αγορών» και την νεοφιλελεύθερη τραγωδία , όταν συναποφασίσουν να ενεργοποιήσουν ένα πολυκεντρικό χρηματοδοτικό μοντέλο, να εξορθολογήσουν τις δαπάνες και να εκμεταλλευτούν, σε συνεργατική – διακοινωνική βάση, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και δυνάμεις τους, αξιοποιώντας, παράλληλα, τις ευκαιρίες της Εναλλακτικής Οικονομίας και τους νεο-βιομηχανικούς κλάδους «εντάσεως γνώσεως».



Ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη! thiva post